Nariman Memedeminov ilhaq etilgen Qırımdaki repressiyalarnı birinciler sırasında aydınlatmağa başladı. Vatandaş jurnalistini 2018 senesi mart 22-de yaqaladılar. Rusiye telükesizlik hadimleri onı «terroristik faaliyetniñ ömürge keçirilmesine açıqtan davet etüvler»de (RF CK madde 205.2 qısım 2) qabaatladılar.
Nariman Memedeminov işlegen «cinayet»niñ esas delilleri – YouTube kanalındaki on video qayd. «Qırım birdemligi»ndeki safdaşları, bu iş siyasiy sebepten açıldı, dep sayalar. 2014 senesinde yarımada ilhaq etilgen soñ Nariman vatandaş jurnalistikasınıñ irmaq başlarında tura edi: tintüvlerge bara, qırımtatarlar ve ukrain faaliyetçileriniñ işleri boyunca oturışuvlarda çalışa, informatsion materiallar yaza ve Qırımnıñ tışında bulunğan jurnalistlerge olıp keçkenlerniñ obyektiv suretini taqdim etmege yardım ete edi.
Bir-birine tam olaraq zıt kelgen eki tintüv
Eki yıl evel, 2016 senesi fevralinde, jurnalistniñ evini birinci kere tinttiler. 2017 senesiniñ iyülinde oña – o vaqıt evi tintilgen Seydamet Mustafayevniñ evi yanında izinsiz ötkerilgen mitingde güya iştirak etekeni içün – 10 biñ ruble miqdarında cöreme kesildi.
Olar kilitni bozdı, qapını urup açtı ve evniñ kirişi yanında ömür arqadaşım üstüne atıldılarLemara Memedeminova
Ekinci kere telükesizlik hadimleri Memedeminovlarnıñ evine mart 22-de keldi. Narimannıñ ömür arqadaşı Lemara, eki küçlü darbeden uyanğanını hatırlay: «Olar kilitni bozdı, qapını urup açtı ve evniñ kirişi yanında ömür arqadaşım üstüne atıldılar. Onı, yüzü bosağağa doğru kelgen alda yüzüqoyun yerge yıqtırdılar». Körgen şeylerden Lemara yaramadı. O, aşhanegece barıp olmağanını ve esini coyğanını ayta. «Betime suvuq bir şey tiygenini duyğan soñ özüme keldim. Közlerimni açqanda, buğavlanğan ellernen meni yanaqlarıma urğan Narimannı kördim». O saba ömür arqadaşını alıp kettiler. Ondan ğayrı olardan telefon, bozuq planşet ve bir qaç kitapnı musadere ettiler.
Lemara, yaqında olıp keçken bu vaqialarnı, evlerinde eki yıl evel keçirilgen tintüvnen teñiştirip, olar, bir-birine zıt kelgen eki vaqiadır, dey. O, olarğa 2016 senesinde kelgenlerinde qora üstünden bile keçmegenlerini – yol qapısı yanında turıp, zil çalğanlarını hatırlay. Temiz evge kirgende ise, çare olğanı qadar palaslarğa basmamağa ve balalarnı qorquzmamağa tırışa ediler. Bu sefer er şey pek çabik ve pek sert keçti, dep qayd ete Lemara.
Nariman ve Lemaranıñ ortancı oğlu İbrahim yedi yaşında. Evge maskalı ve avtomatlı adamlar sürip kirgende o, kiriş qapısınıñ tamam qarşısında olğan odada yuqlay edi. Lemara, bütün bu vaqialardan soñ o, anda bir kereçik bile yuqlamağa qalmadı, dey. İbrahim özü, tintüvden asıl da qorqmağanını ayta, o odada ise istemegenim içün yuqlamağa yatmayım, dey.
«Bizde yalıñız babaçığım qaytqan soñ bayram olacaq»
Memedeminovlarda üç bala bar. Büyük qızları, Zeynep, on bir yaşında. O, kamera ögünde özüni raat tuta, özüni resimge çıqarmağa bere ve intervyü bermege razı oldı – o, bizim bundan evel yazıp alğan bütün intervyülerimiz arasında eñ qısqası oldı. Mart 22 sabasınıñ vaqialarını hatırlağanda qız yalıñız «Bu, şok edi» dedi ve ağlamağa başladı. Anası aytqance o, bütün vaqıt odada oturıp, diqqatnen diñley edi, lâkin özü bir şey aytacaq olğanda, er vaqıt ağlamağa başlay edi.
Aprel 3-te mahkeme Narimannıñ işi boyunca apellâtsiyanı baqtı. Oturışuv qapalı rejimde keçe edi, qabaatlanğannı ise tahqiqat izolâtorından ketirmediler, video alâqa boyunca bağlay ediler. Onıñ tevqifini mayıs 16-ğa qadar uzattılar. Lemaradan, kelecek mahkeme oturışuvına balalarnı almaqnı planlaştıramı, dep soralğanda qadın, doğrusını aytıp, bilmeyim, dey: «Men balalarımnı bilem, olarğa bu, pek ağır olacaq. Bunıñ üstünde çalışmaq ve olarnı maneviy ceetten azırlamaq kerek». Lemaranıñ aytqanına köre, yaş çağlarına baqmadan, olar er şeyni yahşı añlay. Eñ kiçigi, dört yaşlı Bilâl ise yaqında: «Bizde babaçığım qaytqan soñ bayram olacaq», – dedi.
«Evimizniñ yol qapısı artında neler olsa – er şey Narimannıñ mesüliyet zonası edi»
Şimdi, onıñ nasıl büyük iş qatlamını üstüne yüklegenini pek yahşı is ettim. Bunı nasıl yapmaq mümkün edi, tasavur etip olamayımLemara
Lemara, ömür arqadaşınıñ tevqifinden soñ aman-aman iç bir vaqıt bir özü qalmağanını ayta. Evlerine er vaqıt musafirler kele – em aileniñ dostları, em de tanış olmağan insanlar. Lâkin turmuş meseleleri aqqında söz yürsetilgende, qadın, şaşqın alda: «Turmuş ve balalarğa alâqası olmağan, evimizniñ yol qapısı artındaki er şey Narimannıñ mesüliyet zonası edi. Kerekli şeylerni satın almaq, mektepke ana-babalar toplaşuvlarına barmaq, kommunal esaplarnı tölemek kibi. Şimdi, aqayım yanımda olmağanda, onıñ nasıl büyük iş qatlamını üstüne yüklegenini pek yahşı is ettim. Bunı yapıp da, artından daa vatandaş jurnalistikasınen oğraşmaq, tintüvlerge barmaq, mahkemeler yanında çalışmaq nasıl mümkün edi, tasavur etip olamayım», – dep cevap bere.
