«Tazyiq devam ete»: «fevral 26 işi» boyunca mahkeme ve Volodımır Baluhnıñ açlığı

Mayıs 14-te Kremlniñ kontorli altında olğan Aqmescitniñ Merkeziy rayon mahkemesinde «fevral 26 işi» figurantları soñki söz ile çıqışta bulundılar. Aynı zamanda Volodımır Baluh, 2018 senesi mart 19-da adaletsizce taqip etilgenine qarşı ilân etken mudetsiz açlıqnı tutmağa devam ete.​

Qabaatlav tarafı «fevral 26 işi» figurantları Ali Asanov ve Mustafa Degermenci içün 3 yıl ve 6 ay sınav muddeti ile şartlı olaraq 5 yılğa azatlıqtan marum etüv ve işniñ diger figurantları içün aynı sınav muddeti ile şartlı olaraq 3 yıl ve 6 ayğa azatlıqtan marum etüv şeklinde cezanı talap etti.

Aynı zamanda advokatlar ve aq-uquq qorçalayıcıları Volodımır Baluhnıñ vaziyetine diqqat çekmek isteyler. Olar, onıñ Ukraina vatanperveri olğanı sebebinden – eviniñ azbarında Ukraina bayrağı olğanı içün repressiyalar qurbanı olğanını iddia eteler. Baluhnı, şeklen, arbiy yedeklerniñ qanunsız olaraq saqlanması içün mahküm ettiler..

Ukraina TİNi Qırımda bütün siyasiy mabüslerniñ azat etilmesini talap ete.

Qırım advokatı Edem Semedlâyev, «fevral 26 işi» boyunca soñki mahkemeniñ nasıl keçkenini ikâye ete ve qabaatlavnıñ maiyetini hatırlata.

– Yigitler bu mahkeme oturışuvlarından pek boldurdı, mahkemege işançları qalmadı, deseñ olur. İşleri endi eki yıl qadar baqıla. İmayem altında olğan Ali Asanov üç yılğa yaqın muddet içinde apiste buluna. Eki yıl o, tahqiqat izolâtorında oturdı ve endi bir yıldan berli ev apisinde buluna. Özüniñ soñki sözünde o, bu vaziyetke lâqayd qalmağan bütün halqqa minnetdarlığını bildirdi. «Fevral 26 işi»nde ğaliplerni muhakeme etmeyler, bu sebepten muhakeme etilgenler skemlesinde yalıñız 2014 senesindeki Ukrainağa qol tutuv mitinginiñ iştirakçileri olğan qırımtatarlar otura. Yigitlerni kütleviy qarışıqlıqlarda iştirak etkenlerinde qabaatlaylar. Anda 7 yılğa qadar ceza muddeti bar. Ali Asanovğa qarşı delillerden – yalıñız onıñ sorğulanması: ebet, o kerçekten de mitingde iştirak etti. Sanki o, zarar körgenlerden birine bir qaç darbe endirdi, amma o zat, imayem altında olğan şahıs aqqında bir şey aytmadı, tanıma tedbiri yapılmadı. Mahkeme, narazılıqlarımızğa rağmen, bu ifadelerni oqudı, vesselâm.

Edem Semedlâyev «fevral 26 işi»niñ siyasiy maqsatnen başlatılğanını iddia ete, ve bu sebepten yalınıñ qabaatlayıcı ukümni beklemek mümkün, dey.

«Fevral 26 işi» figurantı Mustafa Degermenciniñ anası Aliye Degermenci de, mahkemede işniñ baqılması ketişatını köz ögüne alıp, aqlayıcı ukümni beklemey.​

– Mustafa endi üç yıldan berli apiste bulunğan soñ prokuror beş yıl istey. Men buña iç bir türlü razı olamam, çünki olar bizge iç bir cinayetniñ delilini oyle de köstermedi. Maña köre, akem başqa bir qarar çıqarmaq kerek, amma İlmi Umerov içün prokuror eki yıl istegende akem oña üç yıl bergen edi. Bu sebepten, er şey daa deñişe bileceginden qorqu duyğusı bar. Bütün bu muddet içinde Mustafa, bütün olıp keçkenlerniñ Ukraina akimiyeti vaqtında olğanını, ve Rusiye yurisdiktsiyasınıñ bu yerde çalışmağanını isbatlaycaq ola. İhtimal ile, rusiyeliler özlerine, yigitlerni qapatmaq maqsadını qoydı ve bütün qalğan şeyler olarnı meraqlandırmay. Adaletsizlik yalıñız bizge qarşı degil, 2014 senesinden berli bütün yaqalanğanlarğa qarşı yapıla. Zanımca, bu, qırımtatarlarğa qarşı evelden alınğan qarar boyunca yanaşuv, halqımıznı qorqutuvdır.

Öz nevbetinde, Qırım insan aqlarını qorçalav gruppasınıñ koordinatorı Olga Skripnik, yarımadada mahküm etilgen ukrain faaliyetçisi Volodımır Baluhnıñ sağlıq vaziyeti kün-künden fenalaşa, dep qayd ete.

– Volodımır özüni yaramay is ete. Mahkeme oturışuvı ile faydalanıp o, ukrainler içün mektübini yollay bildi. Onda o, bir arada kisel ve az miqdarda peksimet qullanıp başlağanını bildirdi, lâkin bu, onıñ sağlığına qol tutmağa yardım etmez. Volodımırnı körgenlerniñ episi, qollarınıñ körünişi eñ qorqunçlı, deyler: siyarğanları körüne, bu ise, damarlarda problemalar olğanını köstere bile. Ondan ğayrı er kes, onıñ soñki eki afta içinde daa ziyade azğanını ayta. Bu sebepten, elbette, bizim fikrimizce, onıñ tahqiqat izolâtorında bulunması qabul etilmez. O, er angi ihtisaslı tibbiy yardım almaq içün, iç olmazsa, ev apisine çıqarılmaq kerek. Tahqiqat izolâtorında bunıñ içün imkânlar yoq. Kamerada ondan ğayrı daa bir kişi bar, daima videoközetüv yapıla, Volodımır Baluhqa qarşı tazyiq devam ete.

​Olga Skripnik, Volodımır Baluhqa qarşı nevbettek mahkeme işiniñ ne yerden peyda olğanını hatırlata.

– Bu, asılında, Volodımır Baluhqa qarşı endi üçünci cinaiy iş. O, arbiy yedeklerni saqlav işi boyunca tahqiqat izolâtorında bulunğanda oña qarşı bu iş uydurıldı. Aqşeyh (Razdolnoye) Muvaqqat tutuluv izolâtorınıñ (MTİ) rehberi Valeriy Tkaçenko Volodımırnı kötekledi, lâkin ondan soñ onı aynı şeyde qabaatladı, Tahqiqat komiteti ise imayeniñ arizasına yol bermeyip, bu arizağa yol berdi. Bundan evelki oturışuvlarnıñ ketişatında Tkaçenkonıñ, FSB hadimleri tarafından mecbur etilip, Baluhqa qarşı raport yazğanı tayin etildi. Bunıñ daa bir uydurılğan iş olğanı aqqında versiya böyle etip tasdiqlana, şaatlar ise MTİ rehberiniñ Baluhqa qarşı şahsiy nefret is etkenini bildirdiler.

(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)