Rusiye prezidentiniñ matbuat kâtibi Dmitriy Peskovnıñ bazarertesi künü, fevralniñ 3-nde, bildirgenine köre, Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan içün işğal etilgen Qırımnı ziyaret etmek teklifi deñişmey, dep haber ete TASS Rusiye agentligi.
Bu şekilde Peskov Türkiye prezidentiniñ qırımtatarlarnıñ yarımadadaki vaziyetinden qasevetlengenini izaatladı.
«Qırımtatarlarnı qasevetlenmek içün bir sebep olmağanını çoq aytqan edik. Prezident (Rusiye prezidenti Vladimir Putin – QA) kerçek vaziyetni bir qaç kere aydınlatqan edi. Prezident Erdoğannıñ prezident Putinden alğan Qırım ziyareti daveti bar, Qırımğa kelip er şeyni özü körsin», – dep bildire Peskovnıñ aytqanlarını agentlik.
Bazarertesi künü, fevralniñ 3-nde, Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan Kyivge keldi. Ziyareti çerçivesinde Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıynen muzakereler keçirilecek, em de işbirligi şurasınıñ toplaşuvı ve biznes forumı olacaq.
Daa evel Türkiye akimiyeti Qırımnıñ Rusiye ilhaqını qabul etmegenini çoq aytqan edi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy 2019 senesi avgustnıñ 7-nde Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğannen Ankarada muzakere keçirgen edi. Olar Donbastaki cenk, Qırım ilhaqı ve yarımadada qırımtatarlarnıñ taqip etilüvi, em de iqtisadiy işbirligi ve yol ve ava limanlarını beraber quruv aqqında laf etti.
İşğalden soñ Qırımdaki faktik Rusiye akimiyeti mustaqil jurnalistler, vatandaş faalleri, Qırımtatar Milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaq etilgen «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqalı olğanlarından şübheli sayılğan Qırım musulmanlarınıñ evlerinde muntazam surette kütleviy tintüvler ötkere. Rusiye akimiyeti milliy ve diniy sebeplerden taqip olğanını inkâr ete.
Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov, işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvı aqqında laflar uydurıldı, dep bildirdi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
