FSB, 25 qırımtatarını – Aqmescitteki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüslerini – Rusiyede akimiyetni zapt etmek niyetleri olğanında qabaatlay. Yañı qabaatlavlar şübheliler apiske alınğanından bir yıl keçken soñ peyda oldı. Laf Rusiye Ceza kodeksiniñ 30 ve 278 maddeleri aqqında kete, olarğa istinaden, 12 yıldan 20 yılğa qadar azatlıqtan marum ete bileler.
Aynı vaqıtta, apiske alınğanlarğa qarşı esas qabaatlav Rusiyede ve işğal etilgen Qırımda terror teşkilâtı olaraq tanılğan «Hizb ut-Tahrirde» iştirak etüv ola. Yarımadada 67 mabüsi olğan on «Hizb ut-Tahrir davası» mevcut: eki insan cezasını çekip, azatlıqqa çıqtı, eñ büyük üküm – 19 yıl apis cezası – yaltalı Muslim Aliyev aldı. «Memorial» Rusiye aq qorçalayıcı merkezi bu davalarnıñ mabüslerini siyasiy mabüs olaraq tanıdı. Olarğa qarşı yañı qabaatlavlar aqqında Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında aytıldı.
Qırımlı advokat Emil Kurbedinov, Rusiye quvetçileriniñ «Hizb ut-Tahrir davalarınıñ» mabüslerini akimiyetni küçnen zapt etmege azırlanğanında ne vaqıt ve ne maqsadnen qabaatlap başlağanını Qırım.Aqiqatqa tarif etti.
Tahqiqat gruppalarına onlarnen tahqiqatçı kirmekte, olarnıñ böyle davalar üzerindeki işi «bir buçuq yıl içün bir yıl» olaraq sayılaEmil Kurbedinov
– Menim içün bu Yaltadaki dava ve birinci Bağçasaray gruppası – Enver Mamutov. O vaqıt Yaltadaki davanıñ tahqiqatı pek sozuldı – bir yıldan çoq devam etti – neticede onı 278-inci maddege istinaden qabaatladılar. Em de dispozitsiya Ceza kodeksinden yazıp alındı, FSB 205.5 madde – «Hizb ut-Tahrirde» iştirak etüv – boyunca delil olaraq sayğan er şey – bu qabaatlavğa tüşti. Yani delilleri bir olğan eki aynı qabaatlav peyda oldı, amma maddeler farqlı. Başqa deliller toplanmadı, parallel sürette qabaatladılar – biz bunı qabul etmeymiz. Bunı ne içün yapalar? Bazı allarda bu FSBge davanı sozğanda tahqiqat müddetini arttırmağa imkân bere. Tahqiqat gruppalarına ise onlarnen tahqiqatçı kirmekte, olarnıñ böyle davalar üzerindeki işi «bir buçuq yıl içün bir yıl» olaraq sayıla.
Emil Kurbedinovnıñ aytqanına köre, Rusiye quvetçileri, Qırımdaki «Hizb ut-Tahrir davalarınıñ» esas qabaatlavlarını Rusiye Yuqarı mahkemesiniñ bu teşkilâtnıñ yasağı qararından köçürip ala.
Mahkeme oturışuvlarında siyasiy mabüsler sıq-sıq böyle ayta: «Qırımda akimiyetni zapt etkenler bizni akimiyetni zapt etkenimizde nasıl qabaatlay bile?»Emil Kurbedinov
– Ükümlerniñ büyük qısmı 2003 senesiniñ qararından alındı. Bu resmiy olmağan bir yanaşuv, qabaatlav qararındaki iç bir şeyniñ delilini tapamaymız. Bu dinşınaslarnıñ uydurmaları ve FSB tahqiqatçılarınıñ tahminidir. Formal qabaatlav, formal mahkeme, formal apis müddetini uzatuv ve formal ükümler ola. Anda aytılğan iç bir şeyniñ delili davada yoq – tek insanlarnıñ lafları bar. FSB, «Hizb ut-Tahrir» dünya halifeligini Rusiyede de qurmağa istey dep aytqan ekspertlerge esaslana. Uquq ceetinden bu iç bir tenqitke dayanamaz. Mahkeme oturışuvlarında siyasiy mabüsler sıq-sıq böyle ayta: «Qırımda akimiyetni zapt etkenler bizni akimiyetni zapt etkenimizde nasıl qabaatlay bile?». Bu saçma bir şey.
