Avgustnıñ 28-nde faaller ve uquq qoruyıcılar Kyivde Prezident ofisi ögünde «Kreml mabüsleriniñ ömrü oyuncaq degil» adlı aktsiya-perfomans keçirdiler.
«Sabıq siyasiy mabüsler tuvğanları ve uquq qoruyıcılar ile beraber ukrain siyasiy mabüsleriniñ ve Kreml esirleriniñ azat etilmesi içün akimiyetten faal areketler talap eteler. Aktsiya iştirakçileri muvaqqat işğal etilgen Qırımda ve ORDLO-da Rusiyeniñ Ukranağa tecavuzı neticesinde qanunsız olaraq tutulğan, tevqif etilgen ve apis cezalarına mahküm etilgen şahıslarnıñ azat etilmesi maqsadınen Rusiye Federatsiyasına tazyıq etmek içün yollar tamaq istegi ile Ukraina ve ABD prezidentlerine muracaat eteler», – dep qayd ettiler teşkilâtçılar.
ZMINA insan aqları merekeziniñ başı Tatyana Peçonçik aktsiya vaqtında aytıp bergeni kibi, «2019 senesi olıp keçken deñişüvden soñ Rusiye esirinden bir dane bile ukrain mabüsi artıq azat etilmedi».
«Biz ABD elçiligine de prezidentlerniñ körüşüvi vaqtında ukrain siyasiy mabüsleriniñ azat etilüv meselesini kötermege rica etip, mektüp yolladıq», – dep qoştı uquq qoruyıcı.
Aktsiyanıñ iştirakçilerinden biri, sabıq siyasiy mabüs Oleg Sentsov, siyasiy mabüslerniñ azat etilüv meselesi eki prezidentiniñ körüşüvinde muzakere etilecek cedvelde olmağanını ayttı.
«Zelenskıy ve Bidenniñ körüşüvinde muzakere etilecek sualler cedvelinde siyasiy mabüslerniñ azat etilüv meselesi olmağanını bilemiz. Şunıñ içün bugün mında toplaşıp, buña diqqat çekmege istedik», – dedi Sentsov.
Aktsiyanıñ teşkilâtçıları Vatandaş azatlıqları merkezi, Kreml siyasiyy mabüsleri tuvğanlarınıñ birligi, ZMINA insan aqları merkezi, İnsan aqları içün media teşebbüsi, Qırım uquq qoruyıcı gruppası edi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy, Kreml ukrain siyasiy mabüsleriniñ, olarnıñ arasında Qırım sakinleri de, Rusiye esirinden azat etilmesine "mania" olğanını bildirdi.
Rusiye apsinde tutulğan qırımlılar
2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ İnsan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisovanıñ kâtibiyeti 2020 senesi noyabr ayında Rusiye tarafından siyasiy sebeplerden taqip etilgen insanlarnıñ sayısı 130 ola, dep bildirgen edi.
Qırım aq qorçalayıcı gruppasınıñ malümatına köre, 2020 senesi oktâbr ayınıñ soñuna qadar eñ az 110 kişi Qırımda siyasiy sebepli ya da diniy cinaiy taqipler çerçivesinde azatlıqtan marum etildi.
Siyasiy mabüslerge qol tutuv programmasınıñ reberi, «Memorial» aq qorçalayıcı merkeziniñ şura azası Sergey Davidisniñ bildirgenine köre, merkezleriniñ cedvelinde 315 insan bar, 59-ı – qırımtatarıdır.
Aq qorçalayıcılar ve advokatlar bu cinaiy davalarnı siyasiy, milliy ya da diniy sebeplerden taqip dep adlandıra. Rusiye akimiyeti bu sebeplerni inkâr ete.
