Aqmescit – Qırım sakinleri işğal etilgen Qırımnı terk etmege devam eteler, olarnıñ büyük qısmı qırımtatarlardır. Qırımtatar Milliy Meclisiniñ malümatına köre, Qırımdan tahminen 10 biñ adam ketken. Qırımnıñ Rusiye akimiyeti buña köre adamlarnı cezalamağa azırdır. Qırımlılarnıñ Rusiye seferberliginden nasıl etip qaçqanı aqqında Qırım.Aqiqatnıñ materialında oquñız.
Qırımnıñ Rusiye parlamenti al-azırda Rusiye qanunlarına "seferberlikten qaçqan şahıslarnıñ aqlarını sıñırlamaq" içün deñişmeler üzerinde çalışa. Bulardan biri de, Rusiye orlusına seferber oluna bilecek er kesniñ işğal etilgen Qırım yarımadasını ve Rusiye territoriyasını terk etmesine "açıq yasaq"tır.
Qırımnıñ spikeri Vladimir Konstantinov, Rusiye seferberliginden qaçqanlarnı çetel tesir altında olğan şahıslarnıñ siciline kirsetmege teklif etti.
"Bundan ğayrı, vatanını mudafaa etmek içün konstitutsiyalı borcunı yerine ketirgen Rusiye Federatsiyası vatandaşlarını açıq şekilde takbih etkenlerni ya da Rusiye Federatsiyasınıñ vatandaşlarınıñ vatanını imaye etmek içün konstitutsiyalı borcunı yerine ketirmemege teşviq etmek içün malümat darqatılmasına yönetilgen faaliyetlerde diger şahıslarğa yardım etkenlerni de bu sicilge kirsetmege teklif etemiz", - dep bildirdi Konstantinov.
Vladimir Konstantinov
Genç ve orta yaşlı qırımtatarlarnıñ kütleviy şekilde Qırımnı terk etmesi faktını Aqmescit rayonından olğan qırımtatar faali Rolan Osmanov da tasdıqladı.
Arbiy yaşta olğan erkeklerniñ emiyetli bir qısmı Qırımnı terk etmeli oldıRolan Osmanov
"Qırımda menim yaşlarımdaki semetdeşlerimini körip de qvanacağım vaziyet olacağını iç tüşünmez edim. Qırımda olayatqan vaqialarnıñ şaatları olasıñız. Arbiy yaşta olğan erkeklerniñ emiyetli bir qısmı Qırımnı terk etmeli oldı. Böyle qararn ne içün alınğanını pek yahşı añlayım - öldürmemek ve ölmemek. Bu saçmalıqta iştirak etmemek içün", - dey o.
Arbiy yaşta olğan erkekler Batuminin demiryol vokzalında
Ukrayina prezidentiniñ Qırımdaki daimiy temsilciligi bildirdi ki, rusiye tarafdarı faalleri mecburiy seferberlikten qaçmağa tırışqan qırımlılarnı aselet taqip ete. Misal olaraq, rusiye tarafdarı faali ve bloger Eyvaz Ümerov Qırımnı terk etken qırımtatarlar "sağğa-solğa Rusiye Qırımında yaşayış ne qadar yaramay olğanı aqqnda aytıp yürseler", cevap sert olacağını vade etti.
"Menim kibi genç, çaresiz insanlar biznesiñiznin, aileleriñizniñ, tuvğanlarıñıznıñ ayatını öyle "şeñ" yapacaqlar, inanıñız ki, şaqa yoq", - dedi o.
Qırımlı faal, Qırımdaki eñ büyük gençler içün saifeniñ ve "Krımçane v Ukraine. Pobeg iz Mordora" telegram kanalınıñ idarecisi Oleksiy Yevremov Qırım.Aqiqatqa aytqanı kibi, "sentâbrniñ 21-nde başlap yarımadanı terk etmeniñ esas motivleri, elbette ki, kütleviy seferberliktir".
Ekinci yerde o, "cebeniñ Qırımğa yaqınlaşması ve kettikçe daa çoq yüz bergen "patlavlar" ve diger "pamuqlar"nı qoydı. Onıñ sözlerine köre, ketkenler arasında eñ çoq gençlerdir ve olarnıñ arasında büyük faizi qırımtatarlardır.
