Dekabr 19-da BMT Baş Assambleyasında Qırım rezolütsiyasınıñ ukrain leyhasınıñ qabul etilmesine dair olıp keçken rey berüv sebepleri muzakere etilgende Ermenistan ve Qazahistan «qarşı çıqmasınıñ» sebeplerini aydınlatqanlar.
Qazahistan vekili Ukrainadaki buhrandan qasevetlengenini qayd etip, «rezolütsiya leyhası dialog qurulması ve buhrannıñ al etilmesine degil, Rusiye ve Ukraina munasebetleriniñ toqtatılmasına yönelgen», dep tüşüne.
O, «memlekette insan aqları meselesiniñ siyasetleşmesi» qarşı çıqqanlarını aytıp, vesiqa «Üçünci komitetniñ vekâletlerinden tış» olğanını qayd etti.
«Reyimiz Qırımnıñ statusına dair baqışlarımıznı ask ettirmey», – dep qayd etti Qazahistan temsilcisi.
Ermenistan insan aqları ve demokratiyağa qoltutqanını qayd etti. «Ermenistan halqara uquqta iyerarhiyanı belgilegen yollarğa qoltutmaz», – dep qayd etti cumhuriyetniñ vekili.
Dekabr 19-da Birleşken Milletler Teşkilâtı Baş assambleyasınıñ toplaşuvında Rusiye işğal etken Qırımda insan aqlarına dair rezolütsiya qabul etildi.
Qırım aqqında rezolütsiyanıñ ukrain leyhasına BMT 70 devlet-azası qoltuttı, 26 qarşı çıqtı, 77 aza bitaraf oldı.
Birleşken Milletler Teşkilâtı Baş assambleyasınıñ üçünci komiteti toplaşuvında noyabr 15, salı künü Ukraina teşebbüsi ile azırlanılğan «Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde (Ukraina) insan aqlarınıñ vaziyeti» rezolütsiyası qabul etildi. BMT vesiqalarında ilk kere Rusiye «işğalci-devlet» olaraq adlandırıldı, Qırım Muhtar Cumhuriyeti ile Aqyar ise – «vaqıtınca işğal etilgen topraqlar».
Dekabr 15-de Amnesty International halqara uquq qoruma teşkilâtı, 2014 senesi yarımada işğal etilgeninden berli Rusiye akimiyeti tarafından muntazam surette qırımtatar cemiyetiniñ aqları bozulğanını beyan etti.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Halqara teşkilâtlar Qırımnıñ işğal ve ilhâq etilmesini qanunsız areket olaraq tanıdılar. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra.
