Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davası»: Rusiyedeki mahkeme gizli ses qaydlarını diñledi


Lilâ Gemeci
Lilâ Gemeci

Rusiyeniñ Rostov-na-Donu şeerindeki Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesinde Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» qabaatlanğan qırımtatarları toplaşqan camiden gizli ses qaydlarını diñlediler. Bu aqta advokat Lilâ Gemeci Qırım.Aqiqat mühbirine tarif etti.

Advokatnıñ aytqanına köre, 2016 senesi noyabr ayında ve 2017 senesi yanvar ayında camide tahminen bir saat devam etken eki subetniñ gizli qaydını Latviya vatandaşı Konstantin Tumareviç yaptı. Gemeci bildirgenine köre, Tumareviç bazı qabaatlılarnı tanığan edi. Bu davanıñ mabüsi Marlen Asanov Latviyadan köçken şaat Tumareviçke Qırımda yerleşmesine yardım etken edi.

«Subette olğan şahıslardan birinde diñleyici cihaz bar edi. Müvekkiller gizli ses qaydını yapqan insannı bildi – bu Latviya vatandaşı, Tumareviç Konstantin Alekseyeviç. Onı belli lehçesi ve pelteklegeninden tanığanlar. Bu körüşüvlerde Timur İbragimov ve Memet Belâlov spiker edi. Dünyadaki musulmanlarnıñ vaziyetinen bağlı mevzular muzakere etilgen edi», – dep tarif etti Lilâ Gemeci.

Advokatnıñ bildirgenine köre, FSB hadimi yapqan stenogramma ve ses qaydı bir-birine uymay. Onıñ aytqanına köre, ses çezilüvine celp etilgen FSB hadimi ve tilşınaslar qırımtatar ve arap tillerini bilmey.

«Bazı ibareler serbest tercime etildi. Meselâ, «zalımlıq rejimleri» aqqında aytılsa, stenogrammada operativ hadim bunı «terror teşkilâtına» deñiştire. Ya da «hutbe» sözü «hizbiler» sözüne deñiştirile. Böylece, subet ve ses qaydınıñ bütün manası deñişe. Deñiştirilgen stenogramma toplaşuvda aytılğanlarnıñ manasını serbest añlatmaqnen beraber ayrı sözlerni qayd etip, olarğa başqa mana bermege sebep doğura. Bu ise Başkortostan universitetiniñ hadimleri, hususan Timur Urazmetov ve Yelena Hazimullina yapqan ekspertiza keyfiyetine tesir ete», – dedi advokat.

Qayd etilgenine köre, bu davanıñ nevbetteki oturışuvı cumaaqşamı kününe, mayısnıñ 14-ne, belgilendi.

Martnıñ 19-nda İstinaf arbiy mahkemesi Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» yedi mabüsini apiste qaldırdı. Sekizinci mabüs Server Mustafayevniñ oturışuvı sağlıq vaziyetinden başqa vaqıtqa qaldırıldı.

2017 senesi oktâbr ayında Rusiye telükesizlik hısmetiniñ hadimleri Bağçasaraynıñ altı sakini Timur İbragimov, Marlen Asanov, Memet Belâlov, Seyran Saliyev, Server Zekiryayev ve Ernes Ametovnı tutup alan edi. FSB olarnı Rusiyede ve onıñ tarafından ilhaq etilgen Qırımda yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtınıñ azaları olğanında qabaatlay.

«Qırım birdemligi» cemaat teşebbüsiniñ koordinatorı Server Mustafayev ve qırımtatarı, musulman Edem Smailov 2018 senesi mayısnıñ 21-nde Qırımda Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutulğan edi. Olarnıñ davası Bağçasaraydaki «Hizb ut-Tahrir davasına» ilâve etildi.

2019 senesi noyabrniñ 15-nde Rusiyeniñ Rostov-na-Donu Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi Bağçasaraydaki ekinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» temelini baqıp başladı.

«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.

«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.

XS
SM
MD
LG