Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikirince, resmiy Kyiv Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal etilgen Qırımdaki topraq mülki aqqınen bağlı buyruğına «acele cevap bermeli». Bu aqta o, martnıñ 25-nde Qırım.Aqiqatqa ayttı.
«Bu qorqunç bir buyruq. Ukraina devleti oña acele cevap bermeli. Ferman BM Havfsızlıq şurasını çağırmaq içün bir sebep olmalı. Telükelisi şu ki, 2014 senesi fevral-mart aylarında Rusiye halqara uquq normalarını ezip, Qırımnı işğal etken olsa, şimdi bu buyruq vastasınen Qırımnı oña iç bir alâqası olmağan bir çoq insannıñ mülkine keçirip, onı bölmege, dağıtmağa tırışa. Ve, böylece, arbiy bulunuvını pekitmege tırışa», – dedi Çubarov.
O, Putinniñ buyruğı «Qırımnıñ kolonizatsiyasını tezleştirmek içün» çıqarıldı, dep tüşüne.
Ukrainanıñ «Sluğa narodu» («Halq hızmetçisi» – QA) fraktsiyasınıñ halq deputatı Vitaliy Bezgin Ukraina icra akimiyetiniñ vekillerine deputat muracaatını yollap, Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ işğal etilgen Qırımda topraq mal-mülki aqqınen bağlı buyruğına cevap bermege çağırdı. Cevap daa yoq.
Vladimir Putin martnıñ 24-nde topraq damartıları «çetel vatandaşları» ve «çetel şirketlerine» ait olamaycaq topraqlarnıñ cedvelini kenişletti. Cedvelge işğal etilgen Qırım ve Aqyarnıñ çoqusı rayonları, Keriç, Yalta, Kezlev ve diger yalı şeerleri kirdi. Yasaq Qırımnıñ üç regionına tesir etmey – Curçı, Qurman ve Qarasuvbazar rayonına, olarnıñ esas Ukraina ile sıñırı ve Qara deñizge çıqışı yoq. Cedvelge Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Duvanköy (Verhnesadovoye) köy şurası da kirmedi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
