Aqmescit – İyül 28 kününden başlap Ukraina musulmanları eñ büyük diniy bayramlarından biri – Oraza bayramını qayd eteler. Şu künü 30 künlik Ramazan ayı soñuna kelmekte. Musulmanlar dua eteler, tuvğan ve soylarnı evlerinde toplaylar, musafirlikke barıp, qartlarnı ziyaret eteler. Balalarğa bahşışlar tarqtalar.
Qırımda Ukraina boyunca eñ büyük musulman cemiyeti yaşay – tahminen 300 biñ qırımtatarı 3 kün devamında çeşit türlü bayram tedbirlerni keçirecekler. Misal içün, iyül 28 künü Aqmescitte «Zolotoye kоltso» salonında balalar içün bayram teşkil etildi. İyül 30 künü «Sozidaniye» medeniyet merkezi er kesni bayramğa davet ete, tedbir çerçivesinde küreş – sport tedbiri ötkerilecek, balalarğa tatlılıqlar tarqalacaq, bayram pilâvınen sıylaycaqlar.
Ramazannıñ an-anelerinden biri – fuqarelerge toplanılğan fitr parası da bar. Yardım paranıñ miqdarını Qırım musulmanları diniy idaresi, regionnıñ yaşayış seviyesine köre tainley. Bu sene, musulman qorantalarınıñ er azası 100 ruble (tahminen 33 grivna) fitrge ayırmaq kerek.
Qırım müftiyatı toplanğan paralarnı ağır hastalıqlarğa oğrağan balalarğa yollay. Türkiyedeki Ankara meyedeniyet ve yardımlaşma qırımtatar derneginiñ desteginen bu sene 600 qırımtatar qorantsı Ramazan ayında yemek paketlerini elde etti.
Bayramnıñ eñ yüksek noqtası- bayram namazı oldı. Onı bazar ertesi künü saat 7:11-de er camide qıldılar. Adetince, namazğa biñlerce musulmanlar toplaşalar. Faqat, büyük cami yoq olğanı sebebinden, musulmanlar Aqmescitniñ profsoyuzlar medeniyet sarayında toplaşmağa mecburlar.
Birinci kere – yekâne raatlıq künü
Bu sene birinci kere Oraza bayramı raatlıq künü olaraq ilân etildi. İyül 24 künü qararm «Qırım Cumhuriyeti» yolbaşçısı Sergey Aksönov tarafından imzalandı. 1997 senesiniñ «Namus ve diniy birleşmelerniñ serbestlig» aqqında Rusiye qanunına esaslanıp, qararda: «İyül 28 künü 2014 senesi Oraza bayramnı raatlıq künü olaraq ilân etilmeli» dep aytıla.
Belli ki, bu qarar musulmanar tarafından alğışlandı. Bağçasaray sakin Enver: «Küçük bir şey, amma quvandıra. Tek niyetleri temiz olğanında bir şübem bar. Esas sebep siyasetnen bağlı, dep tüşünem», - dey.
Facebook qullanıcıları da bu haberge seslenip, Rusiyeniñ Qara deñiz flotu Kününiñ qayd etilüvinden soñ, daa bir qoşma raatlıq kününi quvandılar.
Diniy duyğularnıñ ürmet etilüvi ya da teşviqniñ bir usulı?
Cuma künü iyülniñ 25-nde Sergey Aksönov adından Aqmescitniñ qavehanelerniñ birinde iftar ötkerildi. Musafirler arasında, qırımtatarlardan ilim, icad, din, memur ve deputatlar çoq edi. Amma, «baş nazirniñ» özü kelmedi. Onıñ adından hayırlav sözlerini «muavini» Ruslan Balbek ve «Qırım Cumhuriyeti milletlerara munasebetler ve sürgünge oğratılğan grajdanlarnıñ meselelri boyunca komiteti reisi» Zayr Smirnov seslendirdiler.
Yaqında teşkil etilgen ve «akimiyetke» yaqın olğan «Qırım birligi» cemaat teşkilâtı Oraza bayramı munasebetinen öz tedbirini keçirmege niyetlendi. İyül 29 künü bayram tedbirleri «Sаlgirka» bağçasında ötkerilecek. Programma boyunca kontsert, yarışlar ve tatlılıqlar vade etile.
Aynı zamanda qırımtatarlar gruppalarında bu tedbirni körmemezlikke urmaq çağırvlar tarqatıla. Çünki, esas maqsadları Rusiye matbuat vastalarında «Qırım birligi» qırımtatarlar tarafından desteklengenini köstermektir, dep aytalar.
Meclis azası Şevket Kaybullаevniñ fikirince, «Qırım birliginiñ» bu kibi faaliyeti saylavlarğa yaqınlaşqanınen ket-kete artacaq. «Olarnıñ esas ğayesi – Meclis ve onıñ qararlarını qırımtatarlarnıñ ekseriyeti desteklemeginini ve ileride bu teşkilât Meclisniñ yerini almaq mümkünligini köstermektir».
