Mayısnıñ 26-nda Qırımda "E" merkeziniñ hadimleri advokat Edem Semedlâyevni yaqaladılar. Onıñ mahkemesinden soñ ise Semedlâyevni mudafaa etken advokat Nazim Şeyhmambetov da yaqalanıldı. Ertesi künü Nazim Şeyhmambetovnıñ davası üzre mahkeme oturışı keçirilecek bina yanında onı qorçalamaq kerek olğan advokatlar Ayder Azamatov ve Emine Avamileva yaqalanıldı. Ne içün şimdi Qırımda advokatlar kütleviy şekilde yaqalana?
Qırımda mayısnıñ 26-ndan başlap dört qırımlı advokat tutuldı. Başta advokat Edem Semedlâyev tutuldı, onı Facebook qullanıcısı tarafından Rusiye Federatsiyası ordusınıñ Ukrainada yapqanlarına dair paylaşuvda qayd etilgeni içün Rusiye ordusını «itibardan tüşürgeninde» qabaatladılar.
Mayısnıñ 27-nde Rusiye kontrolindeki Aqmescitniñ Merkeziy rayon mahkemesi qırımlı advokat Nazim Şeyhmambetovnı sekiz künge idariy apiske aldı. Şeyhmambetovnı qorumaq içün mahkemege kelgen advokatlar Ayder Azamatov ve Emine Avamileva da Rusiye uquq qoruyıcıları tarafından tutuldı.
Mayısnıñ 29-nda Rusiye kontrolindeki mahkeme advokat Emine Avamilevanı beş künge apiske aldı. 8 künge apiske alınğan Ayder Azamatov kibi o da 2021 senesi oktâbrniñ 25-nde zenaatdaşları Edem Semedlâyevni polis bölüginiñ binası ögünde qoruğanda cemaat nizamını bozğan (İdariy uquq bozuvları kodeksiniñ 20.2.2 maddesiniñ 1-inci qısmı) vatandaşlarnıñ cemaat yerlerinde aynı vaqıtta kütleviy bulunğanını teşkil etkeninde qabaatlandı.
"Qanunlar üzerinden keçmege azırlar"
Qırım aq qoruyıcı gruppasınıñ başı Olga Skrıpnik, bu kibi yaqalavlar yarımadada insan aqlarını qorçalağan bütün qırımlı advokatlarnıñ qorqutıluvı içün yapılğanını saya.
Şunıñ içün bu FSB-niñ bir oyunı olğanını tüşünem, qorqutmaq içün yapılaOlga Skrıpnik
"Bu öyle bir kütleviy qorqutuv siyasetidir, advokatlar da şu cümlede. Bu tek şu dörrt advokat içün işaret degil, bu alâ daa mustaqil qalıp, müşterileriniñ aqlarını qorçalamağa devam etken bütün advokatlar cemiyeti içün işarettir. Yani sizni taqip etkenlerini, sizge qarşı bir şeyler uydura bileceklerini, siz olarnıñ köz ögünde olğanıñıznı bilmeñiz içün yapıla. Şu cümleden advokatlarğa qarşı memuriy tevqif - bu adden aşır adım. Yani sizni qapatmağa azır olğanlarını bildireler. Şunıñ içün bu FSB-niñ bir oyunı olğanını tüşünem, qorqutmaq içün yapıla. Bütün bular "Qanular üzerinden ketmege azır" olğanlarını köstere", - dep saya Skrıpnik.
Qırım aq qoruyıcı gruppasınıñ başı Olga Skrıpnik
Olga Skrıpnikniñ fikrince, advokatlarğa tazyıq mustaqil mudafaacılarnıñ SİZO-ğa kirişini sıñırlamaq maqsadını da taşıy.
"Aqmescit SİZO-sı keniş mıqyaslı istilâdan soñ arbiy areketler vaqtında esir etilgen arbiylerniñ ve vatandaşlarnıñ tutulması içün qullanılır. Ve elbette advoktalardan ğayrı başqa birisiniñ anda kirmesi imkânsız. Ve şimdi SİZO-larnı FSB tarafından idare etilmegen advokatlar içün mümkün qadar "qapatmaq" maqsadınen de yapıla", - dep qayd ete o.
"Bu planlaştırılğan aktsiya"
Ukrayina przeidentiniñ Qırım MC-deki Daimiy temsilciliginde, advokatlarğa qarşı tazyıq başqası arasında daa cenkke qarşı olğan qırımlı faallerni mudafaa etmeleriniñ qarşısını almaq içün quvetleştirilgenini sayalar.
Yarımadada bir çoq faaliyet köstergenler peyda oldı.Tamila Taşeva
"Fikrimizce, bu planlaştırılğan aktsiya. Malümat, faal ve diger meydanlarını yoq etmege tırışqanlarına baqmadan, yarımadada bir çoq faaliyet köstergenler peyda oldı. Ve elbette olarnı birisi qorumaq kerek. Şeerniñ memuriyet binasına mavı-sarı boya tökken kezlevli faal, ressam Bogdan Ziza ve bir sıra diger faal", - dep qayd etti Tamila Taşeva.
Bogdan Ziza
Prezidentniñ Qırımdaki daimiy temsilcisi, advokatlarnıñ taqip etilmesi yarımdanıñ tışında ukrayinalı arbiylerniñ üzerinde kelecekte ola bilecek siyasiy mahkemeler ile bağlı olağanını tahmin ete.
"Bu menim şahsiy fikrimdir, biz onı daa tam tasıqlamadıq. Amma Rusiye akimiyeti "Azov" arbiylerini Ukrayina tarafına bermezden evel mahkemelemege istegenini bildirgen edi. Olarnı Rostov-na-Donuğa avuştıra bileler. Ve böyle davalarda eñ çoq tecribe bizim advokatlarımızda bar. Olar 2018-19 seneleri esir etilgen deñizcilerni mudafaa etken ediler. Şunıñ içün menim fikrimce, bunen de bağlı ola bile", - dedi Taşeva.
Tamila Taşeva
Bir sıra aq qorçalayıcı teşkilâtı qırımlı advokatlarnıñ tutuluvını izaatlap, bunı «daa bir repressiya dalğası» dep adlandırdı. ABD OSCE missiyası Qırımda mustaqil advokatlarnı taqip etüv siyasetini toqtatmağa çağırdı. Semedlâyevniñ apiske alınmasını Büyük Britaniyanıñ Ukraina elçihanesi ve Çeh Cumhuriyeti elçihanesi takbih ettiler. Ukraina Tış işler nazirligi Edem Semedlâyevniñ apiske alınğanını «iş aqlarınıñ bozuluvı» ve «basqı» dep adlandırdı.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.