Ramzan Kadırovnıñ Vladimir Putinniñ Federal keñeşine berilecek beyanat arfesinde Groznıy şeerinde olıp keçken adise-vaqialarğa munasebeti Çeçenistan paytahtında yüz bergen uruştan da yahşı bir şeyni ifadeley – Şimaliy Kavkazda kerginlikniñ yañı basamağı başlana.
Çeçenistan arbiyleri ve boyevikler arasında çatışma yekünlengen kibi körüne. İstiqrar ve raat yaşayış aqqında aytmağa vaqıt keldi. Lâkin Kadırov tınçlanamay. O, şeklengen adamlarnıñ qorantalarını evler yoq etilecek ve olarnı Çeçenistandan sürgün etecekler (cumhuriyetni öyle de terk eteler), dep qorquza. O, Çeçenistan vaziyetini Ukrainanıñ işğal etilgen rayonlardaki vaziyet ile qıyaslağan Ukraina halq deputatlarını bile qorquzmağa tırışa. Söz sırası, teñeştirüv Kadırov içün faydalı degil. Bir taraftan, o, Rusiye topraq bütünligi oğrunda küreşip, Çeçenistan mustaqilligi aqqında aytqan semetdeşlerini bile yoq etmege azır. Ekinciden – çeçen arbiylerini diger boyeviklerge yardım etip, Ukraina topraq bütünligine qarşı cenkleşmege yollay. Mantıq barmı?
Mantıq, zaten, bar. Kadırov – Putinniñ vassalı ve Kreml feodalınıñ bütün emirlerini yerine ketirmege azır. Mantıq – budır. Bu – çaresizliktir. Putin ketse, Kadırovnıñ rejimini ya yañı prezident deñiştirecek, ya da Çeçenistan vatandaş cenki yoq eter. Bunıñ kibi bir cenk sebepleri evelden de bar edi. Yañı vaziyette ise olar ep arta. Groznıy vaqiası – neler tek körmegen cumhuriyette yañı çatışmalarnıñ ilk alâmetleridir. Kadırov Çeçenistanda tam bir diktaturanı pekitti – onıñ yardımınen mustaqillik tarafdarlarını ve Moskvağa sadıq olğan diger klan vekillerininiñ qarşılığını bastırdı. Lâkin böyle bir diktatura küçlü merkez ile bağ olsa, yaşay. Groznıy vaqiaları köstere ki, Kadırovnıñ duşmanları ne Putin küçüne, ne de onıñ vassal imkânlarına inana.
Rusiyedeki er angi buhran Kavkaz kerginligini doğura – bu yañı bir şey degil. Yañılıq şunda ki, separatizmnen küreşken Putin separatizmniñ baş sponsorı oldı. Aynı bu sebepten Kadırovnıñ yapqanları toqtatıla bile. Çeçenlerge Qırım ve Donbassqa mümkün, lâkin olarnıñ böyle bir imkânı olmağanını añlatacaq insan yoq.
Putin ve Kadırov yaşağan cam evini kendileri yoq ettiler.
Vitaliy Portnikov, Kiyev jurnalisti, Qırım.Aqiqat közeticisi
«Fikir» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
