Bugün Ramazannıñ Arfesi. Yarın tañdan bütün dünya musulmanları sırasında Qırım musulmanları da niyet etip oraza tutıp başlaycaqlar. Soñki yıllarda Ramazan ayında qırımlı musulmanlarnen Teravih namazlarını qılmaq, diniy oquvnı alıp barmaq içün Türkiyeden din ocaları kelir, türkiyeli hayırsever insanlarnıñ yardımı ile İftarlar berilir, muhtac qorantalarğa bedava aşayt mahsulatları tarqatılır edi. Mart ayından yañı devlet, «yañı akimiyet» şaraitinde bulunğan qırımlı musulmanlarnıñ Ramazan ayı nasıl keçecek. Bu aqta Qırım.Aqiqat Qırım musulmanları Müftiyiniñ muavini Ayder İsmailov ile subetimiz.
- Ebet, bu yıl Ramazan ayı evelkilerinden farqlı bir müitte keçecek. Çünki cemiyet içinde olıp keçken vaqialar ister-istemez cemiyetniñ fıaaliyetine, insanlarnıñ içki duyğularına tesir ete. Ramazan ayınıñ ibadetlerini qılmamızda iç bir türlü sıqıntımız yoq, yani Oraza tutarmız, Teravih namazlarını qılırmız. Camilerimiz gece-kündüz açıq olıp, imamlarımız çalışacaq. Lâkin, aynı şu ayda muhtac insanlarğa aşayt mahsulatlarını tarqatuvda, çoq insan iştirakinde iftar yemeklerini berüvde faal hızmet etip olamamız. Banklar keregi kibi çalışıp başlamağanından esaplarımızğa çetten para tüşmey. Ramazan ayında bizim aramızda bulunmağa istegen bir çoq qardaşlarımız da kelmege saqınalar. Em bu degil tek Ramazan ayınıñ keçmesine, Qurban bayramı künlerinde Qırım boylap qurban çalınmasına da tesir etecek. Keçken yılı bir çoq köy ve qasabalarda, Aqmescitteki Kebir cami yanında 30 kün devamında İftar çadırları çalıştı. Qurban bayramında Türkiye, Gollandiya, Amerika, Kanada, Romaniya, Avstriya, Almaniya kibi ülkelerden qırımtatarlar kelip, qurbanlarını ata-dedeleriniñ yurtunda çaldılar. Bayram pek neşeli keçken ve dünya boylap yaşağan qırımtatarlarnıñ birligini numayış etken ve daa ziyade pekitken edi. Bu yılı bular olmaz, dep tüşünem.
- Demek, Türkiyeden din ocaları kelip olamaycaqlar?
- Dört ocanıñ kelmesini bekleymiz, amma kelip çıqarlarmı-yoqmı, tam söylemek zor. Bu esnada belli bir problemlerimiz bar. Evelki yıllarda Ramazan ayında 5-10 nefer din ocası kele edi. Qırımda çalışqan türkiyeli 22 din ocası faaliyetini devam eteler. Amma olarnıñ qayd etilmesinen, çalışuv müddetiniñ uzatılmasınen bağlı problemler bar.
- Türkiyeden yardımnıñ kelmesi zor. Ya Rusiyeden, Tatarstandan böyle yardım teklif etilmedimi? O qadar sıq qatnaylar Qırımğa.
- Yoq, Rusiyeden öyle teklif kelmedi. Mesele şunda ki, başta Türkiye olmaq üzre, dünyanıñ çeşit ülkelerinde yaşağan qırımtatar diasporası Vatandaki tuvğanlarına yardım bermek isteklerine mania etilmesini nahoş bir al, dep sayam. Rusiyeden yardım kelebilir, o ayrı mesele. Amma öz tuvğanlarımıznıñ bizge yardım bermek imkânlarınıñ sıñırlanması bizni kederlendire. Keçken yıllarda Ramazan ayında 300-500 aşayt paketleri dağıtıldı, demek bu yılı em de fiyatlar qat-qat artqan bir şaraitte yüzlernen insan yardımsız qalacaq.
