Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov iyülniñ 5-nde Rusiye akimiyetiniñ ilhaq etilgen Qırımğa kirişini yasaqlağanına beş yıl toldı, dep bildirdi.
«Bugün Rusiye organlarınıñ, işğalci memleketniñ Qırımğa kirişimniñ beş yıllıq «yasağı» yekünlenmekte… Evge barıp, anamnı, tuvğanlarımnı quçaqlamağa mümkün sanki… Amma rusiyeli işğalciler endi azırlandı, «Rusiye devletiniñ anayasa qurumı ve telükesizliginiñ esaslarına qarşı cinayet işlegenim» içün ğıyabiy şekilde apiske üküm etildim», – dep yazdı Çubarov Facebook saifesinde.
Onıñ bildirgenine köre, «pis ve çirkin memleket Rusiye adını taşıy».
«Belki, başqa da ola bile – demokratik, muvafaqiyetli, eyi qomşulı… Amma başta onıñ şimdiki reberleri 2014 senesi fevral ayından berli Ukrainağa qarşı halqara gumanitar uquqınıñ ciddiy bozuvından mesüliyetli şahıslarnıñ mahkeme taqibi içün Halqara mahkemeniñ skemlesine oturmalı, Rusiyeniñ zulumğa oğrağan bir çoq tamır halqı ise serbest inkişaf aqqını Moskva diktatı tışında yerine ketire», – dep qoştı Meclis reisi.
2014 senesi iyülniñ 5-nde Çubarov Meclisniñ Herson vilâyetinde keçirilgen toplaşuvından yarımadağa qaytqanda Rusiye quvetçileri kirişini 5 yılğa yasaqlağan edi. Yarımadanıñ memuriy sıñırında Çubarovnı Qırımnıñ o vaqıt Rusiye prokurorı olğan Natalya Poklonskaya qarşıladı. O, «ekstremist faaliyetiniñ yasağına dair» tenbi oqudı, Rusiye sıñırcıları ise Meclis reisiniñ Rusiyege kirişi 5 yılğa yasaqlanğanını bildirdi.
O vaqıttan berli Çubarov Qırımğa barmay. 2015 senesi Poklonskaya Meclis reisini yarımadada bekley, dep bildirdi. Amma kiriş yasağı meselesinde fikri deñişmedi, FSB Çubarovğa qarşı «Rusiye Federatsiyasınıñ topraq bütünligini bozmaq çağıruvları» sebebinden cinaiy iş açtı.
Yarım yıldan soñ, 2015 senesi oktâbrniñ 28-nde, Rusiye kontrolindeki Aqmescitniñ Kiyev rayon mahkemesi FSB muracaatına esaslanıp, Meclis reisini ğıyabiy şekilde apiske aldı. Mahkeme qararına köre, Çubarov «teslim etilgen» ya da «Rusiye Federatsiyasında yaqalanğan» soñ eki ayğa apiske alınmalı. Bu qararğa binaen, qırımtatar lideri yarımadağa barsa, SİZOğa yollanılacaq.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
