Dekabrniñ 24-nde Rusiyeniñ nezaretinde olğan Ermeni Bazar şeer mahkemesi Qırımda ğıyabiy mahkeme etilgen qırımtatar halqınıñ milliy lideri Mustafa Cemilevniñ davası boyunca eki şaatnı sorğuğa çekti.
Qırım. Aqiqat mühbiriniñ haber etkeni kibi, sorğuğa çekilgen rus sıñırcıları 2014 senesi mayısnıñ 3-nde adamlar qamaçavnı yırtıp Cemilev ile beraberlikte Qırmğa kire olacaqlarına razı olğanlar, amma böyle bir areketler olmağanını bildirgenler.
Şaat Albert Gorbunov haber etti ki, yoqlav keçitinde büyük bir gruppa insan körüngen soñ reberlik teçhizatnı alıp şu yerni terk etmege emir bergen. Onıñ aytqanına köre, vaqialarnı 30-50 metr uzaqlıtqtan közetken ve Cemilevni körgen: o maşinanen kelgen, şu vaqıt yoqlav keçitinde Rusiye sıñır hızmetiniñ hadimlerinden iç biri yoq edi. Cemilev bir qaç saat devamında anda olıp, adamlarnen qonuşqan, yoqlav keçitinden keçmek içün iç bir şey yapmağan, dep qoşqan şaat. Gorbunovnıñ bildirgenine köre, bundan soñ qırımtatar halqı lideri Herson tarafına aylanıp ketken.
Mudafaa tarafınıñ, toplanğanlarda çoqluqta olıp, Rusiye quvetçileriniñ qamaçavını yırtmağa imkân bar ya da yoq edimi sualine Gorbunov müsbet cevap bergen.
Video konferentsiya vastasınen sorğuğa çekilgen daa bir şaat Roman İvin aynısını bildirgen. Evel sorğuğa çekilgen sıñırcılardan farqlı olaraq, o, olıp keçken vaqialarnı Devlet avtomobil teftişi noqtasınınıñ ekinci qatından közetken. Erkek akimiyet temsilcilerden iç biriniñ Cemilev ile qonuşmağanını, Cemilev ise Ermeni Bazar tarafına ketmege tırışmağanını tasdıqlağan. Etrafında toplanğan 2500-ge yaqın adam tecavuziy degil ediler ve quvetçilerniñ qamaçavını yırtıp keçmege tırışmağanlar.
Mahkeme esnasında yarınğa qadar tennefüs ilân etildi.
Qırımdaki Rusiye Tahqiqat komitetiniñ idaresi aprelniñ 13-nde Mustafa Cemilevniñ qabaatlavını Rusiye Ceza kodeksiniñ üç maddesine istinaden aydınlattı: «Rusiyege kirişi yasaqlanğan çetel vatandaşınıñ bir gruppa insanlarnen evelden añlaşıp, Rusiye devlet sıñırını keçüv (Rusiye CK 322-nci maddesiniñ 3-ünci qısmı); nariye silâsını diqqatsız saqlav, onıñ başqa insan tarafından qullanılması ve ağır aqibetlerge yol açması (Rusiye CK 224-ünci maddesi); silânı qanunsız alıp saqlav (Rusiye CK 222-nci maddesiniñ 1-inci qısmı)».
Advokat Nikolay Polozovnıñ aytqanına köre, Cemilevge qarşı oğlu Hayserniñ Ukraina davası qullanıla.
Mustafa Cemilev, işğal etilgen Qırımda oña qarşı açılğan cinaiy davalarda «Rusiye tarafınıñ qabaatlavları saçma olğanını» Avropa insan aqları mahkemesinde isbatlamağa niyetlene, dep bildirdi.
Mustafa Cemilev – qırımtatar milliy areketiniñ lideri, dissident, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi (1991 senesinden 2013 senesine qadar). Repressiyalarğa oğratılğan edi, 15 yıl sovet apishanelerinde yattı. 303 kün devamında Omsk apishanesinde açlıq tuttı. Rusiye akademiki, dissident Andrey Saharov Cemilevge qol tutıp, BM baş kâtibine mektüp yazdı.
Mustafa Cemilev 1991 senesi Qırımğa qaytıp oldı.
III-IX çağırılış Ukraina Yuqarı Radasınıñ halq deputatı ola.
Cemilev – Türkiyedeki Selçuk universitetiniñ uquq fahriy doktorı, «Ukrain cemiyetiniñ demokratizatsiyası içün» Orlık halqara mukâfatınıñ laureatı ola. Nansen medali (BM), V ve IV seviyeli Yaroslav Mudrıy knâziniñ nişanınen taqdirlengen edi.
2014 senesi Rusiyeniñ Qırım işğaline qarşı çıqtı. Rusiye oña qarşı bir qaç cinaiy dava açtı. 2016 senesi Cemilevniñ namzeti Saharov mukâfatına kösterildi.
