Bazarertesi künü, avgustnıñ 23-nde, Kyivde Qırımnı işğalden qurtaruv meselesinde ilk halqara formatnı resmiy şekilde işletecek «Qırım platformasınıñ» birinci inauguratsiya sammiti başlana.
Prezident, ükümet ve parlament reisleri, nazirler ve halqara qurulışlarnıñ reberligi yolbaşçılığında onlarnen çetel eyyeti sammitte iştirak etmege razı oldı. Qırım.Aqiqat Azatlıq Radiosınen beraber tedbirni yayınlap, studiyada qırımlı, ekspert ve siyasetçilernen laf etecek.
Sammit azırlığınıñ soñki künlerinde belli olğanına köre, ABDni naqliyat naziri Peter Buttigieg yerine memleketniñ energetika naziri Jennifer Granholm temsil etecek. Almaniya da iştirakçisini deñiştirdi – Tış işler naziri Heiko Maas yerine iqtisadiyat ve energetika naziri Peter Altmaier kelecek.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Cepparnıñ bildirgenine köre, «Qırım platformasınıñ» sammiti Kyivdeki «Parkovıy» sergi merkezinde keçirilecek, bir qaç saat devam etecek ve eki qısımdan ibaret olacaq. Birinci qısmını qırımtatar asıllı ukrainalı yırcı Jamala «1944» yırınen açacaq.
Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kulebanıñ madümatına köre, «Qırım platformasınıñ» sammitinde planlaştırılğan paneller:
- Qırım ilhaqı ıntıluvını qabul etmeme;
- Azaq-Qara deñiz regionınıñ askeriyleştirilüvi;
- Qırımnıñ İnsan aqları ve turğun inkişaf vastasınen yañıdan integratsiya yolları;
- Qırımtatar halqı aqlarınıñ ğayrıdan tiklenmesine dair.
Onıñ qayd etkenine köre, sammitte qabul etilecek beyannamağa temsilcileri Kyivge kelmegen devletler qoşula bile.
«Qırım platforması»
Qırımnı işğalden qurtaruv halqara meydançığı (Qırım platforması) – Ukraina akimiyetiniñ qırımlılarnıñ aqlarını qorçalamaq ve işğal altındaki yarımadanı azat etmek içün Ukraina ve halqara ortaqlarınıñ areketlerini koordinatsiya etmek içün muzakere platformasınen bağlı teşebbüsidir.
2020 senesi sentâbr ayında Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy BM Baş Assambleyasınıñ 75-nci sessiyasında iştirakçi memleketlerni bu platforma qurulmasına qoşulmağa çağırdı.
Daa evel böyle planlarını Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlar meseleleri nazirligi ve Ukraina Tış işler nazirligi aydınlatqanlar. Ukraina Tış işler nazirligi, Donbastaki zıddiyetni çezüv ve Qırımnı işğalden qurtaruv muzakere meydançıqları bir-birinden ayrı olmalı, dep tüşüne.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar bildirgenine köre, Rusiyeni Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platformasında iştirak etmege davet etecekler, amma iştirak etecegine inanmaylar. Bundan evel Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba, Rusiyeni bu meydançıqta körmey, dep ayttı.
2020 senesi oktâbr ayında Poloniya Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platforması çerçivesinde çalışmağa meraqlı, dep bildirdi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy bildirgenine köre, Avropa Birliginiñ liderleri Avropa Birliginiñ Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına qoşulmağa azır olğanını ayttı. Resmiy Kyiv Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına Türkiye, Malayziya, Slovakiya, Büyük Britaniya ve diger memleketler qoşulır, dep bekley.
Kreml, Qırım meselesi qapatıldı ve Rusiye onı halqara muzakerelerge almaycaq, dep bir qaç kere bildirgen edi.
