Ukrayina ve halqara toplulıq tarafından tanılmağan Rusiye saylavları devamında işğal etilgen Qırımda yerli şuralarğa qırımtatar halqınıñ vekillerinden 245 deputat saylandı. Bu çoqmı ve bu insanlarnı ne areketlendire, Qırım.Aqiqat qırımtatar liderleriniñ fikirlerini ögrendi.
2019 senesi sentâbrniñ 8-nde keçirilgen Rusiye saylavlarında Kreml kontrolindeki Qırım parlamenti ve yerli şuraları qırımtatar halqından 250-ge yaqın deputat sayladı. Şunıñ içün Qırımnıñ rusiyeli deputat korpusında olarnıñ sayısını arttırmaq kerekmey.
Ruslan Yakubov
"Yerli akimiyet organlarına qırımtatarlardan 245 deputat saylandı. Mart ayında prezident saylavlarında körgenimiz kibi, millet mensüpligine, dinine baqmadan büyük bir destek, endi yerli şura saylavlarında da körüne, anda insanlar yerli akimiyetniñ vekillerini saylaylar. Ve şimdi bizde eñ aktual, turmuş meselelerini çezmek içün ileride beraber çalışmaq kerek olğan bir aktivimiz bar", — dep bildirdi Qırımnıñ Rusiye ükümetiniñ milletlerara munasebetler meseleleri komitetiniñ reisi Ruslan Yakubov "Millet" telekanalınıñ yayınında.
Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Ümerovnıñ aytqanına köre, qırımtatarlarnı Rusiye akimiyet qurulışlarına celp etmek içün qırımtatarlardan olğan yerli kollaborantlar faal yardım ete.
İlmi Ümerov
"245 vekilniñ bütün seviyelerde — pek çoq degil. Bunı 10 yıllıq Rusiye teşviqatınıñ işi ile añlatmaq mümkün. 2014 senesi mektepke ketken balalar kelecek sene abituriyent ve student olacaqlar. Bu, ayatınıñ çoqusını propaganda altında keçirgen bir nesil. Bu esnasta bizim yerli işbirlikçilerimiz işğalcilerden daa faal bir yer alalar. Rus dünyasında er angi mustaqil faallik — pek qattı bastırıla", — dep tarif etti Qırım.Aqiqatqa Meclis reisiniñ muavini.
Qırımtatar faali, Kremlniñ sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanovnıñ fikrince, qırımtatarlar arasında Rusiye siyasetinde Ukrayina tarafdarları çoq.
İsmail Ramazanov
"Yazıq ki, kütleviy haber vastalarımız, uquq qoruyıcılarımız ve diger institutlarımız Qırım sakinlerine Rusiye sahte saylavlarında iştirak etüv telükesi aqqında malümatnı yetkizmege imkânları yoq. Amma, buña baqmadan, qırımtatar deputatlarınıñ sayısı pek az. Qırımtatarlar arasından saylanğan deputatlar aqqında aytsaq, mında Sovetler Birligi vaqtında ukrain tirenüvini hatırlamaq mümkün. O vaqıt da sovet akimiyetiniñ organlarına onı içten bozmaq içün kirsetüvler yapıldı. Şunıñ içün, menimce, Rusiye akimiyet organlarında bulunğan qırımtatarlar arasında işğal altındaki qırımtatar halqınıñ menfaatlarını ilk nevbette qorçalağan, aynı zamanda işğalci akimiyetni bozmaq içün gizli faaliyet alıp barğanlar çoq. İşğalcilerge kelgende ise, olar içün bu deputatlar "Qırımdaki milletlerara añlaşuv" aqqında aytqanda saqlanğan şirmadır", — dep izaatladı Qırım.Aqiqatqa faal.
Muarririyet telükesizlik sebebinden adını aytmağan Aqmescitteki qırımtatar cemaatçısınıñ fikrince, qırımtatar deputatlarınıñ bu qadar az sayısı qırımtatarlar tarafından Qırımdaki Rusiye akimiyetine qoltutqanını köstermey.
"Bu deputatlar qaysı "acele turmuş meseleleriniñ" çezilüvi aqqında laf etkenleri belli degil, amma olarnıñ çoqusında — şahsiy zenginleşüv içün vaziyetni qullanmaq ıntıluvı bar olğanı körüne. Bizim çoq azap çekken halqımıznıñ, er kes kibi, qorqaqlarğa, hırsızlarğa, er türlü pisliklerge aqqı bar. Yani bu, iç bir şeyge "kolosal" qol tutuvnıñ iç bir misalidir", — dep Qırım.Aqiqat ile öz baqışlarını paylaştı cemaatçı.
İşğalden soñ Qırımdan Lvivge köçken qırımtatar faali Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında qırımtatarlarnıñ rusiyeli deputat korpusında temsil etilüvi meselesi "er şey añlaşılmay" dep qayd etti.
"İşğal vaqtında pozğa çıqmaq — repressiyalarnıñ nişanına çevirilmek olğanını yahşı añlayım. Aynı zamanda vicdanını, namusını satmaq ve "deputat" olmaq — işğalci akimiyetniñ aqlamasıdır, çünki, deyler, insanlar Rusiye akimiyetini müsbet qabul ettiler. 10 yıllıq işğalcilik, yüzlerce siyasiy mabüs apishanelerde, onlarnen öldürilgen ve ğayıp olğanlar. Qırımtatarlarnıñ işğalcilerniñ akimiyet organlarında iştirak etmesi istilâcı devletke qol tuta. Qırımda er şey pek qıyın", — dep qayd etti Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında faal.
Qırımnıñ işğalden azat etilmesi boyunca #LiberatecCrimea halqara kampaniyasınıñ vekilleri Rusiye akimiyetiniñ qırımtatarlarğa işançları olmağanını bildirdi.
"Menbalarımıznıñ malümatına köre, Rusiye memurlarınıñ kabinetlerinde qırımtatar zenaatdaşlarına pek işançsız yanaşalar. Er kes qırımtatar halqınıñ ekseriyeti Ukrayina tarafdarı olğanını bile. Rusiye akimiyeti qırımtatarlarnıñ akimiyetke kirmesinen meraqlanğanına baqmadan, kerçekte öyle degil. Qırımdaki qırımtatar cemiyeti ve Rusiye tarafdarı olğan cemiyet arasında bölünme pek büyüktir. Rusiye tarafdarı olğan faallerniñ çoqusı, Aksönov qırımtatarlarğa pek çoq vazife berdi, dep saya. Şimdi Qırımda ilân etilgen "milletlerara añlaşma" yalıñız Kremlniñ siyasetinen razı olmağanlarnıñ eñ kiçik alâmetlerini sert bir şekilde bastırmaqnen bağlı", — dep tarif ettiler #LiberateCrimea faalleri.
Edem Dudakov
Qırımtatar faali Edem Dudakovnıñ malümatına köre, 2012 senesi Qırımda qırımtatar halqınıñ tahminen 2400 deputatı bar edi.
Ukrayina ve demokratik halqara toplulıq ilhaq etilgen Qırımda Rusiye saylavlarını takbih etmek ve tanımamaq mevamında qala. Böyle saylavlarnıñ teşkilâtçılarına Ukrayina Ceza kodeksiniñ "Kollaboratsiya faaliyetine yardım etüv" maddesine istinaden cinaiy taqip etile bile.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d3454ggyqnys2v.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.