Avropa Şurası Parlament Assambleyasında ukrain millet vekillerinden ibaret olğan delegatsiya Rusiye tarafından işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuvlarına dair munaqaşalarnıñ teşebbüsçisi oldı. Munaqaşalarnıñ tarihı daa belli degil.
Bu aqta “Ukrinform” PACE baş kâtibi Voytseh Savitskiyge atfı etip bildire.
“Ukrain delegatsiyası Qırımda ve Aqyarda insan aqları bozuvlarınıñ umumiy mevzularında munaqaşalarnıñ teşebbüsçisi oldı”, – Savitskiy PACE qış sessiyasınıñ kün tertibi leyhasını taqdim etkende ilân etti.
Umumiy muzakere formatında qararlar qabul etilmey. PACE qış sessiyası yanvarnıñ 25-29 ötkerilecek. COVID-19 sebebinden tayin etilgen sıñırlavlarnı köz ögüne alıp, delagatlar oturışlarda bulana ya da uzaqtan iştirak ete bileler.
Evel Şuranıñ PACE-deki daimiy delegatsiyasınıñ reisi Mariya Mezentseva, Assambleyanıñ meydançığında resmiy olmağa “Qırım platforması”nıñ yaratıluvını ilân etti.
Декабрьнинъ 16-nda BMT Baş Assambleyası işğal etilgen Qırımda insan aqları vaziyeti aqqında yañartılğan ve quvetleştirilgen qararnı qabul etti.
Yanvarnıñ 14-nde Avropa insan aqları mahkemesi Qırım ile bağlı Ukrainanıñ Rusiyege qarşı davası boyunca Büyük palatanıñ qararını ilân etti. Oña köre, mahkeme davanı “qısmen maqbul” tanıdı ve onıñ aslını baqıp başladı.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.