Aman-aman bir afta evelsi Rusiye kontrolindeki Qırım akimiyeti yarımadada ilk koronavirus hastası qayd etildi, dep ilân etti. Altı kün içinde resmiy şekilde qayd etilgen hastalarnıñ sayısı on dört oldı. Qırım.Aqiqat, virus tarqaluvınıñ dinamikasına dair malümat topladı.

Koronavirus pandemiyası sebebinden dünya memleketleri sıñırlarını qapatqan ve uçaq seferlerini toqtatqan soñ Rusiye işğal etken Qırımda bütün hızmetler «yüksek seviyeli azırlıq rejimine» keçirildi. Yarımadadaki qırğınlıqqa qarşı sıñırlavlar aman-aman er kün sertleştirile, amma resmiy şekilde karantin alâ daa ilân etilmedi.

Qırımda koronavirus ne qadar tez tarqalğanını ögrenmek imkânsız. Ukraina profil hızmetleri monitoring yapmaq içün yarımadağa kirip olamay. Faqat hastalıq aqqında malümat er kün Rusiye kontrolindeki Qırım akimiyeti tarafından berile. Onıñ ne qadar doğru olğanı halqara teşkilâtlar tarafından tasdıqlanmadı, Qırım aq qorçalayıcı gruppası ise yerli akimiyet hastalarnıñ kerçek sayısını aydınlatmay, dep tahmin ete.

Qırım.Aqiqat aydınlatqan malümat tek 2014 senesi Qırımda qurulğan Rusiye akimiyet organlarınıñ açıq malümatına esaslana. Mustaqil menbalarnıñ malümatı şimdilik yoq. Qırım akimiyetiniñ resmiy statistikasına köre, er kün koronavirus şübhesi sebebinden yüzlernen insan ekimlerniñ közetüvi altına alına.

İlk «ketirilgen»

Qırımda ilk koronavirus hastası aqqında yerli akimiyet martnıñ 21-nde ilân etti: Kezlev sakini evge Frenkistandan Qırım ve Herson vilâyetiniñ memuriy sıñırından qayttı, dep bildirdi Rusiye kontrolindeki Qırım yolbaşçısı Sergey Aksenov.

Fevral ayından berli Qırımda çetel pasportında diger memleketniñ sıñırından keçkeni qayd etilgen bütün insanlarnı tecritke ve tibbiy tedqiqqe yollap başladılar.

«Barışıq isteseñ – cenkke azır ol. Qırımda koronavirus yuqunçınıñ tarqaluvına yol bermemek içün elimizden kelgenini yapamız», – dep bildirdi Rospotrebnadzor Qırım idaresiniñ yolbaşçısı Natalya Penkovskaya martnıñ 21-nde Qırım Nazirler şurası yanındaki virus tarqaluvına qarşı ştab toplaşuvında.

Natalya Penkovskaya

O vaqıt Qırımda, yerli Sağlıq nazirliginiñ malümatına köre, 286 insan közetüv altında edi.

Nevbetteki üç kün devamında ştab Qırımda yañı hasta yoq, dep bildirdi. Lâkin közetüvge yollanılğan insanlarnıñ sayısı bu müddet devamında 754-ke qadar (martnıñ 23-ne qadar) arttı.

Rusiye tibbiy brigadaları koronavirus talillerini Herson vilâyetiniñ memuriy sıñırında ve «Aqmescit» ava limanında yapa.

Qırımnıñ Rusiye ükümeti yanındaki ştab iştirakçileri martnıñ 23-nde «koronavirus ketirilecek», dep tahmin etken edi. Şu sebepten akimiyet «kelgenlerden olarnıñ bağ zıncırlarına» keçmesin dep vazife qoyğan edi», – dep bildirdi Natalya Penkovskaya.

«Sert tedbir» çağıruvı ve tatil

Salı künü, martnıñ 24-nde, Qırımda birden altı yañı koronavirus hastası aqqında haber etildi. Böylece, yarımadada olarnıñ sayısı yedi oldı.

«Dört hasta – bir qoranta, olar Birleşken Arap Emirliklerinde turistik kruizde edi ve kruiz gemisinen seyaat etti. Daa eki hasta da kelgenlerden, olar Qırımğa Litvaniya ve Belçika ziyaretlerinden soñ keldi», – dep bildirdi Sergey Aksenov.

Hastalanğan qırımlılarnen bağda olğan 37 insan belli oldı. Beşi – onıñ yaqın tuvğanıdır. Bir qısmı hastahanege yollanıldı, bir qısmı – evge tecrit etildi.

