Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Aqyar tahqiqat izolâtorında açlıq tutqan ukrain siyasiy mabüsi Volodımır Baluhnıñ sabıq apayı Natalya, mahkemede yapılğan sorğu esnasında Baluhnıñ Aqşeyh (Razdolnoye) rayonı Muvaqqat tutuluv izolâtorınıñ rehberi Valeriy Tkaçenko ile çatışmaları aqqında bildirdi. Onıñ aytqanına köre, Tkaçenko Vladimirni toqtamayıp milliy alâmetine köre aşalay edi.
Bu malümat, Qırımda ilhaqtan soñ qurulayatqan rejimniñ harakterini aydınlata. Valetiy Tkaçenko, soyadına köre, Vladimir Baluh ile aynı milliy alâmetke malik. Onıñ siyasiy mabüsler ile çatışmaları aqqında bir yabancı oqusa, bir şey añlamaz.
Özlerini imperiyanıñ çoqluğına ait saymaq istemegeni daa çoq açuv, atta añlamama doğura edi – çünki «kerçek insan» olmaq içün bir fırsat bar ya
Lâkin Sovet Birliginde yaşağan insanlar er şeyni añlaylar. Seniñ ukrain ya da başqa bir «milliy azlıq»nıñ vekili olğanıñnı, bunı özüñ hatırlatmağance, kimse aqılına ketirmey edi. Bunıñ kibi «ekinci cınıs insan» içün «üyken ağa» tarafından söz arası: «Sen aslında amelde rus ekensiñ» degen sözü, eñ yahşı mükâfat edi. Ve, bunıñ gizlenecek şeyi yoq, ukrainler ile beloruslarda diger milletlerniñ vekillerinde bu işte üstünlik bar edi – kazahlar, estonlar ya da yeudilerge köre, olarğa «rus» körünmek daa qolay edi. Diger taraftan ise, olarnıñ özlerini imperiyanıñ çoqluğına ait saymaq istemegeni daa çoq açuv, atta añlamama doğura edi – çünki «kerçek insan» olmaq içün bir fırsat bar ya. Eñ güzel olmağan asıl oluvıñ aqqında kimse hatırlamaz bile – öyle ise, ne içün red etesiñ? Yoqsa milletçisiñmi? Banderacısıñmı?
Tabiiy ki, böyle noqtai-nazar er bir rusiyelige, er bir rusqa has edi, dep iddia etmem. Lâkin böyle tizginsiz şovinizmniñ angi müit içinde cayralğanını yahşı hatırlayım – o, fırqa apparatı içinde, KGBde, türlü memurlar arasında cayralğan edi. Hususan olarnıñ aşağı tabaqalarında. Tamam, o zaman Vladimir Putin ve onıñ eñ yaqın safdaşları ait olğan tabaqalarda. Şimdi ise bu insanlar Rusiyede üküm süre. Ve oña, nasıl yaşamaq kerek olğanı aqqında tasavurlarını zornen qabul ettireler.
Baluh – sadece öz kimliginden, vatandaşlığından, asıl oluvından vazgeçmek istemegeni içün – Tkaçenkoda tabiiy bir nefret doğura
Bu sebepten men Qırım izolâtorı rehberiniñ qılıqlarında taaciplenecek bir şey körmeyim. Ve bu vaziyette onıñ etnik asıl oluvınıñ hususiy bir emiyeti yoq. O, asıl oluvına köre rus olmasa bile, nomenklaturadaki mesül vazifege tayin etilgende «ruslar sırasına alınğanını» saymaq mümkün. Ve Baluh – sadece öz kimliginden, vatandaşlığından, asıl oluvından vazgeçmek istemegeni içün – onda tabiiy bir nefret doğura. Bunıñ içün bütün imkânlar olsa da – istemegeni içün.
Tamam böyle insanlar Sovet Birliginde er vaqıt rehberlerniñ hususiy bir nefretini doğura ediler. Ve bugün de tamam olar – Sentsov, Baluh kibileri – ilhaq etilgen Qırımda Rusiyeniñ hususiy bir nefretini doğuralar. «Tuvğan limanğa», eski sovet teknege qaytuv da, tamam budır.
«Fikir» rubrikasında bildirilgen fikirler, muelliflerniñ öz fikirlerini ifade ete ve muarririyetniñ noqtai-nazarını er vaqıt aks etmezler