AQŞ prezidenti Donald Tramp Brüsseldeki NATO sammitinde ve Rusiye prezidenti Vladimir Putin ile şahsen körüşkeninde özüni köstergenine köre, AQŞnıñ dünyadaki global liderligini ya ğayrıdan tikleycek, ya da onı «yoq etecek».
Bunı Barak Obama prezidentligi vaqtındaki Devlet departamentiniñ sabıq memurı Viktoriya Nuland, The New York Times tarafından neşir etilgen sütüninde yazdı.
AQŞ prezidenti iyül 11-12-de Brüsselde keçecek NATO sammitinde iştirak etecek ve ondan soñ iyül 16-da Helsinkide Rusiye prezidenti Vladimir Putin ile körüşecek.
Nuland özüniñ sütüninde AQŞ prezidentine bir qaç ameliy tevsiye bere. Şu cümleden o, AQŞnıñ Qırım boyunca printsipial noqtai-nazarınıñ müimligine diqqat çekti.
Nuland: «Tramp efendi, Qırımnıñ ilhaqını tanımaq ve Putinge saylavlarımızğa qarışqanını afu etmek ve sanktsiyalarnıñ alıp taşlanmasını teklif etmek yerine –başta NATOdan qol tutuv alsa ve soñ Putinge, Rusiye-AQŞ münasebetleriniñ eyileşmesi içün Rusiyeniñ özüni medeniy devlet kibi tutmaq kerek olğanını kösterse, Amerika diplomatiyasınıñ ululığını qaytara bilecek. Bunıñ alternativası – viran etilgen NATO ve quvet alğan Putin ve, demek ki, Amerika daa zayıf olacaq, Tramp ise özü ilân etknen üstün devletlerniñ yarışmasını yutquzacaq», – dep yaza.
Mevzuğa dair: «Bütün dünya içün telüke»: Tramp ve Putinniñ körüşüvinden neler beklemeli
Ondan ğayrı o, Trampqa, Putinnen şahsen körüşkende koz olaraq qullanmaq içün, NATO sammitini Alyansnıñ birleştirilmesi, müttefiqler ile münasebetlerniñ qaviyleştirilmesi içün qullanmaqnı tevsiye etti.
Nuland: «Prezident, müttefiqlerni sögmek yerine olar tarafından müdafaa içün masraflarınıñ arttırılmasına meyilini qayd etmek, buña özü yardım etkenini bildirmek ve aza devletlerniñ müdafaa içün masrafları boyunca tayin etilgen maqsatlarğa irişmek içün eki taraflama işni quvetleştirmek kerek», – dep qayd ete.
Aynı zamanda diplomat, Trampnı Rusiyege bir taraflama imtiyazlar bermekten saqındırdı ve Putinge Ğarp ile münasebetleriniñ eyileşmesi, Ğarpqa Moskva ile münasebetleriniñ eyilişmesinden daa ziyade kerek olğanını hatırlattı.
Tramp bundan evel, fikrince, yetersiz olğan NATOğa paralar ayıruv seviyeleri içün NATOğa kirgen devletlerni ve şu cümleden Almaniyanı defalarca tenqit etti. İyül 6-da Montana ştatında çıqışta bulunğanda o, Almaniya kantsleri Angela Merkel AQŞtan Avropanıñ qorçalamasını istey, amma aynı zamanda özü Rusiye ile gaz boyunca añlaşmalar yapa, dedi. Ondan ğayrı Tramp, Putin ile körüşüv kibi vaqialarğa bütün ömür azırlanğanını ve Rusiye lideriniñ onı «yeñip olamaycağından» emin olğanını söyledi.
