Rusiye kontrolindeki Ermeni Bazar şeer mahkemesi Qırımda ğıyabiy şekilde mahküm etilgen qırımtatarlarnıñ milliy lideri Mustafa Cemilevniñ davası boyunca eki qabaatlav şaatını sorğuğa çekti.
Qırım.Aqiqat mühbiri bildirgenine köre, mahkemede Nikiforov soyadlı sabıq Rusiye sıñırcısı sorğuğa çekildi. O, Ermeni Bazardaki keçiş noqtasında hızmet etken edi. Bundan ğayrı, Moskvadaki Şeremetyevo ava limanınıñ hadimi Aminat Omarova sorğuğa çekildi. Olar video konferentsiya bağı vastasınen sorğuğa çekildi.
Cemilevniñ advokatı Nikolay Polozovnıñ aytqanına köre, mahkemedeki sorğu vaqtında şaat Nikiforov Cemilevniñ davasında qayd etilgen adise-vaqialar vaqtında kontrol-keçiş noqtası daa eki afta çalışqan ve vaqtınca qurulğan bir inşaat edi, dep ayttı.
Şaat, adiy keçiş noqtası qora, şlagbaumlarnen donatılmalı, amma bular yoq edi, dep qayd etti.
«Vaqtınca şlagbaumlar qoyulğan edi ve o vaqıt andan keçken çoqusı insanlarnıñ anda bir de bir sıñır, sıñırcılar olğanını, gümrük ya da sıñır kontroli kerçekleştirilgenini bilmemesi mümkün edi», – dep qayd etti Polozov.
Şaat Omarova sorğuda Mustafa Cemilevge Rusiyege kirişi yasaqlanğanını ilân etilgenini tasdıqlap olamadı.
Qadınnıñ aytqanına köre, Kyivden Moskvağa kelgen Cemilevni malümat bazası qayd ettirmedi ve onı Rusiyege kirsetmege izin bermedi.
Onıñ aytqanına köre, belli bir vaqıttan soñ Cemilev sıñır hızmetiniñ hadimlerinen foyyeden çıqtı ve Kyivge qaytmaq içün bekledi.
Reglamentke köre, Rusiyege kirişi yasaqlanğan kişi kelse, kirişi yasaqlanğanını oña ilân etip, bunı videokamerağa çıqaralar ve qayd eteler.
Advokatnıñ añlatqanına köre, bu vesiqanıñ bir nushası sıñır hızmetinde qala, ekincisi ava şirketine berile. Bundan ğayrı, şahısqa kiriş yasağına dair yazma haber berile.
Amma şaat Cemilevge bir de bir vesiqa ya da haber berilgenini körmedi, dep qayd etti.
Böyle bir vesiqanı ne sıñır hızmetinde, ne de ava şirketinde kördi.
Bu dava boyunca nevbetteki mahkeme oturışuvı 2021 senesi fevralniñ 4-ne planlaştırıldı.
Qırımdaki Rusiye Tahqiqat komitetiniñ idaresi aprelniñ 13-nde Mustafa Cemilevniñ qabaatlavını Rusiye Ceza kodeksiniñ üç maddesine istinaden aydınlattı: «Rusiyege kirişi yasaqlanğan çetel vatandaşınıñ bir gruppa insanlarnen evelden añlaşıp, Rusiye devlet sıñırını keçüv (Rusiye CK 322-nci maddesiniñ 3-ünci qısmı); nariye silâsını diqqatsız saqlav, onıñ başqa insan tarafından qullanılması ve ağır aqibetlerge yol açması (Rusiye CK 224-ünci maddesi); silânı qanunsız alıp saqlav (Rusiye CK 222-nci maddesiniñ 1-inci qısmı)».
Advokat Nikolay Polozovnıñ aytqanına köre, Cemilevge qarşı oğlu Hayserniñ Ukraina davası qullanıla.
Mustafa Cemilev, işğal etilgen Qırımda oña qarşı açılğan cinaiy davalarda «Rusiye tarafınıñ qabaatlavları saçma olğanını» Avropa insan aqları mahkemesinde isbatlamağa niyetlene, dep bildirdi.
Mustafa Cemilev – qırımtatar milliy areketiniñ lideri, dissident, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi (1991 senesinden 2013 senesine qadar). Repressiyalarğa oğratılğan edi, 15 yıl sovet apishanelerinde yattı. 303 kün devamında Omsk apishanesinde açlıq tuttı. Rusiye akademiki, dissident Andrey Saharov Cemilevge qol tutıp, BM baş kâtibine mektüp yazdı.
Mustafa Cemilev 1991 senesi Qırımğa qaytıp oldı.
III-IX çağırılış Ukraina Yuqarı Radasınıñ halq deputatı ola.
Cemilev – Türkiyedeki Selçuk universitetiniñ uquq fahriy doktorı, «Ukrain cemiyetiniñ demokratizatsiyası içün» Orlık halqara mukâfatınıñ laureatı ola. Nansen medali (BM), V ve IV seviyeli Yaroslav Mudrıy knâziniñ nişanınen taqdirlengen edi.
2014 senesi Rusiyeniñ Qırım işğaline qarşı çıqtı. Rusiye oña qarşı bir qaç cinaiy dava açtı. 2016 senesi Cemilevniñ namzeti Saharov mukâfatına kösterildi.
