Almaniyanıñ Ukrainadaki elçiligi avgustnıñ 17-nde qırımtatarlarnıñ evlerinde keçirilgen yañı tintüvlerni takbih etti ve Rusiyeni insan aqlarını bozmaqnı toqtatmağa ve siyasiy mabüslerni azat etmege çağırdı.
«İşğal etilgen Qırımda qırımtatarlarda keçirilgen yañı tintüvler ve yaqalavlar bu siyasiy ve diniy sebeplerden taqiptir. Rusiyeni insan aqlarını bozmaqnı toqtatmağa ve siyasiy mabüslerni azat etmege çağıramız. İnsan aqları Qırım platformasında emiyetli bir mevzu olacaq», – dep yazıla elçilikniñ Twitterdeki beyanatında.
Hatırlatamız, Aqyar ve Aqmescitteki Rusiye mahkemeleri avgustnıñ 17-nde tintüvlerden soñ tutulğan beş qırımtatarından üçüniñ sıñırlav tedbirini sayladı.
Ukraina ombudsmanı Lüdmila Denisova avgustnıñ 17-nde tintüvlerden soñ tutulğan qırımtatarlarğa çıqarılğan qararnı «qanunsız» dep saya. Sekiz aq qorçalayıcı teşkilât Rusiyeden avgustnıñ 17-nde tutulğan qırımtatarlarnı azat etmesini talap etti.
Advokat Edem Semedlâyev avgustnıñ 17-nde Aqmescit rayonınıñ Mamaq (Stroganovka) köyünde yerli imam Raif Fevziyevniñ evinde keçirilgen tintüv aqqında bildirdi. Advokat tintüvge kirsetilmedi. İmam 205.5 maddege istinaden (Terror teşkilâtınıñ faaliyetini teşkil etüv ve böyle teşkilâtnıñ faaliyetinde iştirak etüv – QA) qabaatlana.
Faaller Aqyarnıñ Balıqlava rayonındaki Eski Şüli (Ternovka) köyünde Cebbar Bekirov, Bağçasaray rayonınıñ Zalanköy (Holmovka) köyünde Zaur Abdullayev, Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Belbek (Fruktovoye) köyünde Rustem Murasov, Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Povorotnoye köyünde Rustem Tairovnıñ evinde keçirilgen tintüvler aqqında bildirdi.
«Qırım birdemligi» cemaat birleşmesi advokat Aleksey Ladinniñ malümatına esaslanıp bildirgenine köre, tutulğan qırımtatarlar «terror teşkilâtını qurğanından ve iştirak etkeninde» şübhelene.
Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar prokuraturası yañı tintüvler ve qırımtatarlarnıñ tutuluvınen bağlı cinaiy tahqiqat başlattı.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy Rusiye quvetçileri keçirgen tintüvlerni ve qırımtatarlarnıñ tutuluvını «adden aşır bir insan aqları bozuluvı» dep adlandırdı, Ukraina Tış işler nazirligi ise Rusiyege qarşı narazılıq bildirdi.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ insan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisova dünyanı qırımtatarlarnıñ Rusiye tarafından taqip etilüvine cevap bermesine çağırdı.
«Qırım platforması»
Qırımnı işğalden qurtaruv halqara meydançığı (Qırım platforması) – Ukraina akimiyetiniñ qırımlılarnıñ aqlarını qorçalamaq ve işğal altındaki yarımadanı azat etmek içün Ukraina ve halqara ortaqlarınıñ areketlerini koordinatsiya etmek içün muzakere platformasınen bağlı teşebbüsidir.
2020 senesi sentâbr ayında Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy BM Baş Assambleyasınıñ 75-nci sessiyasında iştirakçi memleketlerni bu platforma qurulmasına qoşulmağa çağırdı.
Daa evel böyle planlarını Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlar meseleleri nazirligi ve Ukraina Tış işler nazirligi aydınlatqanlar. Ukraina Tış işler nazirligi, Donbastaki zıddiyetni çezüv ve Qırımnı işğalden qurtaruv muzakere meydançıqları bir-birinden ayrı olmalı, dep tüşüne.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar bildirgenine köre, Rusiyeni Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platformasında iştirak etmege davet etecekler, amma iştirak etecegine inanmaylar. Bundan evel Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba, Rusiyeni bu meydançıqta körmey, dep ayttı.
2020 senesi oktâbr ayında Poloniya Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platforması çerçivesinde çalışmağa meraqlı, dep bildirdi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy bildirgenine köre, Avropa Birliginiñ liderleri Avropa Birliginiñ Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına qoşulmağa azır olğanını ayttı. Resmiy Kyiv Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına Türkiye, Malayziya, Slovakiya, Büyük Britaniya ve diger memleketler qoşulır, dep bekley.
Kreml, Qırım meselesi qapatıldı ve Rusiye onı halqara muzakerelerge almaycaq, dep bir qaç kere bildirgen edi.
