Eger de halqara cemaatçılıq işğal etilgen Qırımda kütleviy ayırımlar ile bağlı vaziyetni tertipleşmek içün areket etmese, insan aqlarınıñ bozuluvı devam etecek, neticede ise yañı ziddiyetler peyda olacaq, dep tüşüne İnsan aqları boyunca Halqara Federatsiyanıñ (FIDH) prezident muavini Tolekan İsmailova.
Bu aqta oktâbr 9 künü aşkâr etilgen FIDH arizasında aytıla.
Mında şunı qayd eteler ki, Şarqiy Avropada Qırımnıñ işğali zamanından davalı statusı olğan beş subyekt sayılmaqta. Qırım Pridnestrovye, Cenübiy Osetiya, Abhaziya ve Nagornıy Karabahqa qoşuldı.
«Eger de birincisi Rusiye tarafından qanunsız sürette işğal etilgen olsa, diger dörtü halqara toplulığında tanılmağan öz başına ilân etilgen cumhuriyetler ola», – denile arizada.
FIDH, regionda şerikleri ile, vaziyetni ögrendi ve arizasında insan aqlarınıñ ciddiy bozuluvlarını qayd etti. FIDH zarar körgen regionlar bu bozuluvlar sebebinden mahkemege muracaat ete bilmegenini takbih ete.
«Eger de halqara cemaatçılıq işğal etilgen Qırımda kütleviy ayırımlar ile bağlı vaziyetni tertipleşmek içün areket etmese, insan aqlarınıñ bozuluvı devam etecek, neticede ise yañı ziddiyetler peyda olacaq em de diger territorial iddialarnıñ olması mümkün olur, Qırım ya Cenübiy Osetiya kibi, em de tek Şarqiy Avropada degil de, Orta Asiyada da», – dedi Tolekan İsmailova.
«OBSE, Avropa Şurası ve Avropa Birligi kibi halqara teşkilâtlar bu vaziyetlerge kerek olğanı qadar diqqat ayırmay ve tertipleşüv ketişatı da ilerilemey. Böyle etip, olar bu territoriyalarda insan aqlarınıñ bozuluvına ve yañı territorial davalarğa yol bere», – denile arizada.
Ukrainada insan aqlarınıñ bozuluvı boyunca BMTnıñ soñ arizasında Qırımda vaziyetniñ kerginleşüvi ve köçip ketkenlerniñ sayısı artqanı aqqında bildirile edi. Hususiy basım qırımtatar halqınıñ vekillerine kösterile.
İnsan aqları boyunca BMT idaresi Qırım ve Rusiye akimiyetine qırımtatarlarnıñ qorquzuvını toqtatmağa ve yarımda sakinlerine esas aqlarını kefil etmege çağırdı.
