Rusiyedeki terrorist ve ekstremist federal cedveline işğal etilgen Qırımda doğma 22 insan kirsetildi. Olarnıñ arasında siyasiy mabus, jurnalist, cemaat erbapları. Rusiye maliye monitoringi «Sentsov işiniñ» siyasiy mabuslarını «terrorist» ve «ekstremist» dep adladı: Aleksandr Kolçenko, Oleg Sentsov, Aleksey Çirniy ve yaqında azat etilgen Gennadiy Afanasyev. Cedvelge Qırımda Rusiye uquq qoruyıcıları taqip etken Radio Svobodanıñ közeticisi Nikolay Semena da kirsetildi.
«Sova» haber-analitik merkeziniñ müdiri Aleksandr Verhovskiy bugünde-bugün Rusiye qanunlarına köre kimler terrorist ve ekstremist sayıla añlata:
– Bir ıstıla bar, amma o da tam degil. Bir saifelik areketler cedveli bar: terrorizm ve devlet qurumını devirme areketlerinden başlap qorada svastika resimlerine qadar. Rusiyedeki ekstremizm – er vaqıt cinaiy areketler olmay, buña oşağan bir şey yapqan bütün insanlar cinayetçiler cedveline tüşe.
Aleksandr Verhovskiyniñ aytqanına köre, bu cedvelge «ekstremist» işlerde şeklenilgen ya da teşkerilgen insanlar da kire, olarnıñ soyadları bütün memleketke derc etilmey. Buña baqmadan, terrorist ve ekstremist cedvelinde olğan Rusiye vatandaşı bir sıra problemnen qarşılaşa:
– Soñki yılları bu insanlar mahsus izin almasa, öz esaplarından aileniñ er azasına 10 biñ rubleden ziyade çekemeyler. Mahkeme bergen para cezasını ödemegen kişini bilem, adam öz esabından para çekemedi. Demek ki, vatandaş mahkeme qararı olmasa da, öz parasını qullanmaq aqqından marum qala! Ekstremizm esnaslarını aytsaq, keçken sene Rusiyede olarnıñ sayısı 600-den ziyade edi.
Bir insannı içtimaiy ağda paylaşqanları içün mahküm ete bileler, amma aynısını yapqan diger kişi ceza almazAleksandr Verhovskiy
Aynı vaqıtta, memlekette kütleviy basqı olğanını aytmaq yañlış, dep tüşüne Aleksandr Verhovskiy: bir insannı içtimaiy ağda paylaşqanları içün mahküm ete bileler, amma aynısını yapqan diger kişi ceza almaz. Bu vaziyette farqlı-farqlı faaller zarar köre.
Qırım jurnalisti, «ekstremist cedvelinde» yer alğan Anna Andriyevskaya: «Yarımadanı terk etken qırımlılarğa maneviy basqı yapıla ve anda qalğanlar taqip etile. Menim içün ve Qırımdan ketkenler içün dos-doğru bir telüke yoq, amma er birimizniñ aqrabası ve diger bağlarımız bar. Rusiyede ekstremist qanunları deñişse, elbet de, yañı qıyınlıqlar ve riskler peyda ola bile. Bu cedvelge kirsetilgenime dair ve basılğan maqalemden soñ açılğan cinaiy iş aqqında bir haber almağan edim».
Qırım jurnalisti Nikolay Semenanıñ adliyecisi Aleksandr Popkov: «Bir çoq zenaatdaşım bunıñ kibi cedvellerge kirsetmek – mahkemeden tış mahküm etmek dey, Rusiye alâ daa uquqiy bir devlet sayıla, amma uquq olğan devlette böyle bir şeyniñ olması mümkün degil».
Meraqlısı şu ki: Anna Andriyevskaya, Nikolay Semena ve Refat Çubarov kibi qırımlılar Rusiye maliye monitoringiniñ cedvelinde Rusiye vatandaşları olaraq qayd etile!Olga Skripnik
Qırım uquq qorçalayıcı gruppasınıñ koordinatorı Olga Skripnik qayd ete ki, bir çoq ukrain böyle bir cedvelge alınğanını bilmeydir ve atta olarğa berilgen yañı vatandaşlıqtan haberi olmay bile:
– Añlamamız kerek ki, Rusiyede çeşit türlü cedveller bar, ve olar açıq olmay bile. Rusiye maliye monitoringi derc etken cedvel – maddiy taraftan sıñırlanacaq insanlardır. Amma bizge belli olmağan cedveller boyunca olarnıñ başqa problemleri olmaycağını aytamaymız. Meraqlısı şu ki: Anna Andriyevskaya, Nikolay Semena ve Refat Çubarov kibi qırımlılar Rusiye maliye monitoringiniñ cedvelinde Rusiye vatandaşları olaraq qayd etile! Olarnı avtomatik sürette böyle yaptılar. Elbet de, bir devlette böyle bir şey olamaz, amma Rusiyede soñki yılları bunı bile qanunlaştırdılar.
Aleksandr Yankovskiy, Qırım.Aqiqat alıp barıcısı
