Avropa Birligi, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ Rusiye işğal etilgen Qırımnıñ ve Aqyarnıñ büyük qısmını çetel vatandaşlarına topraq saibi olmağa yasaqlanğan sıñırdaki topraqları cedveline qoşqan buyruğını qabul etmey. Bu aqta Avropa Birliginiñ tışqı siyaset müessisesi bildire.
«Avropa Birligi halqara uquqnıñ açıq bozuluvı olğan Rusiyeniñ Qırım yarımadasınıñ qanunsız ilhaqını qabul etmey. Şunıñ içün Avropa Birligi qanunsız ilhaq etilgen yarımadanı Rusiye terkibine zornen bütünleştirmege tırışqan bu buyruqnı qabul emteycek. Qırım Ukrainanıñ bir parçası ola. Ferman halqara gumanitar uquqını da boza, çünki yarımadada Rusiye vatandaşlığınıñ kirsetilüvine taba daa bir adım ola. Bu da mülksiz qaldıruvnıñ sebebi ola bile», – dep aytıla haberde.
Qayd etilgenine köre, Avropa Birligi, Rusiye Qırım yarımadasında bütün halqara uquq bozuvlarını toqtatacaq, dep bekley.
«Avropa Birligi, Ukrainanıñ mustaqilligi, suvereniteti ve topraq bütünligine onıñ halqara seviyede tanılğan sıñırlarda qol tuta», – dep qayd etile haberde.
Vladimir Putin martnıñ 20-nde topraq damartıları «çetel vatandaşları» ve «çetel şirketlerine» ait olamaycaq topraqlarnıñ cedvelini kenişletti. Cedvelge işğal etilgen Qırım ve Aqyarnıñ çoqusı rayonları, Keriç, Yalta, Kezlev ve diger yalı şeerleri kirdi. Yasaq Qırımnıñ üç regionına tesir etmey – Curçı, Qurman ve Qarasuvbazar rayonına, olarnıñ esas Ukraina ile sıñırı ve Qara deñizge çıqışı yoq. Cedvelge Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Duvanköy (Verhnesadovoye) köy şurası da kirmedi.
Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğını «arbiy cinayet» dep adlandırdı. Qırım Muhtar Cumhuriyeti ise buña uquq ceetinden qıymet kesecek.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikirince, Putinniñ işğal etilgen Qırımda topraq mülki aqqına dair buyruğı qırımtatar halqı içün «daa bir felâket» olacaq.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
