ABD OSCE missiyası, Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı devam etken istilâsını takbih etip, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal etilgen Qırımdaki topraq buyruğı ve Rusiye tahqiqatçılarınıñ Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovğa qarşı açqan davadan qasevetlengenini bildirdi.
Bu aqta aprelniñ 2-nde missiya haberinde aytıla.
«Prezident Putinniñ martnıñ 20-nda çıqqan ve Qırımda Rusiye vatandaşları olmağanlarnıñ topraq saibi olmaq aqqını sıñırlağan buyruğını takbih etemiz. Ukraina suverenitetini kene bozmağa tırışalar, Ukraina vatandaşlığını saqlap qalğan Qırım sakinlerine qarşı daa bir ayırım areketi yapıla», – dep aytıla haberde.
Qayd etilgenine köre, ABD, Rusiye FSBsi Çubarovqa qarşı «qalabalıqlarnı teşkil etkeni» içün açqan cinaiy davanı da takbih ete.
Bundan ğayrı, ABD OSCE missiyası, Rusiyede apiste tutulğan qırımtatar siyasiy mabüsleriniñ sağlıq vaziyetinden qasevetlengenini bildire.
«Berilgen malümatqa köre, COVID-19 alâmetleri olğan eñ az eki kişi bar, amma olar kerekli tedaviylev körmey, hususan – «Qırım birdemliginiñ» koordinatorı Server Mustafayev. Rusiyeni işğalge qarşı çıqqanı içün apiske alınğan bütün mabüslerni azat etmesine çağıramız», – dep qayd etildi haberde.
Missiya qayd etkenine köre, Amerika Birleşken Devletleri «Moskvanıñ küçnen ve halqara uquqqa zıt bir şekilde zapt etilgen topraq üzerindeki suverenitet iddialarını» qabul etmey.
«Birleşken Devletler, Rusiye istilâsını toqtatqanına qadar sanktsiyalarğa qol tutacağını kene tasdıqlay», – dep aytıla haberde.
Martnıñ 26-nda ABD Ukraina elçihanesi, Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğı sanktsiyalar içün sebeplerni quvetleştire, dep bildirdi. Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi ise Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğını «arbiy cinayet» dep adlandırdı. Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ Prokuraturası buña uquq ceetinden qıymet kese.
Martnıñ 31-nde Rusiye Tahqiqat komiteti Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnı ğıyabiy şekilde qabaatladı.
Çubarov, Rusiye akimiyetiniñ oña qarşı açqan yañı cinaiy davasını Meclisniñ Qırım yürüşi planlarına «cevap» dep adlandırdı.
Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ Prokuraturası, Rusiye tahqiqatçıları Çubarovğa qarşı açqan cinaiy dava sebebinden tahqiqat başlattı.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
