Ukraina telükesizlik hızmeti Rusiye FSBsiniñ hadimleri işğal etilgen Qırımda yaşağan vatandaşlarnı «gizli işbirligine razı olmağa» mecbur ete, dep bildire.
Bu aqta oktâbrniñ 21-nde Ukraina telükesizlik hızmetiniñ haberinde aytıla.
«Esas vazife – Ukrainağa qoltutqan yarımada sakinleri aqqında malümat toplamaq. İlk evelâ teklifler internet hızmetlerini bergen insanlarğa kele. Olardan şahsiy malümatnı qanunsız şekilde toplamaları, qullanıcılarnıñ içtimaiy ağlardaki malümatını ve diger şahsiy malümatını bildirmeleri talap etile. İşbu malümat Rusiye mahsus hızmetleri tarafından işğalci akimiyetni istemegen ve Rusiye siyasetine razı olmağan yerli sakinlerni taqip etmek içün qullanıla», – dep bildire Ukraina hızmeti.
Müessise malümatına köre, işbirligine zorlamaq içün «şantaj, telüke, qorquzuv, fizik ve maneviy basqı» qullanıla.
Rusiye FSBsi Ukraina telükesizlik hızmetiniñ bu malümatını şimdilik izaatlamadı.
Birleşken Milletlerniñ Monitoring missiyası Rusiye işğal etken Qırım ve Aqyarda halqara gumanitar uquqı ve insan aqlarınıñ bozuluvını qayd etmege devam ete. Böyle malümat missiyanıñ Ukrainadaki insan aqları vaziyetine dair 27-inci maruzasında aydınlatıldı. Berilgen malümatqa köre, «tutulğan şahıslarnı Qırımdan Rusiyege çıqarmağa ve yarımada işğalinden evel içtimaiy ağlarda paylaşılğanlar içün ekstremizmde qabaatlamağa devam eteler».
2019 senesi mart ayınıñ soñundan Rusiyede yalan haberlerniñ tarqatıluvı ve akimiyetni ve devlet timsallerini internette aqaretlev içün mesüliyet qanunı bar.
Aq qorçalayıcılarnıñ fikirince, yañı Rusiye qanuna köre qırımlılar Rusiye akimiyeti, Rusiye timsallerine sayğısızlıq köstergeni ve Ukraina kütleviy haber vastalarınıñ haberlerini tarqatqanı içün cezalandırıla bile.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
