İşğal etilgen Qırım ile memuriy sıñırda mayıs 30-da Rusiye Federatsiyasınıñ uquq qoruyıcı müessiseleriniñ temsilcileri Qurultay teftiş komissiyasınıñ reisi, Bütün Dünya Qırımtatar Kongressiniñ icra şurasınıñ azası Ali Özenbaşnı tuttı. Ali Özenbaş Qırım.Aqiqatqa bildirgen malümatqa binaen, uquq qoruyıcılar onı sorğuğa çekti ve pasport ekspertizanen şahsiy eşyalarını baqıp çıqtı.
Ali Özenbaşnıñ aytqanına köre, sıñır kontrolini keçkende oña «Rusiye FSB hadiminiñ kelmesini beklemege» teklif ettiler. Bundan soñ, özüni taqdim etmegen, üstünde işaretsiz urba olğan insan onı sorğuğa çekti.
«Ğaliba, çoq laf etmege ve onen açıq yürekten qonuşmağa istemegenime canı ağırğandır, ve yañı adiselerni qıdırıp, maña çantamnı açmağa ve şahsiy eşyalarımnı köstermege teklif etti. Buna cevap olaraq, men, birinciden, ondan özüni tanıtmasını soradım, ekinciden de, eşyalarnı baqmaq gümrük organlarınıñ vazifesi olğanını qayd ettim, olar ise bu yerde, keçirme noqtasında buluna ve mıtlaqa, eger istese, onıñ bulunmasınen eşyalarımnı baqacaq. Buna cevap berip o, özüni tanıtmağa niyeti yoq olğanını ayttı, ve menim o qadar aqıllı olğanım içün şahsiy közetüvni keçirecegini bildirdi», – dep añlattı Ali Özenbaş.
Bundan soñ, uquq qoruyıcı organlarınıñ temsilcileri şaatlarnıñ iştiraginen şahsiy közetüvni keçridiler, soñra «pasport identifikatsiyası protsedurası» keçirildi.
«Tek bu protseduradan soñ maña oğurlı yollar tilediler ve yiberdiler. Bütün vaqia üç saattan ziyade vaqıt aldı. Maneviy ziyanlarımnı özüñiz tasavur ete bilesiñiz. Bunıñ teşebbüsçisi olğan FSB hadimi başqa öyle de körünmedi, amma amelde keçirme razılığını teşkerilgen kişini qabul etken hadim bere», – dep qayd etti Özenbaş.
Ali Özenbaşnıñ aytqanına köre, sorğu keçirilgen soñ rusiyeli uquq qoruyıcılar oña Şahsiy közetüv keçirilmesi aqqında akt berdiler, o yerde Özenbaş «şahsiy közetüv itirazğa baqmadan keçirilgenini» qayd etti.
2014 senesi sentâbr ayında Ali Özenbaşnı Qırım ile memuriy sıñırda Rusiye uquq qoruyıcıları tuttı, o vaqıt onıñ bedenine yaralar qaldırdılar.
Aprel ayınıñ başında Qırımdaki Rusiye Federal havfsızlığı hızmetiniñ temsilcileri Ali Özenbaş babasınıñ Aqmescitteki evinde tintüv keçirmege tırıştı.
2016 senesi fevral ayında Avropa parlamenti rezolütsiya qabul etti, bu rezolütsiyada Rusiye tarafından işğal etilgen Qırımda yarımada sakinleriniñ, hususan qırımtatarlarnıñ aqları bozulmasınıñ «yüksek seviyesini» takbih etti.
Qırım işğal etilgen soñ yarımadada aman-aman er kün tintüvler keçirile, insanlar yaqalana, çeşit türlü yasaqlar etile.
Qırımnıñ rusiyeli ükümeti yarımadada insan aqları bozulğanı aqqındaki malümatnı red ete.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
