Mecburiy ğayıp olmalar halqara kününde ABD-niñ Ukrainadaki elçiligi Rusiyeniñ Qırımdaki arektleri aqqında hatırlattı.
«Mecburiy ğayıp olmalar halqara kününde biz, 2014 senesinden Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilgeninden başlap bellisiz ğayıp olğan eñ azından 43 insannı hatırlaymız. Rusiyeni Qırımnıñ işğalini toqtatmağa, qanunsız tevqif etilgen bütün ukrain siyasiy mabüslerni azat etmege çağıramız», – dep yazıla Facebook saifesindeki beyanatında.
Ukraina akimiyeti Rusiyeni ilhaq etilgen Qırımda mecburiy ğayıp olmalar içün mesüliyetke celp etmek maqsadınen halqara ortaqlarnen çalışmağa devam ete. Bunı Halqara mecburiy ğayıp olmalar kününide Ukraina TİN birinci muavini Emine Ceppar hatırlattı.
Kyivde avgustnıñ 30-nda Mecburiy ğayıp olmalarnıñ qurbanları kününde «15 hırsızlanğan ömür» adlı sergi açıldı.
İyülniñ 26-nda QırımSOS cemaat teşkilâtınıñ faalleri Kyivdeki Rusiye elçiligi yanında işğal etilgen Qırımda mecburiy ğayıp olğanlarnıñ ve olarnıñ tuvğanlarınıñ destegine 60-ncı aktsiya keçirdiler - «Ne vaqıt qaytacaqsız...».
Qırım ilhaqından soñ yarımadada insanlar, hususan qırımtatarlar, sıq-sıq qaçırılmağa başladı. Rusiye Taqiqat komitetiniñ Qırım idaresi, «yarımadada qırımtatarlarnıñ kütleviy ğayıp olması» qayd etilmey, dep israr ete.
Prezidentniñ Qırımdaki temsilciligi bir haber alınmağan ğayıp olğan qırımlılarnıñ cedvelini de derc etti: Valeriy Vaşçuk, İvan Bondarets, Vasiliy Çernış, Timur Şaymardanov, Seyran Zinedinov, İslâm Cepparov, Cevdet İslâmov, Eskender Apselâmov, Fedor Köstenko, Muhtar Arislanov, Arlen Terehov, Ruslan Ganiyev, Arsen Aliyev, Eskender İbraimov ve Ervin İbragimov.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
