Ukraina insan aqları Helsinki birligi (UİAHB), 2014 senesiniñ baarinde qırımtatar Reşat Ametovnıñ hırsızlanuvı ve öldürilüvi davasınen bağlı elde etken ilâvelerni Avropa insan aqları mahkemesine yolladı.
Aq qorçalayıcılarnıñ bildirgenine köre, Avropa insan aqları mahkemesine şikâyet ilâvesinen uquqçılar keçken seneniñ baarinden berli oğraştı. Bu sene yanvar ayında UİAHB Avropa mahkemesine esas Ukrainada ve işğal etilgen Qırımda tahqiqat vaziyetine dair tolu malümat yolladı.
UİAHB Strategik işler merkeziniñ uquqçısı Anastasiya Martınovskayanıñ qayd etkenine köre, iş üzerindeki hususiyetlerden biri üç tahqiqatnıñ talili oldı: 2014 senesi martnıñ 15-nden 2014 senesi martnıñ 21-ne qadar Ukraina organları keçirgen tahqiqat, em de esas Ukrainadaki tahqiqat ve işğal etilgen Qırımda Rusiye uquq qoruyıcılarınıñ tahqiqatı.
«Dava malümatlarınıñ talili tahqiqatnıñ ilk etapı semereli ve mantıqlı olğanını kösterdi. Faqat işğalci akimiyetniñ tahqiqatına müsbet qıymet kesmege mümkün degil. Olar Ukraina tahqiqatı elde etken malümatnı qullanmadı ve tahqiqatnı tizilgen planğa köre devam ettirmedi. Dava bir qaç kere qapatıldı ve sozuldı. Şunıñ içün bayağı vaqıt ve tahqiqat imkânları coyuldı», – dep ayttı Martınovskaya.
UİAHB, cevap bergen memleketlerniñ ükümetleri faaliyetine dair esabatlarını berip, olarnıñ semereligini isbatlaycaq bağ etapını bekley, dep bildirdi.
2015 senesi UİAHB Strategik işler merkezi Avropa insan aqları mahkemesine Ukraina ve Rusiyege qarşı şikâyet yollap, eki devlet tarafından davanıñ semereli tahqiqatı keçirilmegenini qayd etti.
2014 senesi martnıñ 3-nde saba Aqmescitniñ Maryino qasabasında yaşağan üç balanıñ babası, 39 yaşında Reşat Ametov evden çıqqan edi. Tuvğanlarına arbiy komissarlıqqa barıp, Ukraina ordusınıñ göñüllileri sırasına yazılacağını ayttı. Video kameraları onı, Rusiyeniñ Qırım işğaline qarşı Lenin meydanında Qırım ükümetiniñ binası ögünde bir kişilik narazılıq keçirgen kişini, qayd etti. Videoda körüne ki, Qırım «samooboronasınıñ» bir qaç vekili onı meydanda tutıp, maşinağa mindire. Eki aftadan soñ Reşat Ametov Qarasuvbazar rayonınıñ Ortalan (Zemlâniçnoye) köyü yanındaki tarlada ölü tapıldı. Erkekniñ cesedinde işkence izleri bar edi, başı şeritnen sarılğan edi, yanında ise qırçma tapılğan edi. Daa soñra çıqarılğan neticelerge köre, ölümniñ sebebi közüne saplanğan pıçaq yarası oldı.
Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturası sentâbrniñ 10-nda Reşat Ametovnı öldürgenler belli oldı, dep bildirdi. Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ politsiyası qırımtatar faali Reşat Ametovnıñ hırsızlanması ve öldürilüvinden şübheli sayılğan «Qırım samooboronasınıñ» eki iştirakçisi ve Rusiye Silâlı Quvetleriniñ sabıq arbiyini qıdıruvğa ilân etti.
2019 senesi dekar ayında İnterpol qırımtatarı Reşat Ametovnıñ hırsızlanması ve öldürilüvinden şübheli sayılğan üç kişini qıdıruvğa ilân etmege razı olmadı.
2017 senesi Ukrainanıñ beşinci prezidenti Petro Poroşenko 2014 senesi baarde öldürilgen qırımlı Reşat Ametovğa Ukraina Qaramanı unvanını berdi.
BM insan aqları Yuqarı komissarınıñ idaresi azırlağan maruzasında Ametovnıñ öldürüvini mahkemesiz idam dep adlandıra.
