İlhaq etilgen Qırımnıñ iqtisadiy yükselişi 10% teşkil ete, dep haber ete Kreml nezaretindeki yerli memurlar. Rusiyege bağlı Qırım İqtisadiy inkişaf nazirliginiñ materiallarında region ep ileriley denilmekte: insan başına tüşken kelirler arta, işsizlik seviyesi tüşe. Faqat yarımadanıñ iqtisadiyatı ne esabına "arta", aceba?
2020 senesine barıp Qırım bücetine federal bücetten ayırılacaq maliyeviy yardım ve subsidiyalar 79%ni teşkil etmeli.
Yaqın yıllarda Moskva yollaycaq para miqdarları:
2018 – 129,5 mlrd ruble,
2019 – 143 mlrd,
2020 – 150 mlrdni teşkil etecek.
Bu Rusiyeniñ Ulyanovsk vilâyeti yıllıq bücetiniñ üç misli. Ya da Keriç boğazından keçken köpürniñ yarı fiyatı.
Qırım kelirini – faydalı qazıntılar esabına elde ete. Qırım işhane ve teşkilâtları keliriniñ tahminen 90% gaz ve ham maden satışından elde ete.
Poligrafiya, madencilik, naqliyat vastaları ve donatmalarnıñ istisalı tek zarar ketire.
Qırımnıñ er üçünci işhanesi (35%) zararına çalışqanı aqqında Qırım.Aqiqat 2018 senesi yanvar ayında haber etken edi. Musafirhanecilik ve restoran biznesinde de aynı al – bu saada da er ekinci musafirhane ya da restoran zararğa çalışa (46,7%).
2017 senesi Qırım işhaneleri 5 mlrd rubleden ziyade bergi töledi. Bu köstergiç 2016 senesine nazaran 23% daa az.
Qırımnıñ rusiyeli ükümetiniñ reberi Sergey Aksönovnıñ sözlerine köre, yarımadada yapılğan yatırımlar miqdarı ep arta eken: «Bizler ortaqlarımızğa kârlı ve cazibeli şartlar teklif etemiz. Serbest iqtisadiy zonada ilân etilgen yatırımlar acmi 100 millard rubleni, iştirakçileriniñ miqdarı da bir biñni keçken».
İşbu yatırımlarnıñ tahminen 80%na sıcaq baqıla – paralar qomşu Rusiyeniñ aynı federal bücetinden kelecek. Şahsiy yatırımcılar arasında – kence-Çayka, Kovalçuk, Kostin bar.
Qırımnıñ rusiyeli ükümetiniñ iqtisadiy inkişaf naziri Andrey Melnikovnıñ sözlerine köre, Qırımda yapılğan 186 dane yatırım leyhasınıñ yalıñız 32 danesi amelge keçe eken.
İlhaqnıñ ilk yıllarında tizilgen onlarnen leyhalar artıq lâğu etilgendir. Şu cumleden rusiyeli aktör Mihail Poreçenkovnıñ şirketi ile Aqmescitte kinostudiya teşkil etilecegine dair yatırım muqavelesi de lâğu etildi.
2017 senesi ilhaq etilgen Qırımda, ilhaqtan evelki 963 m2 nazaran, daa az yani 549,5 m2 mesken quruğan.
2016 mal naqliyat miqdarı 10%ge tüşti. 2013 senesi yük maşnalarınen 17,6 mln ton mal yani yedi qat ziyade taşılğan ise – 2017 senesi 2,4 mln ton taşılğan.
Qırımdaki cermay mahsulatlarınıñ fiyatları yüksek sayıla, ancaq akimiyet Keriç köpüri açılğan soñ, olar Rusiyedekilernen bir olacağını vade bereler.
Andrey Tsıgankov
