"Fikir" rubrikası, mahsus Qırım.Aqiqat içün
Federatsiyası territoriyasına arbiy uçaqnıñ ilk ücümü, 2022 senesi fevral ayından ve, elbette, soñki on yıl içinde cenkniñ tabiatı ne qadar deñişkenini kösterdi. 2014 senesi Ukrayinanıñ esas vazifesi Rusiye tarafından zapt etilgen topraqlardan ordusını çıqarmaq edi. İşğalcige qarşılıq köstermek aqqında söz bile ketmey edi: küç strukturaları Viktor Yanukoviçniñ ve ukrayin yolbaşçılığı ve cemiyetinde Rusiye tesiriniñ diger agentleriniñ çoq yıllıq ğayretleri ile demoralizatsiya etildi, cemiyet ise cenkten şokqa oğradı.
2022 senesi, Rusiyeniñ büyük ücüminden soñ, Ukrayina silâlı quvetleri Qırım ve memleketniñ diger işğal etilgen regionlarına ğarbiy silâ qullanıp, darbeler endirmege başladı. Bu qarar da bir qaç kere qabul etildi, Ğarpta çoqusı, Qırımğa ücüm etmege ruhset berilse, Rusiyeniñ tek Ukrayinağa degil de, NATO memleketlerine de ücüm ete bilecegini tüşüne ediler. Amma cevap olaraq bir şey yapılmağan soñ, ğarbiy liderler özleri içün Putin "er şeyni añlay" ve eñ esası — Ukrayinanıñ Rusiye toprağına ücüm etmesini toqtatmaq, dep qarar aldılar.
Qırımnıñ Novofedorovka qasabası yanında plâj manzarası, anda Rusiye arbiy ava limanında patlavlar yüz berdi. Saq rayonı, 2022 senesi avgustnıñ 9-ı
Putin NATO ile doğrudan-doğru çatışmağa kirse edi, Qırımğa ücüm etmek içün bir sebep olaraq qullanır edi
Bu qararda, elbette, Rusiye lideriniñ niyetlerini añlamağa azır olmağanı körüne. Meselâ "Putin añladı ya da añlamadı" degil, Ğarpnıñ nazarından Qırım Rusiye territoriyası degil, şunıñ içün Ukrayinanıñ yarımadağa ücüm etmege ruhset bermesi Rusiye suvereniteti ve telükesizligine ücüm etmek degil. Putin NATO ile doğrudan-doğru çatışmağa kirse edi, Qırımğa ücüm etmek içün bir sebep olaraq qullanır edi. Böyle bir reaktsiyanıñ olmaması Putinniñ bütün cenkleşken laflarına baqmadan böyle bir çatışmağa azır olmağanını kösterdi. Ve aynı bu printsipni Rusiyeniñ suveren toprağına ücümlerge çoqtan qullanmaq kerek edi.
Ukrayina ücüm içün bir sebep köstermegen edi, Putin ise yalan sebepler qıdıra edi
"Rusiye toprağına ğarbiy silâlardan ücüm etmege razılıq berseñiz, Putin de ücüm etecek", dep tüşünmek yerine, "Putin Ğarpqa ücüm etmege qarar alsa, o, ücüm etmek içün iç bir sebep bermesek bile, er türlü sebepni qullanacaq" dep tüşünmek kerek. Rusiye prezidentiniñ areketlerini böyle añlamaq içün, Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı cenkiniñ nasıl başlağanını hatırlamaq kerek - Ukrayina ücüm içün bir sebep köstermegen edi, Putin ise yalan sebepler qıdıra edi.
Belki de, Ukrayina ittifaqdaşları Rusiye siyasetiniñ esasını böyle añlap, Rusiyeniñ suveren toprağına ücüm etmek içün ğarbiy silânı qullanmağa izin bergen ediler. Qırım artıq istisna degil.
Vitaliy Portnikov – jurnalist ve siyasiy izaatçı, Azatlıq Radiosı ve Qırım.Aqiqat müellifi
"Fikir" rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.