Qırım festivalleriniñ taqdiri: quvulğan «KaZantip» ve Koktebel Jazz

2017 yıl aprel ayınıñ soñunda Kreml nezareti altındaki Qırım kurort ve turizm naziri “KaZantip” fetivaliniñ işğal etilgen yarımadağa qaytarılmasını teklif etken edi. Memurnıñ fikrine köre, teşkilâtçılar Rusiye qanunlarınıñ talaplarına razı olsalar, Kazantip burunı yanında qurulıp bitmegen atom stantsiyasını qullanabilirler. Soñki üç yıl zarfında “KaZantip” adada qatiyen yasaq olğanı içün, diger Koktebel Jazz Festival, Z-Games ve saire festivaller kibi Qırımnı terk etken edi.

Qırımda ve onıñ tışında kontsertlerniñ teşkil etilüvinen bağlı problemalar aqqında Qırım.Aqiqat Radiosınıñ efirinde Koktebel Jazz Festivaliniñ prezidenti Liliya Mlınariç cevap bermekte.

– Festivalniñ Odessa vilâyetine köçkeninden memnünsiñizmi?

– Çernomorsk şeeri de, Koktebel kibi musafirçen bir şeer olıp çıqtı. Bu yerde yalıñız aydın yaz tedbiri eksik edi. Şeer şurası, işğal etilgen Qırımda qalıp ketken jazz sanasını tiklep almamızğa para ayırğanına pek quvanamız. Bizlerge çeşit halqara teşkilâtlar, elçilikler qol tuta, amma en muimi, elbette, seyircilerniñ qol tutması.

​– Köçüv sebebinden seyircileriñizniñ bir qısmı coyuldımı?

– Qırım işğal etilmesinden bir qaç yıl evel seyircilerniñ 75-80% ukrainalı, digerleri Rusiyeli ve Beyazrusiyeli ola ediler. Onıñ içün birisini coyıp, birisinı taptıq, lâkin biz seyirci ve festival ruhu peşinden ketmege qarar berdik. Koktebelde er vaqıt ür muzıka yanğıray turğan ve o ür territoriyada icra etilmek kerek.

– Bu yıl fertivalde kimler iştirak etecek?

– Bizler, Koktebeldeki plâjda olğanı kibi, yañı jazz sanası da şu cumleden, ve yaş icracılar içün açıq sana olacaq şekilde, dört dane sana azırlaymız. Kerçek, anda, çoq yıllar evelsi Jamala da çıqış yapqan edi. Avgustnıñ 24-de esas sanada ukrain muzıkasınıñ büyük marafonı başlaycaq. Bizge Katya Chilly, mahsus programmasınen Mansound qaytacaq. Britanyalı Asian Dub Foundation iştirakinen Avropa künümiz de teşkil etilecek. Bütün adlarnı aytmadım amma, biz daa bir çoq yıldıznen añlaşmağa areket etemiz.

2017 senesiniñ planları aqqında “KaZantip” festivaliniñ teşkilâtçısı Nikita Marşunok ikâye ete:

– Qırımdaki siyasetçi ve Qırım turizm naziri yerinde olğan olsam, men de insanlarnı celp etmek, yatırım yapmaq ve halqara adiseli turizmni ileriletmek içün elimden kelgenini yapar edim. Özüm içün Qırımda “KaZantip”niñ teşkil etilmesinen bağlı yekâne problema olaraq, hitimnen Eurovisionğa kirsetmemeleri mumkün. Ukranalı qardaşlarımız Qırım aqqındaki subetlerni ne qadar qıyın qabul etkenlerini añlayım. Ancaq siyasiy meseleler üzerinde toqtalıp oturmasaq, Qırım – o ya da bu şekilde – “KaZantip”niñ vatanı ola. Eger vatanğa qaytmamız teklif etilse, biz bu variantqa yaz proyekti olaraq yanaşacaqmız.

– Rusiyeli icracılarnı davet etmeknen bağlı problemalar çıqamı? Qırımda keçirgen kontserleri sebebinden ekseriyetiniñ Ukrainağa kirişleri yasaqlanması mumkün.

– Açıq aytacaq olsaq, Rusiyeden bizler festivalge davet etmek istegen çoq meraqlı muzıkant bar. Lâkin devletniñ, uymamız şart olğan qanunları da bar. Bazen bizler aksine, Ukrainadaki havfsızlıq derecesinden memnün olmağan ğarplı icracılarnen çalışqanda problemalar çıqa. Bu seferki Eurovision, kontsertler teşkil etkende, bütün dünyağa şimdiki künde mevcut olğan problemalarnı baş etip olacağını kösterip olur, dep belleyim.

– İşğal etilgen Qırımdaki festival meydanınıñ kelecegini ne dep köresiñiz?

– Adiseli turizmniñ er türlü şekline – ister seyirci ya da devlet ve yerli cemaat tarafından yardım kösterilmek kerek, çünki ekseriy allarda bu pek masraflı, atta zararnen bitken bir tedbirdir. Bir vaqia olaraq Qırımğa kirişniñ özü bile icracınıñ kelecekteki kontsertlerine tesir etebilir, onıñ içün ciddiy agentliklerniñ çoqusı Rusiyeden kelgen davetnamelerni titizliknen tetqiq eteler. Eger olar Moskva ve Sankt-Peterbugqa barmağa azır olsalar, işğal altındaki Qırımdan, elbette ki, şu arada vazgeçeler. Artıq bu itibat meselesi ve mında iç bir türlü ganorarnıñ faydası olmaz.

– Fetivalnıñ Koktebelge qaytqanını ister ediñizmi?

– Bu bizim arzumızdır. Ür insanlarnıñ muzıkası, ür territoriyada illâ ki yañğırar.