2021 senesi martnıñ 20-nden itibaren Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ «çetel vatandaşlarına» Qırımnıñ çoqusı rayonında – yalı boyu ve esas Ukrainağa yaqın rayonlarda topraq saibi olmağa yasaqlağan buyruğı işke tüşürile.
Rusiye qanunlarına köre, işğal altındaki yarımadada yaşağan Ukraina vatandaşları bu kategoriyağa kirmey.
Ukraina insan aqları Helsinki birliginiñ advokatı, Ukraina halqara uquq milliy advokatlar birligi komitetiniñ azası Maksim Timoçko Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ «topraq buyruğına» ait olğan Ukraina vatandaşları işğal etilgen Qırımda topraq damartılarını nasıl saqlaması mümkün olğanını tarif etti.
Rusiye prezidenti Vladimir Putin 2020 senesi martnıñ 20-nde topraq damartıları «çetel vatandaşları» ve «çetel şirketlerine» ait olamaycaq topraqlarnıñ cedvelini kenişletti. Cedvelge işğal etilgen Qırım ve Aqyarnıñ çoqusı rayonları, Keriç, Yalta, Kezlev ve diger yalı şeerleri kirdi. Yasaq Qırımnıñ üç regionına tesir etmey – Curçı, Qurman ve Qarasuvbazar rayonına, olarnıñ esas Ukraina ile sıñırı ve Qara deñizge çıqışı yoq. Cedvelge Aqyarnıñ Nahimov rayonındaki Duvanköy (Verhnesadovoye) köy şurası da kirmedi.
Daa evel belli olğanına köre, işğal etilgen Qırımda «Rusiyeniñ sıñır topraqlarındaki» 9747 topraq damartısı Ukraina vatandaşlarına ait.
Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğını «arbiy cinayet» dep adlandırdı. Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturası Rusiye akimiyetiniñ bu areketlerini Ukraina Ceza kodeksiniñ 438-inci maddesine köre (cenk qanunları ve adetlerini bozuv) tasnif ete.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
