Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Çubarov, Qırımda Rusiye FSB-siniñ qırımtatarlarğa daa bir tazyığı aqqında bildirdi. Onıñ aytqanına köre, mayısnıñ 10-nda Rusiye FSB idaresiniñ Qırımdaki hadimleri, Aqmescit yanında yerleşken restoranında Qırımtatar Qurultayınıñ delegatları ve qırımtatar ziyalıları içün iftar keçirmegen istegen qırımtatar iş adamına kelip, niyetinden vazgeçtirgenler.
«Kimerde böyle vaziyetlerge olğanı kibi iç bir resmiyet olmadan, bu iftarnıñ restoranında keçirgen taqdirde, onı öz başına al etip olmaycaq yaramay aqibetler bekleycegi aqqında haberdar ettiler. Rus işğalciler tarafından daa bir şantaj oldı... elbette bu birinci şantaj degil, böyle şantaj ve ultimatumlarnı türlü cemaat tedbirlerniñ keçirilmesine yardım etken bütün qırımtatar iş adamları eşitti», – dep yazdı Çubarov Facebookta.
Meclis reisi bunı qırımtatarlarğa açıq bir taqip aktı adlandırdı.
2020 senesi dekabr ayında Ukrainanıñ Viyanadaki halqara teşkilâtlar daimiy vekili Yevğen Tsımbalük OSCE Daimiy şurasınıñ toplaşuvında Qırımda yaşağan insanlarnıñ halqara destekke ihtiyacı bar, dep qayd etti. Bundan evel o, Rusiyeni OSCE missiyasını Qırımğa kirsetmesine çağırğan edi.
Rusiyeniñ OSCE vekili, Rusiye tarafı yarımadanı öz toprağı olaraq sayıp, OSCE Qırımdaki monitoring missiyasınıñ işinen bağlı beyanat ve talaplarğa emiyet bermey, dep bildirdi.
İyülniñ başında BM insan aqları Yuqarı komissarı Michelle Bachelet Qırımdaki insan aqları vaziyetine dair maruzanı taqdim etip, yarımadada işkence qullanıla ve söz serbestligi sıñırlanıla, dep bildirdi.
Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvı aqqında laflar uydurıla, dep bildirgen edi.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.