Obyektiv olmaq içün bütün qırımtatarlarnı aytmayım, amma tanığan semetdeşlerim sentâbr ayında keçirilmesi planlaştırılğan Rusiye Devlet duması deputatlarınıñ saylavlarına barmaycaq, elbet de, bir-eki devlet hızmetçisi bar.
Faqat bazı qırımtatarlar Devlet dumasınıñ deputatı olmaq içün namzet köstereler.
Birinci Ruslan Balbek oldı. O, Sergey Aksenovğa niyetini bildirgenini ayttı. Bundan soñ Balbek «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ iç saylavlarında iştirak etip, … ğalip çıqtı. «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ Qırım teşkilâtı mayıs 22-de keçirilgen Rusiye Devlet dumasına firqadan kösterilecek namzetleriniñ ilk saylavlarınıñ neticelerini aydınlattı.
Siyasetşınaslarnıñ malümatına köre, birinci eki ğalip, atta üçünci de ola bile, Qırımdan «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ namzetleri olaraq kösterilecek. Böylece Ruslan Balbek tezden Devlet dumasınıñ deputatı olacaq
Qırımda «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ ilk rey berüviniñ liderleri sırasına Qırımnıñ Rusiye ükümetiniñ reis muavini Mihail Şeremet (91,23%), baş nazir muavini Ruslan Balbek (81,74%) ve Devlet dumasınıñ şimdiki deputatı, Mustaqil devletler ittifağı, Avrasiya integratsiyası ve semetdeşler ile alâqalar işlerinden komitet reisiniñ birinci muavini Oleg Lebedev (78,59%) oldılar. Siyasetşınaslarnıñ malümatına köre, birinci eki ğalip, atta üçünci de ola bile, Qırımdan «Yedinaya Rossiya» firqasınıñ namzetleri olaraq kösterilecek. Böylece Ruslan Balbek tezden Devlet dumasınıñ deputatı olacaq.
Aytmaq kerek ki, Devlet dumasınıñ deputatları qarışıq sistema boyunca saylanacaq ilk saylavlar olacaqtır. Saylayıcılar akimiyet firqasından memnün degil, bu sebepten reytingleri de tüşe. Saylavlar proportsional sistema boyunca keçirilse edi, «Yedinaya Rossiya» Devlet dumasında anayasa ekseriyetini şekillendirip olamaz edi. Şimdi ise özüni qorudılar, çünki majoritar bölgelerde olarnıñ namzetleri küçlü raqiplerni alıp taşlap, ekseriyette olacaq, bunı qırımlılar 2014 senesi Qırım Devlet şurası saylavlarında da körgen ediler. Şunıñ içün akimiyet firqası kene iqtidarnı alacaq.
Devlet dumasına kirmege istegen başqa qırımtatarlar barmı?
Rusiye biznes-ombudsmeni Boris Titovnıñ yolbaşçılığındaki «Rost» firqasından Vasvi Abduraimov namzet köstergenine dair malümat mevcut. O, «Milli Firqa» cemaat teşkilâtı idare reisi ola. Rusiyege qoltutqanı çoqtan belli. Amma, doğrusını aytqanda, reytingleri yüksek olmağan firqa ile Devlet dumasına kirmesi pek mümkün degil.
Aqyar faali Lenur Usmanov da küçüni sınap baqmağa azır, amma şimdilik güzel bir teklif olmağanını ayta.
Tabiiy ki, diger qırımtatar namzetleri de olacaq, amma Rusiye parlamentine kirmesi sıfırğa yaqın olğanlarnı daa çoq tehnik namzet olaraq qullanacaqlar.
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerge ait olıp, muarririyetniñ baqışlarınen aynı olmaması mümkün