Aqmescitteki ekinci “Hizb ut-Tahrir davasınıñ” mabüsi, 12 yılğa üküm etilgen ve Rusiye apsinde bulunğan Tofik Abdulgaziyev közleri qısmen körmey, dep bildirdi. Bu aqta ömür arqadaşı Aliye Kurtametova “Qırım birdemligine” bildirdi.
Berilgen malümatqa köre, körmesi oktâbr ayında birden tez zayıflamağa başladı. Tofik Abdulgaziyev ağzaviy şekilde köz ekimini çağırmağa rica etti, amma apishane mütehassısı onı baqmadı. Tofik yandan bir şey körmey. Bundan ğayrı, onıñ aytqanına köre, ögüne baqqanda da bulanıq köre.
“Aşaycaq tepsisini körmey. Telefonda nomer yazmaq içün yardım istey. Çünki parmağınen divarğa basa. Tofik oqup ve cemaattan alğan mektüplerge cevap yazıp olamay”, – dep bildirdi Aliye Kurtametova.
Tofik Abdulgaziyev 2024 senesi mart ayından berli Çelâbinsk №3 apishane verem hastahanesinde buluna. Oña “koküs içindeki ahlat tüyümleriniñ zarar körmesinen disseminir verem” diagnozı qoyuldı.
Bir aydan soñ, aprelde, onı intensiv terapiya odasına alıp, verem ve diger ağır hastalıqlarını qayd ettiler. Olarnıñ arasında – çift taraflı zaturre, kiçik sol taraflı gidrotoraks (aqcigerde suv), anemiya, yürek hastalığı, hronik yürek yetmesizligi v gastrit, em de nefrolitiaz (büyrekte taşlar).
Tofikniñ apayı Aliye Kurtametova ve advokatı siyasiy mabüsni azat etmege talap etti. Kurtametovanıñ aytqanına köre, aqayını baqmaq kerek, özü tedaviylenemez.
2024 senesi avgust ayında mahkeme siyasiy mabüsni veremden sebep azat etmege razı olmadı. O yıl fevral ayında Abdulgaziyev qorantasına alı fenalaşqanını bildirdi – sıcağı tüşmey, daa sıq öksüre. Bundan ğayrı, onı №3 apishane hastahanesiniñ ceza izolâtorına qapatqanlar, anda mabüs dımda ve suvuqta qala, dep tarif etken edi apayı.
2017 senesi mayıs ayında Tofik Abdulgaziyevniñ evinde ilk tintüv keçirildi. O vaqıt o, azatlıqta qaldı. Eki yıldan soñ, 2019 senesi mart ayında, onı Rusiyede yasaqlanğan “Hizb ut-Tahrir” siyasiy firqası ile alâqalarında qabaatlap apiske aldılar.
Tutulğan künü işğal etilgen Qırımda Rusiye uquq qoruyıcıları Aqmescitniñ Boğurça ve Mamaq qasabalarında qırımtatarlarnıñ evlerini tintti. Tutulğanlarnıñ ekseriyeti vatandaş jurnalistleri ya da cemaat faalleri edi.
Tofik Abdulgaziyev apiske alınmazdan evel Qırım siyasiy mabüsleriniñ balaları içün tedbirlerniñ teşkil etilmesinde iştirak ete edi. «Qırım birdemligi» cemaat birleşmesiniñ faali, ses operatorı, «Qırım balalığı» leyhasınıñ iştirakçisi edi.
Bundan ğayrı, siyasiy mabüslerge SİZO-ğa aşayt mallarını berüvnen oğraşa, siyasiy sebeplernen bağlı davalar boyunca mahkemelerge bara, evlerinde tintüv keçirilgen semetdeşlerge qol tutmağa kele edi.
2019 senesi martnıñ 27-nde FSB, Rusiye İç işler nazirligi ve Rusiye gvardiyasınıñ hadimleri martnıñ 27-nde Qırımda qırımtatarlarnıñ, şu cümleden «Qırım birdemligi» faalleriniñ evlerinde tintüvler keçirdi. Umumen Rusiyede ve işğal etilgen Qırımda yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtında iştirak etkeninde qabaatlanğan 24 faal tutulğan edi.
2019 senesi martnıñ 27-nde ve 28-nde Aqmescitniñ rayon mahkemesi bütün tutulğanlarnı apiske aldı.
2022 senesi mayısnıñ 12-nde Rostov-na-Donudaki Cenübiy bölgesiniñ arbiy mahkemesi ekinci Aqmescit «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsleri Tofik Abdulgaziyev, Vladlen Abdulkadırov, İzzet Abdullayev, Mecit Abdurahmanov ve Bilâl Adilovğa üküm çıqardı. Olar 12 ile 14 yıl apis cezalarsına mahküm etildiler. İzzet Abdullayev ilk 5 yılını apishanede keçirecek 12 yıl sert rejimli koloniyada qalmasına ve azat etilgen soñ 1 yıl azatlığı sıñırlanacaq, dep üküm çıqarıldı.
2023 senesi iyül ayında Tofik Abdulgaziyev Rusiye Federatsiyasınıñ Çelâbinsk vilâyetiniñ Verhneuralsk apishanesine etap etildi.