G7 memleketleri Qırımnıñ işğaliniñ yıllığına bir bildirüv yaptılar

Qırımnıñ Rusiye tarafından işğaliniñ yıldönüminde «Büyük yedi devlet» gruppasınıñ Tış işler nazirleri Ukrainanıñ suvereniteti, topraq bütünligi ve mustaqilligini qatiy desteklegenini bildirdiler.

«Bugün, Rusiy tarafından Qırım Muhtar Cemhuriyetiniñ ve Aqyar şeeriniñ qanunsız zapt etüv ıntıluvlarından yedi yıl soñra, Ukrainanıñ topraq bütünligine, suverenitetine, mustaqilligine ve halqara seviyede tanılğan onıñ sıñırlarına öz destegimizni ve sadıqlığımıznı tasdıqlaymız», – dep yazıla beyanatta.

«Qırım Muhtar Cemhuriyetiniñ ve Aqyar şeeriniñ muvaqqat işğalini takbih etemiz. Rusiyeniñ işğalni qanuniyleştirmege ıntıluvları nafiledir. Yarımadada Rusiye tarafından insan aqları bozuluvlarını tenqit etemiz, ayrıca qırımtatarlarğa dair. Rusiyeni, onıñ halqara mecburiyetlerine riayet etmege, halqara közetiçilerini yibermege ve qanunsız sürette tevqif etilgenlerni deral azat etmege çağıramız», – deq qayd etile.

G7 memleketleri Ukrainanıñ «Qırım platforması»nı meydanğa ketirmege teşebbüsini alğışladılar.

Qırımda martnıñ 16-nda, dünya tanımağan «referendum» yılında, Türkiye Tış işler nazirligi Ukraina suvereniteti ve Ukraina topraq bütünligine qol tutıp, al-azırda Rusiye kontroli altında olğan yarımadadaki «vaziyetni tanımaycaq», dep bildirdi.

Bundan evel ABD ve bir sıra ğarbiy memleket Rusiyeniñ Qırımda yapqanlarını takbih etip, işğalni toqtatmasına çağırdı. Kreml, 2014 senesi Qırımda «referendum» «qanunğa uyğun» şekilde keçirildi, dep bildirdi, Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov ise Qırım ve Aqyar «daima Rusiyenen» qalacaq, dep ayttı.

2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.

2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.

Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.