Bir künde tibbiy közetüv altındaki qırımlılarnıñ sayısı 811 insanğa qadar arttı. Sergey Aksenov er kesni «özüni kontrol etmege ve tertiplemege» çağırdı.

«Şimdi alğan tedbirlerimiz ne qadar sert olsa ve biz bu vaziyette ne qadar nizamlı olsa, bu vaziyet o qadar tez deñişir. Ya raat olıp, bir şeyge riayet etmeycekmiz ve bu daa bir-bir buçuq yıl devam etecek. Bizim vazifemiz – bu yuqunçnı birden yoq etmek, ne qadar tez olsa, o qadar yahşı», – dep ayttı o, martnıñ 24-nde ştab toplaşuvında.

Sergey Aksenov

Ertesi künü, martnıñ 25-nde ise, Qırımnıñ Sağlıq nazirligi malümatına köre, tibbiy közetüv altında bulunğan qırımlılarnıñ umumiy sayısı biñni aştı.

Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı çetelge barğanını gizlegen ve özüni tecrit etmegen insanlarğa qarşı radikal tedbir alınmasını talap ete. Vladimir Putin Rusiyede aprelniñ 5-ne qadar tatil ilân etken soñ, Sergey Aksenov «imkânı olğan er kesni» bu künge qadar evde qalmalarına çağırdı.

O, Qırımda koronavirusqa qarşı ştab toplaşuvınıñ iştirakçi sayısını da eksiltmege talap etti.

Aqyardaki poliklinik, 2020 senesi martnıñ 26-sı

«Qapalı binalarda mümkün olğanı qadar az insan subetmeli, amma kene er kes celp etildi. Ştab azalarınıñ sayısı eksiltilmeli. Kelmesi kerek olğanlar kelsin», – dep emir etti o, martnıñ 26-nda.

Bu kün Qırım akimiyeti yañı COVID-19 hastalarını qayd etmedi. Natalya Penkovskaya Qırımdaki vaziyetni «kontrol altında» dep adlandırdı.

Antirekord künü

Martnıñ 27-nde saba yarımadada yañı yedi COVID-19 hastası aqqında belli oldı. Bu adiselerni de «ketirilgen» dep adladılar.

«Bütün hastalar – koronavirus qayd etilgen memleketlerden qaytqan Qırım sakinleridir. Altısı – eki farqlı qoranta azası, olar Birleşken Arap Emirliklerine «Belissimo» kruiz gemisinen seyaat etti. Bir kişi Birleşken Arap Emirliklerini ziyaret etti, başqa yolnen ketken kruiz gemisinen turistik seyaatnı kerçekleştirdi. Yani bütün adiseler ketirildi», – dep ayta Natalya Penkovskaya.

Böylece, Qırımda hastalarnıñ resmiy sayısı on dört oldı.

O künü Aqyar akimiyeti de qayd etilgen koronavirus hastaları aqqında ilk sefer bildirdi. Birden beş hasta qayd etildi. Aqyarnıñ Rusiye ükümetiniñ yolbaşçı vazifelerini eda etken Mihail Razvojayevniñ bildirgenine köre, bütün hastalar şeerge Frenkistan, Büyük Britaniya ve Cenübiy-Şarqiy Asiya ziyaretlerinden soñ keldi. Olar şeer yuqunç hastahanesine alındı.

Bundan evel Aqyar akimiyeti şeerde koronavirus yuqunçı yoq, dep bildirdi. Onıñ malümatına köre, martnıñ 27-nde anda eki biñden çoq kişi közetüv altında buluna. Qırımda da o qadar kişi qayd etildi.

Daa evel 2019-nCoV olaraq belli SARS-CoV-2 koronavirusı Qıtayda keçken yılnıñ soñunda qayd etildi.

O, COVID-19 hastalığınıñ sebebi oldı. Hastalıq yengil keçe bile, bazı insanlarda suvuqlanuv ve gripp alâmetleri, yüksek sıcaq ve öksürüv körüne bile. Bu ölüm sebebi ola bilgen pnevmoniyağa keçmesi mümkün. Hastalarnıñ ekseriyeti tüzele; çoqusı allarda immunitet sisteması zayıf olğan insanlar, hususan qartlar vefat ete.

2020 senesi martnıñ 11-nde Dünya sağlıq teşkilâtı yañı koronavirus sebebinden başlağan hastalıq qırğınlığını pandemiya olaraq tanıdı.