Oleksiy Yevremov
Elbette arbiy yaşta olğan erkekler keteler, çoqusı apayları ve balaları ileOleksiy Yevremov
"Elbette arbiy yaşta olğan erkekler keteler, çoqusı apayları ve balaları ile. Yani, ekseriyette gençler. Olarnıñ arasında qırımtatarlarnıñ büyük faizi, lâkin olar esasen Avropanı degil de, Qazahistan ya da Gürcistannı saylaylar. Anda olar soñra daa elverişli memleketlerge ketmek maqsadınen Ukrayina pasportıın almaq içün ariza bereler. Volındaki taksistlerniñ aytıp bergenine köre, Ukrayinanıñ nezaretinde olğan topraqlarğa er kün 20-30 kişi Belarustan, daa da az Poloniyadan kele. Yani şimdilik yalıñız yüzlernen, biñlernen degil", - dey o.
Rusiye ve Qazahistan ile sıñırda ilân etilgen seferberlikten soñ RF-nı terk etmege istegenlerden nevbet
Oleksey Yefremov qayd ete ki, qırımlılar Qırımnıñ tezden işğalden azat etilmesine ümüdi ile Ukrayinanıñ nezaretinde olğan topraqlarğa keteler.
Qırım tezden işğalden azat etilecegine ve adamlar evlerine qaytacağına ümütOleksey Yefremov
"Ne içün Ukrayina? Er kesniñ öz sebepleri bar, amma esaslarını ayta bilem - mında tuvğanları ya da dostları, yaşamaq içün yer, olarnıñ bilgen tili ve soñunda Qırım tezden işğalden azat etilecegine ve adamlar evlerine qaytacağına ümüt", - dey faal.
Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Çubarov oña çoq sayılı muracaatlardan soñ bildirdi ki, Qırımnı kütleviy şekilde terk etken Ukrayina vatandaşlarınıñ "bütün gumanitar felâket alâmetlerine malik kritik vaziyeti" bar". Meclis reisi bu mesele ile bağlı İdarelerara iş gruppasını teşkil etmege teklif etti.
Oktâbrniñ 13-nde Rusiyeniñ silâlı tecavuzı neticesinde Ukrayinağa qaytmaq içün yardımğa ihtiyacı olğan vatandaşlarnıñ aqlarınıñ mudafaası üzre idarelerara iş gruppasınıñ tesis topraşuvı keçirildi. İş gruppası Ukrayinanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarınıñ reintegratsiyası nazirliginiñ reisligi altında teşkil etildi. Toplaşuvda esas meselelerden biri vaqtınca işğal etilgen topraqlarnı terk etken ve muvafıq vesiqaları olmağan diger devletelrniñ topraqlarından bulunğan Ukrayina vatandaşlarınıñ pasport vesiqalarınıñ yañıdan berilmesi ya da alınmasıdır.
"Çetelde olğan Ukrayina vatandaşlarından pasport vesiqalarını almaq içün muracaatlarnıñ çoq olmasını köz ögüne alıp, bu gruppanıñ toplaşuvları muntazam olmalıdır. Şahıs aqqında malümatnı teşkermek içün berilgen bazası olğan organlar arasında malümat aluv-berüv sadeleştirilmelidir ve qısqa müddet içinde berilmelidir. İş gruppasınıñ vazifelerinden biri de uzun müddettir işğal altında olğan insanlarnıñ yaşayış şaraiti köz ögüne alınması ile pasport vesiqalarınıñ alınması içün şahısnıñ aynılanması protsedurasında deñişmeler azırlanması olmalıdır", - dep qayd etti Ukrayina prezidentiniñ Qırım MC daimiy temsilcisi Tamila Taşeva.
Rusiye fevralniñ 24-nde Ukrayinağa büyük istilâ etti, amma istegenini alamadı, hususan ukrainalılarnıñ tirenüvi sebebinden Kyivni zapt etemedi.
Aprelniñ 22-nde Rusiye Ukrayinadaki «mahsus operatsiyanıñ» (anda büyük istilânı böyle adlandıralar) «ekinci fazası» vaqtında yañı planlar aqqında bildirdi. Rusiye arbiyleri işğal etilgen Qırımğa qara ayatını temin etmek ve Pridnestrovyege çıqmaq içün Donbas ve cenübiy Ukrayinanı kontrol altına almağa niyetlene.
Faqat, ğarbiy istihbaratnıñ malümatına köre, Donbasta Rusiye muvafaqiyetli sıñırlı ve Ukrayinanıñ küçlü tirenüvi sebebinden Rusiye ordusınıñ ğayıpları büyük.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.