Rusiye işğal etken Qırımda umumiy mecburiy pasportlaştıruvğa 2,5 mln Ukraina vatandaşı oğradı.
Bu aqta Ukrainanıñ BM daimiy temsilciligi Ukraina baş nazir muavini, vaqtınca işğal etilgen topraqlarnıñ meseleleri naziri Oleksiy Reznikovğa esaslanıp Facebook saifesinde bildire.
Qayd etilgenine köre, tahminen 400 biñ Ukraina vatandaşı vaqtınca işğal etilgen Donbas rayonlarında pasport almağa mecbur oldı.
Avropa Birligi, işğal etilgen Qırım ve Ukraina ükümeti kontrol etmegen Donetsk ve Lugansk vilâyetleriniñ rayonlarında yaşağanlarnı Rusiyeniñ qanunlarına ve normalarına mecbur etüvni takbih etken edi.
Ukraina Reintegratsiya naziri Oleksiy Reznikov bildirdi ki, Qırımda 2 mln qadar insan Rusiye pasportını almağa mecbur edi. Ukraina ükümeti, qırımlılarğa qomşu Rusiyeniñ Rostov vilâyetinde ve Krasnodar ülkesinde berilgen Rusiye pasportlarını tanımaycağına dair qarar alğan edi.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ insan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisova PACE musaviylik ve ayırımsızlıq meseleleri komitetinde çıqışta bulunıp, qırımlılarnı mecbur etip berilgen pasportlar ve Qırımğa ketirilgen Rusiye vatandaşları aqqında aytqan edi.
Qırım aq qorçalayıcı gruppası, yarımadada Rusiye pasportını almağan Ukraina vatandaşları sıq-sıq quvula, dep bildirgen edi.
İyünniñ 16-nda Ukraina Tış işler nazirligi, Ukraina müessisesi qayd etkeni kibi, «işğal altındaki Qırım ve Aqyar sakinlerine qanunsız berilgen» Rusiye pasportları sebebinden beyanatını aydınlattı. Müessise, «Ukraina Qırım Muhtar Cumhuriyetinde ve Aqyarda işğal şaraitlerinde yaşağan vatandaşlarınıñ aq ve menfaatlarını qorçalaycaq», dep işandırdı.
Prezidentniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki daimiy temsilciligi, yarımada sakinlerinde olğan pasportlarğa baqmadan, qırımlılar Ukraina vatandaşları olıp qala, dep işandıra.
Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturası, Rusiye işğal etken Qırımnıñ sakinlerine mecbur berilgen pasportlar qırımlılarğa qarşı cinaiy dava açılması içün sebep degil, dep bildirgen edi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
