Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Bugün Çornobıl felâketiniñ 33 yılı


Ukraine -- The new Confinement at the Chernobyl Nuclear Power Plant, 31Oct2018
Ukraine -- The new Confinement at the Chernobyl Nuclear Power Plant, 31Oct2018

Bugün Çornobıl atom elektrik stantsiyasında yüz bergen qazanıñ 33 yılı qayd etle.

1986 senesi aprelniñ 26-nda Çornobıl atom elektrik stantsiyasınıñ dördünci energoblokunda küçlü himik patlav oldı. Neticede reaktor blokunıñ bir qısmı ve maşina odası yoq etildi.

Patlav neticesinde yanğın çıqtı, alev üçünci energoblokunıñ damına keçti. Aman-aman birden qaza yerine yanğıncılar keldi. Alevni saba saat 5-ke qadar söndüre ediler. Lâkin dördünci bloknıñ içinde onı ancaq mayısnıñ 10-nda söndürip oldılar, o vaqıt grafitniñ büyük qısmı endi yanğan edi.

Patlav ve yanğından soñ radioaktiv duman peyda oldı. O, tek zemaneviy Ukraina, Beyazrusiye ve Rusiye topraqlarını degil, bir çoq Avropa memleketi – İsveçiya, Avstriya, Norvegiya, Almaniya, Finlândiya, Yunanistan, Romaniya, Sloveniya, Litvaniya, Latviya topraqlarını qavrap aldı. Nükleer adiseleriniñ halqara şkalasına (INES) köre bu qaza yedinci derece telüke olaraq tasnif etildi.

Başta Moskva ve Ukraina Sovet Sotsialistik Cumhuriyetiniñ reberligi qaza ve ekologik felâket aqibetlerini gizlegen ediler. Aprelniñ 28-nde ise Sovetler Birliginde ilk resmiy haber aydınlatıldı.

Qazanıñ ilk künleri 10 kilometrlik alannıñ ealisi tahliye etildi. Daa soñra tahliye alanı 30 kilometrge qadar kenişletildi.

1986 senesiniñ soñunda radiatsiya tarqatılmasınıñ ögüni almaq içün yoq etilgen reaktornı mahsus «lâhitnen» örtkenler. Mütehassıslarnıñ fikirince, onıñ tübünde qaza vaqtında reaktorda olğan yaqıtnıñ 95%-ı ve viran olğan reaktornıñ parçalarından ibaret radioaktiv maddeler qaldı. 2000 senesi dekabrniñ 15-nde Çornobıl atom elektrik stantsiyasınıñ işi telükesizlik maqsadınen toqtatılğan edi. Aynı vaqıtta 1986 Senesi qurulğan «Ukrıtiye» obyekti yavaş-yavaş viran ola edi.

Ukraina «Ukrıtiye» obyektiniñ deñiştirilüvinen bağlı leyhalar yarışınıñ keçirilmesi içün halqapa toplulıqqa muracaat etti. 2004 senesi yañı «lâhit» qurucılığı ve azırlanuvınen bağlı tender keçirildi.

2016 senesi noyabr ayında Çornobıl atom elektrik stantsiyasında dördünci energobloknıñ «Ukrıtiye» obyektine yañı telükesiz lâhit kemeriniñ keçirilüvi yekünlendi. Bunıñ sayesinde inşalarnıñ parçalanuvı, yaqıt ve radioaktiv maddelerniñ yoq etilmesinen bağlı işke başlamağa imkân oldı.

Kemer qurucılığı 2012 senesi başlağan edi.

XS
SM
MD
LG