72-nci Cannes festivaliniñ ekinci resmiy programma yarışında qırımtatar asıllı ukrain rejissöri Nariman Aliyev çıqarğan «Evge» filminiñ premyerası olıp keçti.
Aliyev sanada olıp, Rusiye koloniyasında tutulğan ukrainalı rejissör Oleg Sentsovğa qoltutqanını bildirdi ve Rusiyeniñ Qırım işğali, yarımadada ukrain ve qırımtatar faalleri taqip etilgenini ikâye etti, dep bildire Azatlıq Radiosınıñ mühbiri.
«Bugün Qırımda olıp keçkenlerge yanam. Rusiyede apiste yatqan rejissör Oleg Sentsov, memleketi ve milletini satmağan ve bu sebepten apishanede yatqan yüzlernen qırımtatar ve ukrain reinesi aqqında aytmaq kerekim», – dep ayttı Nariman Aliyev.
O, «Debüssi» salonında «onıñ ana tili yanğıracağı içün» bu film onıñ içün pek müim olğanını qayd etti: «Evge» filmi üç tilde – qırımtatarca, ukraince ve rusça – çıqarıldı.
«Qırımtatar tarihı aqqında aytmağa imkân bergeniñiz içün sağ oluñız. Olarnıñ tek bir vatanı bar – Qırım. 80 yıl içinde eki kere ondan marum qalğan ediler. 1944 senesi olarnı Stalin sürgün etti, beş yıl evelsi Qırımnı Rusiye ilhaq etti. Qayd etmek isteyim ki, Ukrainada sizler kibi insan qıymetleri içün küreşemiz: itibar ve azatlıq içün küreşemiz, şu sebepten Rusiyede tutulğan siyasiy mabüsler Oleg Sentsov ve digerlerini azat ettirmek içün eñ azından siyasiy basqıñızğa muhtacmız», – dedi prodüser Vladimir Yatsenko. O, rejissörnen beraber levhanı taqdim etip, çıqışını «Yaşasın Ukraina!» sözlerinen bitirdi.
«Evge» levhası qırımtatarı Mustafa aqqında tarif ete. Eki oğlu Qırım işğalinden soñ Kyivge ketti. Büyük oğlu Nazim vefat ete, babası onı Qırımğa alıp, musulman ananelerine köre defin etmek ve küçük oğlu Alimni evge qaytarmaq içün paytahtqa yol ala.
«Evge» filminiñ baş rollerini Ahtem Seitablayev («Kiborğı» rejissöri) ve Remzi Bilâlov oynadı. Levha prodüseri Vladimir Yatsenko («Dıke pole») oldı, film yapıluvınen ise Limelite kino şirketi oğraştı. Film Ukraina medeniyet nazirliginiñ yardımınen çıqarıldı, onıñ halqara satışınen ise Wild Bunch şirketi oğraşacaq.
«Ayrı bir baqış» – Cannes kinofestivaliniñ ekinci derece (esas yarıştan soñ) müim programmasıdır. Farqlı zamanlarda bu programmada rejissörlar Yorgos Lanthimos, Kim Ki Duk, Apiçatpong Verasetakul ve digerleri ğalip çıqqan edi.
Nariman Aliyev — qırımtatar rejissöri, «Qırım ikâyeleriniñ» (qısqa levha) müellifi. «Sensiz» filmi 66-ncı Berlin kinofestivaliniñ Generation 14+ çerçivesinde taqdim etilgen edi. Aliyev öz işlerinde qırımtatarlarnıñ qoranta munasebetlerini, anane ve turmuşını köstere.
72-nci Cannes kinofestivali mayısnıñ 14-nden 25-ne qadar devam etecektir.
