2014 senesinden berli Qırımğa 205 559 rusiyeli köçti, 117 114-ü Qırımda ve 88 445 kişi Aqyarda yerleşti. Bu aqta Rusiye kontrolindeki Qırım ve Aqyardaki devlet federal statistika hızmetiniñ idaresi bildirdi.
Müessise malümatına köre, «ealiniñ regionlarara köçmesi» çerçivesinde 2020 senesiniñ yanvar ayından noyabr ayına qadar Qırımda 20 763 insan köçti, yanvar ayından oktâbr ayına qadar 12 374 kişi Aqyarğa köçti.
«Qırım aq qorçalayıcı gruppası» qayd etkenine köre, Rusiye akimiyetiniñ fikirince, «ealiniñ regionlarar köçmesi» tek Rusiye sakinleriniñ yarımadağa kelmesi olmay, aqyarlılarnıñ Qırımğa ve keri köçmesi de sayıla. Bundan ğayrı, mında başta ketken, soñra ise qaytqan Qırım sakinleri sayıla.
«Şunıñ içün 205 559 raqamını işğal başlağan soñ Rusiyeden Qırımğa kelgen ve yaşağan yerini Qırımda qayd etken Rusiye sakinleriniñ eñ büyük ihtimal sayısı olaraq baqmaq kerek. Bu raqam Rusiye vatandaşlarınıñ Qırımğa köçkenini bütünley aks etmek, çünki Rusiye Silâlı quvetleri ve işğal etilgen Qırımğa iş içün yollanılğan Rusiye sakinlerini esaplamay. Böylece, Qırımğa köçken rusiyelilerniñ umumiy sayısı daa ziyadedir», – dep tüşüne aq qorçalayıcılar.
Qırım aq qorçalayıcı gruppası hatırlatqanına köre, Halqara cinaiy mahkemeniñ Roma statusına köre, «işğalci devletniñ öz vatandaşlarını işğal etken toprağına avuştırması arbiy cinayet sayıla».
Ukraina Baş prokurorı ofisiniñ matbuat hızmeti malümatına köre, Qırımnıñ Rusiye işğali vaqtında 48 biñ insan yarımadanı terk etti. Aynı vaqıtta yarımadada rusiyelilernen faal sürette müstemlekeleştirile.
Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarnıñ reintegratsiya meseleleri nazirli işğal başlamazdan evel Aqyar ealisi 400 biñ kişi edi, dep qayd ete. Müessise, yañı kelgenlerniñ ekseriyeti Rusiye arbiyleri olğanını tüşüne ve eali belli maqsadlarnen deñiştirile, dep israr ete.
Mart ayında Krımstat bildirgenine köre, resmiy malümatqa köre, 2014 senesinden soñ Rusiyeden yarımadağa 172 biñden çoq insan keldi: 96 biñi Qırımda, 76 biñi Aqyarda qayd etildi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
