«Cemilevniñ yüzünde biz epimiz birer mukâfat aldıq»
«Cemilevniñ yüzünde biz epimiz birer mukâfat aldıq»
Aqmescit – Leh Valensa adına «Birdemlik» mukâfatnıñ Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilevge taqdimi, Poloniyada demokratik islâatlarnıñ 25 yıllığı munasebetinen ötkerilgen tantanalı tedbirlerniñ eñ müim noqtası oldı. Premiyanı Cemilev Poloniyanıñ şimdiki ve sabıq prezidentleri Bronislav Komorovskiy ve Leh Valensa berdiler.
Qırımtatar halqınıñ lideri bu mukâfatqa birinci olıp nail oldı. Valensa aytqanı kibi, onıñ adına mukâfat – yalıñız yapılğan yararlıqlar içün degil de, ilerideki küreşke tşviq etmeli. Halq vekiliniñ qoluna 250 biñ yevro berildi, bunen beraber, o, 700 biñ yevronı istegen er türlü ve devletke bağlı olmağan poloniyalı teşkilâtqa yollay bile.
Qırım.Aqiqat bu mevzuda sorav ötkerdi. Soravdan keçkelerniñ fikirleri bölündi. Bazıları, ğurur duyğanlarını bildirdiler, digerleri ise, hususan Aqmescitniñ adiy sakinleri, aksine Cemilev bu kibi mukâfatqa lâyıq degil dep, ayttılar.
Mustafa Cemilevniñ taqdirlenüv aqqında siyasetçi, siyasetşınas ve medeniyet vekilleri öz tüşüncelerini seslendirdiler:
Qırımtatar yırcısı Camala:
– Men pek ğururlanam ve Mustafa ağa içün quvanam. O lâyıq bir insandır. Can yürekten hayırlayım. O – halqımıznıñ yüzüdir. Demek, Poloniyada biz epimiz birer mukâfat aldıq. Bunı, şahsiy, aileviy bir quvançlı haber olaraq qabul etem!
Pavel Jovnirenko, ukrainli siyasetşınas:
– «Birdemlik» mukâfatınıñ taqdimi – Mustafa Cemilev ve qırımtatar halqınıñ, insan aqları, degerligi, zulum qarşısında insaniyetlik oğrunda küreşke destek ve qıymet kesüvdir. Ğalebege işanç timsali.
İdil İzmirli, alim (Corc Meyson adına universiteti):
– Menimce, Mustafa ağa ne qadar çoq mukâfat alsa, o qadar da, Vatanğa barmaq imkânları sıñırlanacaq! Putin bugün de bugün C7 sammitini ziyaret etip olamay, Cemilev ise, ep taqdirlene. İyün 11 künü Mustafa Cemilev Vaşingtonda daa bir medal qazanacaq - er yıl kommunizm qurbanlarınıñ hatırasına Trumen-Reygannıñ Azatlıq medali berile. Bütün dünya Mustafa Cemilevni qırımtatarlarnıñ prezidenti olaraq qabul ete, bu da, Qırım akimiyetine onı Vatanğa yibermemek içün bir sebeptir. «Parçalap, üküm et» ibaresi olarnıñ eñ esas idare etüv temelidir. Olarnıñ fikirince, «başı» «bedenden» ayırı tursa, bu printsip daa eyi çalışır.
– Onıñ maddiy durumı çoq eyi degil, ondan da ziyadesi şimdiki vaqıtta Qırımğa kelmege çaresi yoq. Ğarpnıñ kimgedir tayanmağa imkânı olsun dep, oña million yevro ediye etip, siyasiy seviyesini kötermege qarar aldılar. Taqdirlevniñ sebepleri çeşit ola bile. Men bu vaqianı izaatlamağa istemeyim.
Ali Hamzin, qırımtatar halqı Meclisiniñ tış alâqalar bölüginiñ reberi:
– Bu mukâfat – milliy davamız, qırımtatarlarnıñ taqdirine ayırılğan diqqatnıñ numayışıdır. Bütün dünya kergin bir vaziyette bulunğanı zaman, halqımız küçlü geosiyasiy sarsıtmalar içersinde bulunmaqta. Men bellesem, halqara cemaatçılığınıñ diqqatı, em qırımtatarlarnıñ, em de Qırımnıñ taqdiri boyunca siyasiy dialogğa tesir etecektir.
Rustem Memetov, Qırımda nam qazanğan artist:
– Yetekçiniñ mukâfatı – endi eki buçuq asır devamında devletsiz yaşağan halqnıñ mukâfatıdır. Bu mukâfat – müsbet terazesine qoyulacaq küçük taşlardan biridir.
Ayşe Seitmuratova, uquq qorçalayıcı, qırımtatar milliy areketiniñ veteranı:
– Menimce, bu eyi haber. Halqımıznıñ silâsız alıp barğan küreşine qıymet kestiler. Biz 57 yıldan berli vatanğa avdet olmaq içün küreşemiz. Biz qayttıq, amma, epimiz degil. Qırımda bizni başqa facia qaplap aldı – biz işğal etilgen topraqlarda bulunamız. Biznen ne ve nasıl olacağını bilmeymiz.
Ruslan Balbek, Qırımnıñ «baş nazir muavini»:
– Cemilev, şübesiz tesir eticiniñ agentidir. Onıñ esas maqsadı – Qırımdaki vaziyetni kerginleştirmektir. Böyleliknen, o, okeanusnıñ o bir tarafında bulunğan saipleriniñ aytqanlarını yerine ketire. Onıñ Ukraina bayrağınıñ asıluvınen bağlı provokativ areketleri ve sıñırnı qanunsız keçüvi, adiy adamlarnıñ büyük cöremelerge oğrağanına ketirdi, cemilevniñ özü ise, bu vaqıtta, «Birdemlik» amerikan teşkilâtı tarafıdan bir million yevro aldı. Bui se, onıñ arekertleri ğarbiy devletlerniñ menfaatlarına köre yapılğanını daa bir kere isbatlay. (Krıminform neşirinden alınğan tsitata)
Ayla Bakkallı, Birleşken Milletler Teşkilâtı yanında tamır halqlarnıñ meseleleri boyunca daimiy forumda meclisniñ temsilcisi:
– «Birdemlik» mukâfatnıñ manası bir şey ile ölçenile. Birinciden, halqara cemaatçılıq tarafıdan, 1944 senesi sürgün etilgen halqnıñ meselelerini eñ yuqarı seviyede tanılmasınen bağlı. Ekinciden, qırımtatar halqı ve onıñ lideri Mustafa Cemilev, sürgünlik, ondan soñ ve kommunizm yoq olğan soñra bir meselelerni çezdi. Yazıq ki, mart 2014 senesi, Rusiye Qırımnı işğal etkeninen, daa yañı meseleler çıqtı. Bu vaqia, qırımtatarlarnıñ bütün küçüni numayış etti, «Birdemlik» mukâfatı ise, bunıñ isbatıdır. Mukâfat, qırımtatarlar, tarihnıñ doğru tarafında olıp qalmasını köstere.
