Karantin sıñırlavları vaqtında Kyivge nasıl barğanımnı tarif etmege isteyim. Bilem ki, esas Ukraina ile bağlarını coymağan çoq insannı bu mevzu meraqlandıra.
Barmağa mecbur edim: eski çetel Ukraina pasportımnıñ müddeti bir aydan soñ bite, yañı biometrik soyunı daa bıltır sımarladım, amma pandemiya sebebinden barıp almağa qarar beremegen edim. Tanışlarım risk alma dep iqna etti, amma artıq sozmağa mümkün degil edi. Azırlanmaq içün Facebookta esas Ukraina ziyaretlerinen bağlı bütün gruppalarnı baqıp başladım. Bütün malümatnı bilip, er şey o qadar qorqunç olmağanını añladım. Taşıyıcılar cedvelinden maña kelişken soyunı saylap, operatornen bağlandım, maña kerek olğan künü seferler bar edi, bir problem olmadı. İnsanlar er kün barıp kele eken, keçken sene qadar olmasa da.
Aytılğan vaqıtta Aqmescitte «Aşan» supermarketi yanındaki marşrutkada toplaştıq, aydavcı er birimizden üç biñ ruble toplap talimat berdi. Ukraina sıñırcıları Rusiye pasportını tapsa qorqmañız dedi, birden taşıyıcınıñ operatorınen bağlanmaq kerek eken, olar yardım etmege tırışacaqlar. Añlağanıma köre, taşıyıcılarnıñ memuriy sıñırda bağları bar.
Cep telefonlarımızğa «Diy vdoma» qullanımını qoymaq kerek, dep qayd etti. Ukraina sim-kartlarını 500 rubleden satıp, esas Ukrainada bayağı ucuz olğanını ve artıq bu da bir kâr yolu olğanını gizlemedi. Men de «Life» kartını alıp, telefonıma taqtım. Qayd eteyim ki, dogmeli telefon qullanım içün uyğun degil. Saat 23:30-da memuriy sıñırğa keldik. Rusiye sıñırcıları nevbette turğan gruppanıñ Rusiye pasportlarını topladı. Şimdi karantin vaqtında tek bir kere maniasız çıqmaq mümkün, ekinci kere – gumanitar sebepleriñ olmalı, çünki sıñırcılar endi çıqqanlarnı teşkere. Şunıñ içün sıra yavaş-yavaş kele edi. Gümrük kontroli tez keçti – çantanı onı rentgenge oşağan mahsus cihazdan keçirgen eskalatorğa qoyasıñ. Sıra sıñırcı ile laf etmege maña kelgende, ilk sefer Ukraina çetel pasportımnı istedi, amma kene de bu karantin sıñırlavlarınıñ yañı qaidelerinen bağlı ve tek Ukraina vatandaşlığı olğan ve aynı vaqıtta Qırımda berilgen ve dünyada tanılmağan Rusiye pasportı olğan insanlar çıqarıla. Tahminen qırq daqqada işim bitti ve Ukraina sıñırcıları tarafına kettim.
Mında meni deñişmeler ayrette qaldırdı. Dülber binalar, abadanlaştırılğan yer – bu pek quvandırdı. Şimdi Rusiye tarafındaki infrastruktura Ukraina tarafına baqılğanda solğun körüne, eskiden aksine edi. Binağa kirdik, balaban holl, skemleler, wi-fi – er şey vatandaşlarnıñ oñaytlığı içün. Birden yanıma sıñırcı kelip, «Diy vdoma» qullanımını qoymaqta yardımını teklif etti. Amma bir şeyler yañlış ketti, qoyulğan programmağa sms kelmey edi. Sıñırcı Rusiye sim-kartım barmı dep soradı, müsbet cevap alğan soñ onı qoyıp daa bir kere baqmağa tevsiye etti. Meraqlı, amma Rusiye kartına mesac birden keldi. Sıñırcı kelgende programmanı işletip, eki afta izolâtsiyada qalmağa istemesem, koronavirus testini bermege kerek olacaq, dep ayttı. Soñra pasport kontroli penceresine kettim, anda pasportımnı ve telefonımdaki «Diy vdoma» qullanımını kösterdim. Soñra nezaketli gümrük teşkerüvi oldı ve bizni Kyiv marşrutkası beklegen duraqqa keldim.
Saba Kyivge kelip, DNA-laboratoriyasına kettim, anda büyük nevbet olsa da, testni tez ve 750 ğrıvnâğa berdim. Test içün nümüne alınması bir daqqa bile sürmey eken, stulğa oturasıñ, ve laboratoriya hadimi burunnıñ er bir teşegine tayaqçıq tıqa, güzel bir şey degil, amma ağrı yapmay. Maña inglizce sertifikat berilsin dep rica ettim, çünki işlerimni bitirip, birden Qırımğa qaytacaq edim. Sertifikat 72 saat keçerli ola. Laboratoriya test neticelerini «Diy vdoma» qullanımına özü yollay. Aqşam, saat 17-lerde, DNA-laboratoriyasına kene kelip, neticesi menfiy olğan azır sertifikatımnı aldım. Gece «Diy vdoma» qullanımından mesac keldi, izolâtsiya rejimi bitti dep.
Çoq beklegen biometrik çetel pasportımnı da memuriy hızmet merkezinde on daqqa içinde aldım. Avropa servisi, pek quvandırdı. Ertesi künü Qırımğa keri qayttım.
Ucuzca taşıyıcını taptım, amma hızmet keyfiyetine tesir etmedi. Memuriy sıñırğa yarı gecede keldik. Ukraina tarafını pek tez keçtik, sıñırcığa pasport ve sertifikatımnı kösterdim, meni başqa sual bermeyip keçirdi. Amma Rusiye sıñırcıları nevbet yaptı, çünki Rospotrebnadzor içün anketanı toldurmaq kerek edi. Anketalar yete edi, amma qalem yoq edi! Şunıñ içün yolğa çıqacaq olsañız, yanıñızğa bir qalem alıñız, olar olmağanı içün daa bir nevbet oldı. Sertifikatımnen Rospotrebnadzor hadiminiñ teşkerüvini tez keçtim, ve Qırımda test yapacağıma dair vesiqanı imzalamağa kerek olmadı. Soñra sıñırcınıñ penceresi ögünde teşkerüv – ve men Qırımdam.
Esas Ukrainada işiñiz olsa, menim fikirimce, barmaqtan qormañız, yol ve karantin vaqtında qaidelerde qorqunç bir şey yoq. Yolda mıtlaq maska taqıñız, çünki bir qaç saat devamında onlarnen insan ile marşrutkada oturmaq – kene de risk.
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün