Qırımda kene qırımtatar faaliyetçisini alıp qaçtılar. Mayıs 23-te GİBDD (Devlet yol areketiniñ telükesizligi inspektsiyası – QA) uniformasını kiygen belli olmağan şahıslar Qurultay delegatı Asan Egizni avtobusqa süreklep kirsettiler. Onı bir qaç saat kezdirip, fizikiy zorbalıq qullana ediler, ondan soñ Aqmescit civarındaki ormanda qaldırdılar. Asan Egiz, Qırım.Aqiqat içün bergen intervyüde alıp qaçqanlar oña nasıl munasebet kösterdi ve ne içün bu qadar tez yibergenlerini ikâye etti.
– Evelâ, alıñız nasıl?
– Yahşı, sağ oluñız. Endi daa yahşı.
– Yani tünevinki adise sağlığınıznıñ vaziyetine tesir etmedi?
– Travmalar yoq, yalıñız siyarğan yerler bar. Betim ve bedenimde kötek izleri bar. Ciddiy travmalar ise, çastıma, yoq.
– Mümkün olsa, sizge ne olğanını qısqadan aytıp beriñiz, esas adiselerni sayıp çıqıñız.
Artımdan bir qaç kişi çapıp keldi, tuttı, qayırdı, maşinağa kirsetti, başıma çuval keçirdiler. Qollarımnı arqama qayırıp, buğavlar taqtılar. Bir qaç kere bedenime urdılar. Tabanda yüzüqoyun yatqızdılar
Saat 14:20-de men şahsiy naqliyat vastasınen evden çıqıp, Aqmescit tarafına kettim. Maşinada bir özüm edim. 5-6 kilometr keçer-keçmez meni DPSke (Yol devriye hizmeti – QA) oşağan bir gruppa toqtattı. Olarda atributlar, unforma, tayaq kibi vastalar bar edi. Men toqtadım, maşinadan çıqtım, vesiqalarımnı berdim. Ondan soñ DPS hadimi uniformasında bir kişi, birden qoluna ratsiya alıp, birisini çağırdı. «Volkswagen» avtobusı keldi. Maña, şahsiyetimni teşkermek içün maşinağa keçmek kerek, dediler. Men bunı red ettim, artqa ve çetke bir adım attım. Birden artımdan bir qaç kişi çapıp keldi, tuttı, qayırdı, maşinağa kirsetti, başıma çuval keçirdiler. Qollarımnı arqama qayırıp, buğavlar taqtılar. Bir qaç kere bedenime urdılar. Tabanğa yüzüqoyun yatqızdılar.
Bundan soñ qararnen bir saat ya da biraz daa ziyade, aydavcınıñ aydav usulından añlağanıma köre, trassa boyunca kezdirdiler. Bir qaç kere topraq yoluna çıqtıq, şeerde oldıq, soñ şeer tışına çıqtıq. Maşina bir qaç kere toqtadı. Adamlar kire ve çıqa edi, yük bölügini aça, bir şeyler yükley ve kene boşata ediler. Ondan soñ kene topraq yolğa çıqtıq. Men otnıñ maşına tübüni ışqılağanını eşite edim, tarlağa, orman yolağına kirdik.
O yerde meni maşinadan çıqardı, yerge yüzüqoyun yatqızdılar. 200-gece saymaq kerek dedi ve kettiler. Meni qaldırdılar. Ondan soñ men açıq yerge çıqtım, bu yerni bilmegenimni, evelden bu yerge kelmegenimni kördim. Bir soqaçıq ile esas yolğa çıqtım. Cemaat naqliyatına minip Aqmescitkece keldim, anda taksinen aqrabalarıma bardım.
– Sizni alıp qaçqanlardan, olarnıñ kim olğanını, sizni ne içün alıp qaçqanlarını bilmege areket ettiñizmi?
Meni maşinağa kirsetti, buğavlar taqtı ve pek qaba, ultimativ şekilde bir şey aytmamaq, qıbırdamamaq, susmaqnı talap ettiler
– Yoq. Meni maşinağa kirsetkennen buğavlar taqtı ve pek qaba, ultimativ şekilde bir şey aytmamaq, qıbırdamamaq, sual bememek ve yalıñız olarnıñ suallerine cevap bermekni talap ettiler.
– Özleri bir şey ayttımı?
– Olar yalıñız adımnı soradı ve tosat-tosat sağ olıp-olmağanımnı soray ediler. Asılında, maşinada şarait pek ağır, dayanılmaz edi. Başımda çuval, qollarım qayırılğan edi. Olar üstüme ayaqlarınen basa edi. Şarait pek ağır edi, ve bu sebepten olar tosat-tosat nabızımnı teşkere ediler. Ve esimni coymağanımda qanmaq içün tosat-tosat özümni nasıl is etkenimni soray ediler.
– O vaqıt özüñizni nasıl is ete ediñiz, nasıl bir netice bekley ediñiz?
– Teessüf ki, Qırımda bu, bunıñ kibi birinci adise degil. Tabiiy ki, men onıñ, Qırımda bundan evel de olğan böyle alıp qaçuvlardan birisiniñ olğanını añlay edim. Meni alıp qaçqanlarını añlay edim, lâkin ne yerge ve ne maqsatnen alıp ketkenlerini bilmey edim. Olardan ise bunı sorap oturmadım. Evelâ bunıñ manası yoq edi. Ekincisi ise, olar özleri, olarnen laf etmemekni ve asıl da bir şey yapmamaqnı talap ettiler.
– Siz bundan evelki alıp qaçuvlarnı añdıñız. Teessüf ki, olarnıñ soñu acınıqlı oldı – alıp qaçılğanlarnıñ çoqusı aqqında iç bir şey malüm degil. Fikriñizce, sizni ne içün yiberdiler?
Bilmeyim, bir şey aytalmayım. Buña dair iç bir tahminim yoq.
– Siz, sizni toqtatqan adamlarnı «GİBDD hadimleri» degil de, «GİBDD uniformasını kiygen adamlar» dediñiz. Yani sizde, bu adamlarnıñ GİBDDde çalışmağanlarına dair şübhe barmı?
Bütün atributları – uniforma, tayaq, avtomobil ve ilâhre ile olar Devlet avtomobil inspektsiyasınıñ standart bir ekipajını añdıra ediler
– Bunı eminliknen aytıp olamayım. Olarda GİBDD ya da DPS hadimleriniñ bütün atributları bar edi. Amma olar kerçekten de böyle hadimler edimi, eminliknen aytamam. Çünki, bilgenim qadar, insanlarnı alıp qaçuv, böyle hizmetlerniñ vazifeleri arasına kirmey. Bu sebepten olarnıñ DPS hadimleri olğanını 100 faiz dep aytamam. Bütün atributları – uniforma, tayaq, avtomobil ve ilâhre ile olar Devlet avtomobil inspektsiyasınıñ standart bir ekipajını añdıra ediler.
– «Krıminform» saytında bir bildirüv derc etildi. Onda, alıp qaçılğanıñıznıñ bir şaatı olğanını ve onıñ poliske muracaat etkenini yazalar. Poliske muracaat ve şaatlarnıñ olması sizin yiberilgeniñizge tesir etmek mümkün edimi?
– Belki de. Bunı inkâr etmeyim, lâkin kene de eminliknen aytalmayım. Olarnı tamam böyle yapmağa mecbur etken sebepler, motivlerni bilmeyim.
– Öz telükesizligiñiz içün artıq neler yaptıñız ve neler yapmaqnı tüşünesiñiz?
Bugün Qırımda insanlarnıñ telükesizligi ve alıp qaçılması ile bağlı olğan mutlaq qanunsızlıq ve qanunlarğa sistematik ürmetsizlik vaziyeti bar
– İlk evelâ biz insannıñ alıp qaçılması boyunca ariza ile polis ve Tahqiqat komitetine muracaat ettik. Umüt etem ki, olar munasip çareler körecek. Qabaatlılarnıñ qıdırılması ve mesüliyetke çekilmesi içün bütün qullanıla bilecek qanuniy usullarnı qıdırmağa devam etecekmiz.
– Şimdi ayatıñız ve sağlığıñız içün qorqmaysızmı?
– Bugün Qırımda insanlarnıñ telükesizligi ve alıp qaçılması ile bağlı olğan mutlaq qanunsızlıq ve qanunlarğa sistematik ürmetsizlik vaziyeti bar. Bu sebepten, yalıñız men degil, Qırımnıñ er angi başqa bir sakini de bu vaziyette özüniñ telükesizlikte olğanını is etmey. Hususan, bundan evelki alıp qaçuvlarnı kerçekleştirgen cinayetçilerden iç birisi tapılmağan olsa.
