Fevralniñ 26-nda Kıyivde Qırımnıñ işğaline qarşı tirenüv kününde "Qırım sesi. Nariman Celâl" vesiqalı filminiñ ilk kösterilüvi olıp keçti.
Nariman Celâl aqqında vesiqalı filmni "Laboratoriya jurnalistiki öbşçestvennogo interesa" cemaat teşkilâtı "QırımSOS" ile birlikte azırladı. Film rejissörı Anna Tsıgima, prodüseri – Natalya Gümenük.
Film Nariman Celâlnıñ Qırımnıñ siyasiy ayatına celp etilüviniñ ve Qırım yarımadasınıñ işğali zamanı tirenüv yolunıñ ikâyesini aytıp bere. Narimannıñ Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ birinci muavini olaraq tazyıq altında faaliyetini nasıl devam ettirgeni ve Qırımdaki Rusiye işğal organlarınıñ qanunsız areketlerine tez cevap bermesi aqqında ikâye ete.
Nariman Celâl 2021 senesi sentâbrniñ 4-nde "Qırım platforması" tesis sammitinden qaytqan soñ tevqif etildi. Onıñ sözlerine köre, "tevqif etilmesi zaman meselesi edi", çünki 2014 senesinden işğal memuriyetten tehditler almağa devam etti. Şimdi eki yıldan ziyade apishanede otura.
Filmniñ kösterilüvinden soñ "Qırım-Tirenüv-Ğalebe" panel munaqaşası keçirildi. Alıp barıcı - Ukrayina institutı baş müdiriniñ muavini Alim Aliyev edi. Munaqaşada Ukrayina prezidentiniñ Qırım MC daimiy temsilcisiniñ muavini Denis Çistikov, jurnalist ve filmniñ prodüseri Natalya Gümenük, "Qırım SOS" cemaat teşkilâtınıñ talilcisi Yevgen Yaroşenko, "Qırım SOS" cemaat teşkilâtınıñ tarihçısı ve eksperti Maksım Svejentsev iştirak ettiler.
Muzakere iştirakçileri işğal etilgen Qırımda tirenüvni, işğal yıllarında ve büyük istilânıñ başlamasıından soñ transformatsiyasını muzakere ettiler. Müim mevzu ukrayinler ve tamır qırımtatar halqına çıqarılğan ükümler, faallerniñ taqip etilüv, basqılar oldı.
Bundan ğayrı seyircilerni "U(CRIME)A. Qırım Rusiye işğali altında" art leyhasınıñ sergisi numayış etildi. Ukrayinalı illüstrator İrına Vale Rusiyeniñ işğali altında olğan yarımadanıñ doquz yıllıq ayatı aqqında 10 illüstratsiya azırladı. Bu resimler Rusiyeniñ Qırımdaki cinayetleri ve olarnıñ aqibetleri, tınç tirenüv ve Qırım ve Ukrayina qıtası arasında yoq etilmez bağı aqqında ikâye ete.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
