Fevralniñ 20-si – Qırım ilhaqı başlağanınıñ resmiy künü, onı 2015 senesi aprelniñ 21-nde Ukraina Yuqarı Radasınıñ «Ukraina Yuqarı Radasınıñ «Rusiyeniñ silâlı istilâsına qarşı tirenüv ve aqibetlerini yoq etüv aqqında» beyanatı aqqında» qararı belgiledi.
2014 senesi fevralniñ 20-nde yarımadada nomerasız yük maşinaları ve «yeşil adamçıqlar» – işaretsiz silâlı arbiyler – peyda olan edi. Yerli sakinler arasında silâlı birleşmeler qurulıp, silâ alğan edi – «Qırım samooborona» otrâdları, olarnı Rusiye mahsus hızmetleri ve Silâlı quvetlerniñ zabitleri idare etken edi.
Fevralniñ 27-ne keçer gecesi Qırım Muhtar Cumhuriyeti Yuqarı Şurası ve ükümeti binaları Rusiye mahsus bölükleri zapt etip, Rusiye bayraqlarını tikledi.
Rusiye başta istilâ etkenini tanımağan edi. 2014 senesi aprelniñ 17-nde ise Rusiye prezidenti Vladimir Putin Qırımdaki adise-vaqialarda Rusiye arbiyleri iştirak etkenini ilk sefer açıq sürette bildirdi.
Belli bir müddet devamında Ukrainada Rusiye istilâsı başlağanınıñ künü qanun seviyesinde belgilenmegen edi. Bu kün 2014 senesi martnıñ 27-si sayıla edi. O künü BM Baş assambleyası Ukraina topraq bütünligine qoltutıp, Qırım ve Aqyarnı onıñ ayırılmaz parçaları olaraq tanıdı. Daa bir kün 2014 senesi aprelniñ 27-si olğan edi – o künü «Vaqtınca işğal etilgen topraqlarda aq ve serbestligini temin etüv» qanunı işke tüşürilgen edi.
Ukrainanıñ Qırımı zapt etilgen soñ Rusiyede arbiy, siyasetçi ve «Qırım samooboronasınıñ» vekilleri «Qırımnıñ qaytarılması» medalinen taqdirlenmege başladı. Anda bu tedbirler 2014 senesi fevralniñ 20-nden 2014 senesi martnıñ 18-ne qadar keçirildi, dep qayd etile.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
