Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı Sergey Aksenov, martnıñ 17-nde BM Havfsızlıq şurasınıñ «Arria formulasına» köre keçirilgen Qırım boyunca resmiy olmağan toplaşuv iştirakçileri yarımada aqqında «doğru» malümatnı eşitmege istemedi, dep bildirdi.
Onıñ aytqanına köre, «ABD, Büyük Britaniya ve bir sıra diger memleket Qırımdan iştirak etkenlerge bir sual bile bermedi».
«Bu olarğa doğru cevap, açıq ve kerçek dialog kerekmegenini daa bir kere isbatlay», – dep yazdı Aksenov martnıñ 20-nde Facebook saifesinde.
Onıñ aytqanına köre, onlarnen memleketniñ munaqaşada iştirak etmesi «dünyada Qırım mevzusına meraq bar olğanını köstere».
Rusiyeniñ BM vekili Vasiliy Nebenzâ martnıñ 17-nde «Arria formulasına köre» BM Havfsızlıq şurasınıñ Qırım toplaşuvında videokonferentsiya rejiminde çıqışta bulunıp, keçken afta yarımada problemleri muzakere etilgende kerçek vaziyet aqqında «yañlış fikirler» peyda oldı, dep ayttı.
Ukraina Tış işler nazirligi ise martnıñ 17-nde Rusiye tarafından çağırılğan BM Havfsızlıq şurasınıñ resmiy olmağan toplaşuvınıñ «propaganda maqsadı» bar edi, dep bildirdi.
Hatırlatamız, Rusiye çağırğan BM Havfsızlıq şurasınıñ Qırım boyunca resmiy olmağan toplaşuvından soñ 19 memleket yarımada işğalini toqtatmaq çağıruvınen beyanat derc etti.
Almaniyanıñ BM vekili Christoph Heusgen bildirdi ki, martnıñ 17-nde Rusiye tarafından çağırılğan BM Havfsızlıq şurasınıñ resmiy olmağan toplaşuvında «Rusiye degil de, Ukraina Rusiyeni zapt etti kibi fikirler peyda ola bile».
Martnıñ 12-nde BM Havfsızlıq şurasınıñ aza memleketleri «Qırım: Ukraina suvereniteti ve topraq bütünligi bozulğanınıñ yedi yılı» adlı resmiy olmağan virtual toplaşuv keçirdi. Körüşüvni Ukrainanen beraber Büyük Britaniya, Estoniya, İrlandiya, Norvegiya, ABD ve Frenkistan teşkil etti.
Bu toplaşuvda Qırımdan vatandaş jurnalisti Nariman Memedeminov da çıqışta bulundı. O, yarımadada qırımtatarlar Rusiye tarafından taqip etile, dep tarif etti.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