«Memorial» Rusiye aq qorçalayıcı merkeziniñ eksperti Sergey Davidisniñ qayd etkenine köre, Rusiyede quvetçiler «Hizb ut-Tahrir davalarında» qoşma qabaatlavlarnı daa 2010-uncı yıllarnıñ başında qullanıp başlağan edi.
– O, ilk evelâ gruppa davalarında bar. Böyle «ilâveniñ» bir qaç ameliy maqsadı bar. Birinciden, insanlarnı sert bir şekilde cezalamaq istegi olğan yerde – hususan qabaatlavlarğa razı olmağan, faal sürette narazılıq bildirgenler ve digerlerge qarşı – cezanı quvetleştirmek. Ekinciden, büyük gruppa davalarını quvetçiler bir yılda tahqiq etip olamay, ve tek 205.5 maddesi boyunca apiste tutuv müddeti bite, 278 maddesi boyunca qoşma qabaatlav ise apis cezasını daa bir yılğa uzatmağa imkân bere. Bir çoq davada quvetçilerniñ böyle areketleri qayd etile. Üçünciden, bu tahqiqat altında olğanlarnı idare etüv usulıdır: bir dava çerçivesinde biri bu maddege istinaden qabaatlana, diger ise qabaatlanmay, onı işbirligine, qabaatını tanımasına ve digerlerge qarşı şaatlıq etmesine zorlaylar.
Sergey Davidis, farqlı cidaiy maddeler boyunca qabaatlav içün aynı delillerniñ qullanıluvı «uquq esaslarına zıt kele», dep qayd ete.
– Dünya halifeligini quruv ve Rusiyede akimiyetni zapt etmek içün azırlıq bağını aytsaq, bu bir qaç sebepten yañlış bir şey. Rusiye topraqlarınıñ halifelik erkânına kirmesi bir yerde yazılmağan. Bu doktrinal bir şey, çünki halifelikniñ tiklenüv Quranda yazılğan, olar içün bu ideal dünya añlayışı ola. Olar bu maqsadqa irişmek içün tek barışıq usullarını muzakere ete. Yani belli bir diniy istek bar: musulman barışıq areketlerinen böyle olmasına irişmeli. Biz inansaq da, inanmasaq da, insanlarnıñ dünya halifeligine inanmaq aqqı bar. Qurandan soñ «Hizb ut-Tahrir» de bunı ayta, amma mında belli olmağan keleceknen bağlı olğan nazariy fikirler bar.
«Agora» Rusiye aq qorçalayıcı merkeziniñ advokatı Aleksandr Popkov da «Hizb ut-Tahrir davalarındaki» qoşma qabaatlavlarnı FSBniñ tehnologiyası dep saya.
FSB hadimleri iş çoq, terrorizmde deşetli qabaatlavlar olğanda insanlarğa 5 yıldan 12 yıl apis cezası berilgenine razı degil ediAleksandr Popkov
– 278 maddesiniñ üç postulatı bar: akimiyetni küçnen zapt etüv, akimiyetni küçnen tutuv ve anayasa qurumını küçnen deñiştirüv. Amelde daa çoq küçnen zapt etüv qullanıla, o, esasen «Hizb ut-Tahrir davalarınıñ» mabüslerine qarşı qullanıla. Qadılar terror teşkilâtı olaraq tanılğannıñ barışıq aktsiyalarına qarşı bu madde qullanıluvınıñ saçma olğanını ve mantıqqa uyğun olmağanını körmey. Mence, insanlar «Hizb ut-Tahrirde» iştirak etkeni içün büyük apis cezalarını almağanı içün bu qabaatlavlar kirsetildi. FSB hadimleri iş çoq, terrorizmde deşetli qabaatlavlar olğanda insanlarğa 5 yıldan 12 yıl apis cezası berilgenine razı degil edi – mabüslerden intiqam almaq içün bu sert maddeni qoşıp başladılar. Neticede böyle ibareler peyda ola: «akimiyetni küçnen zapt etüv azırlığı».
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
