Ukrayina Silâlı quvetleriniñ Kursk operatsiyasınıñ muvafaqiyetini Ğarpta Rusiyege qarşı cenkte bir deñişüv olaraq adlandıralar. Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ birinci muavini Nariman Celâl emin ki, Ukrayina Silâlı Quvetleriniñ bütün areketleri yekâne — ukrayin devletiniñ topraq bütünligini ğayrıdan tiklev maqsadına doğrultılğan. Hususan, söz Rusiye tarafından ilhaq etilgen Qırımnıñ azat etilmesi aqqında kete. Ve bu yaqın vaqıtta olacaq, dep ayttı o "Amerika sesi" ukrayin hızmetine bergen intervyüsında.
"Menimce, Ukrayina reberligi — arbiy ve siyasiy — Rusiye Federatsiyasınıñ territoriyasına ücüm etüv kibi beklenilmegen ve standart olmağan areketni yapmağa qarar aldı", — dep ayta Nariman Celâl. — Ve bu Rusiye reberliginiñ vaziyetniñ böyle ketişatına azır olmağanını kösterdi".
Celâlnıñ fikrince, Qırımnı azat etüv boyunca muayyen adımlar aqqında söz yürsetile: "Vaqialarnıñ inkişafı, demek mümkün ki, Qırım sakinlerine, ilk evelâ Ukrayina vatandaşlarına — işğalci akimiyetniñ "er şey yahşı, bir şeyden qorqmañız" kibi laflarına inanmasınlar dep işarettir. Bunı bir kimseni qorquzmaq içün degil, insanlarnıñ özlerini işğalden azat etüv, yani Qırımnı azat etüv arbiy areketleri vaqtında maneviy ve fizikiy ceetten qorçalamağa azır olması içün aytqan edim".
Ukrayina arbiy hızmetçileri T-72 tankında Sumı vilâyetinde, Rusiye ile sıñırğa yaqın, 2024 senesi avgustnıñ 12-si
Ne içün bu alâ daa Qırım degil?
ZSU-nıñ Kursk operatsiyasınıñ emiyeti aqqında Celâl dey: "Er bir arbiy operatsiyada silâlı quvetler belli bir cenk tecribesini qazanır, strategiyalarnı işleyler ve, elbette ki, şimdi Kürsk vilâyetinde keçirilgen operatsiya, menimce, em arbiy, em de siyasiy taktik ve strategiyalarnıñ teşkerüvidir".
Hususan, Nariman Celâlnıñ sözlerine köre, muzakere esnasına azırlıq ve yerlerde bir sıra meselelerniñ çezilüvi, şu cümleden yerli eali ile iş ve azat etilgen topraqlarnıñ idare etilmesiniñ teşkil etilüvi yapıla.
Sumı vilâyetinde Rusiye ile sıñırda ukrayin arbiyleri, 2024 senesi avgustnıñ 11-i
Bundan da ğayrı, Ukrayina ve halqara toplulıq içün müim olğanından ğayrı, Kursk ameliyatı "Kremlge bütün qoruvlarnıñ toqtatılğanı ve dünya sabırnı coyıp, Rusiyeni halqara uquqqa riayet etmege mecbur etmek içün daa ciddiy ve keskin areket etmege azır olğanına dair pek ciddiy bir işarettir".
Celâlnıñ aytqanına köre, Qırımda böyle vaqialarğa farqlı munasebet kösterile: "Bugün Qırımnıñ bir sakini nasıl bir mevamnı tutqanına bağlı. 2014 senesinden soñ kelgen ve Ukrayina vatandaşı olmağanlarnı saymayım, yalıñız vatandaşlarımnı aytayım. Qırımnıñ tez vaqıtta azat etilmesini beklegenler ve ümüt etkenler — olar pek çoq, elbette, Kursk vilâyetindeki vaziyetke müsbet yanaşalar. Ukrayina yolbaşçılığına tek bir sualim bar: ne içün bu alâ daa Qırım degil?"
Celâl devlet ve Ukrayina Anayasasınıñ satqınları dep adlandırğan digerleri (işğal etilgen Qırım yarımadasınıñ Rusiye akimiyetine mecburen degil de, añlayışnen qol tutqanlar), onıñ aytqanına köre, qasevet ve qorqu duyalar — bu stsenariy Qırım içün de kerçek olğanını añlaylar.
Rusiye tarafından ilhaq etilgen Qırımnıñ İslâm Terek rayonındaki arbiy poligonda patlavdan çıqqan duman ve alev, 2023 senesi iyülniñ 19-ı
Soñki vaqialarnıñ Rusiyeden ukrayin esirleriniñ azat etilmesi perspektivalarına tesiri aqqında Celâl böyle dey: "Kremlniñ mevamını köz ögüne alsaq, onıñ añlaşmağa isteksizligi... siyasiy esirlerniñ azat etilmesi cebedeki arbiy küçlerniñ muvafaqiyetinen doğrudan bağlıdır. Ve bu muvafaqiyet ne qadar çoq inkişaf etse, Ukrayina vatandaşlarınıñ evge, ailelerine qaytmaq imkânları o qadar çoq olur".
Tek ğalebe ve ukrayin topraqlarınıñ azat etilmesi Rusiyede siyasiy mabüslerniñ sayısı eksilmeycek vaziyetke ketire bile.
"Şimdi, yazıq ki, Putinniñ, azat etilgen er bir siyasiy mabüs içün, Ğarp memleketleri ya da Ukrayinanıñ ellerinde bulunğan insanlarnen muzakere etmek ya da almaşmaq içün yañı ve yañı onlarnen reineler toplamaq imkânı bar", — dep qayd etti Nariman Celâl.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
** ** ** ** **
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.